GÖKKÜRESİ
KONUM DÜZENEKLERİ
Gökküresi üzerindeki herhangi bir
gökcisminin konumunu belirtmek için
Gökküresi
Konumdüzenekleri tanımlanmıştır. Bunlar ;
Çevren(ufuk) , Eşlek(ekvator),
Saat, Tutulum(ekliptik) ve Gökada
(galaktik ) Konumdüzenekleridir.
Çizelge 1
| Konumdüzeneğinin adı | Temel Düzlemi | Temel Düzlem
üzerindeki başlangıç noktası |
Konumsayıları |
| ÇEVREN( Ufuk ) | Gök Çevreni - Çevren | Güney noktasi | Güneyaçı (azimut) ( a ) Yükseklik ( h ) |
| EŞLEK ( Ekvator ) | Gök Eşleği | İlkbahar Noktası | sag açiklik ( α ) dik açiklik ( δ ) |
| Saat | Gök Eşleği | Öğlen Çemberi | Saat Açısı (s), Dikaçıklık ( δ ) |
| TUTULUM ( Ekliptik ) | Tutulum Çemberi | İlkbahar Noktası | Tutulum Boylamı ( λ ) Tutulum Enlemi ( β ) |
| GÖKADA ( Galaktik ) | Gökada Düzlemi | Gökada Merkez Doğrultusu | Gökada Boylamı ( l ) Gökada Enlemi ( b ) |
Şekil 1.8 Gök Eşleği ve Tutulum
çemberi
Gökküresi üzerinde tanımlanan Eşlek
ve Tutulum Konumdüzenekleri için belirlenmiş temel düzlemler.
Gök Eşleği : Yer Eşlek düzleminin gökküresi ile
arakesiti.
Kuzey ve Güney Gök Uçlakları :
Yerin dönme ekseninin Gökküresi’ni kestiği noktalar.
Tutulum : Güneş’in yıl boyunca gökküresi üzerinde
izlediği yol. (Güneş’in yıllık görünür hareketindeki yörüngesi, Yer Yörünge
düzlemi ile Gökküresi arakesiti.)
|
Yer’in dönme ekseninin eğimi : ( ε =
23° 27’ )
• Tutulum çemberi ile Gök Eşlek Çemberi arasındaki
açı
• Yer Eşlek düzlemi ile Yer Yörünge Düzlemi arasındaki açı
• Yer’in
dönme ekseninin Tutulum düzlemine dik doğrultu(normali) ile yaptığı açı.
•
Kuzey Gök Uçlak noktası ile Tutulumun Kuzey Uçlak noktası arasındaki
açı,
Ekinoks - Ilım noktaları
• Gök Eşleği ile Tutlum çemberinin kesişim noktaları :
İlkbahar noktası ( γ ) ( Gama Noktası - Koç noktası - İlkbahar
Ilımı ) Güneş’in ~21 Mart günü Tutulum üzerinde bulunduğu nokta
Sonbahar
Noktası ( Ω ) ( Terazi Noktası - Sonbahar Ilımı ) Güneş’in ~23 Eylül günü
Tutulum üzerinde bulunduğu nokta
Gündönümü
noktaları
• Yaz Gündönümü : Güneş’in ~21 Haziran günü
Tutulum üzerinde bulunduğu nokta ( Bu tarihte Güneş, Gök Eşleğinden Kuzey’e
doğru en uzak konumdadır).
• Kış Gündönümü : Güneş’in ~21 Aralık günü
Tutulum üzerinde bulunduğu nokta( Bu tarihte Güneş, Gök Eşleğinden Güney’e doğru
en uzak konumdadır).
|
Şekil 1.9 Gök Eşleği, Tutulum
çemberleri
