ÇEVREN (Ufuk)
Konumdüzeneği
Bu konumdüzeneğinde temel düzlem,
gözlemcinin bulunduğu ( A ) noktasında yerküreye teğet olan düzlemdir (Bkz.
Şekil 1.10 ). Bu düzlem gözlemcinin bulunduğu noktadaki yatay düzlem
demektir.
Şekil 1.10: A noktasındaki
gözlemcinin çevreni
Bu Şekil 1.11 Gözlem yerinin konumu
Bu düzlemin gökküresi ile arakesiti
olan çember, o noktadaki gözlemcinin gökküresi üzerindeki çevrenidir. Yerküre
üzerindeki geniş düzlüklerin ya da büyük denizlerin uzaklarda gökyüzü ile
birleşiyor gibi göründüğü sınırlar gözümüzle görebildiğimiz çevrenimizi
gösterir. (bkz Şekil 1.12) Gözlemci bu düzlemin üst tarafında bulunan
gökcisimlerini görebilir. Bu düzlemin alt tarafında kalan gökcisimlerini
göremez. Bir gökcismini görebilmemiz için (yeryüzündeki dağ, tepe, bina vb diğer
engelleri gözönüne almazsak..) çevrenimizin üstünde olması, üstüne çıkması
gerekir.
Şekil 1.12 Gözlemcinin çevreni,
görebildiği yarıküre(Tüm gökkürenin yarısı) ve gök eşleği
Şekil 1.12 de, K, P, Z ,E ve G
noktalarından geçen çember, o gözlemyerinin “ Meridyeni “ veya “ Öğlen Çemberi
“ olur. ( Öğlen çemberi, Güneş’in gündüz ortasında, yüksekliğinin o
gün için en fazla olduğu yaklaşık öğlen zamanında geçtiği çember demektir.)
Temel Düzlem : Çevren Düzlemi
Temel Düzlem üzerinde başlangıç
noktası : Güney noktası(G). ( Birçok kaynakta başlangıç noktası Kuzey(K)
noktası olarak alınır.)
(Y) yıldızının Çevren Konumsayıları :
Güneyaçı (Azimut - a ), Yükseklik ( h )
Şekil 1.13 Çevren
konumdüzeneği
