Yerküre-Coğrafya Konumdüzeneği
(Bkz. Şekil 1.7 ) :
Temel Düzlem : Yer Eşleği
Temel
Düzlem üzerinde başlangıç noktası : İngiltere Greenwich gözlemevinden(G) geçen
düşey çember ile Eşlek kesim noktası(A),
(K) noktasının
Konumsayıları : Enlem ( φ ), Boylam ( λ )
(K)
noktasından ve Uçlak noktalarından geçen büyük çembere K noktasının Boylam Çemberi (Meridyeni) denir.
(K) noktasından geçen ve Yer Eşleğine paralel olan küçük çembere
K noktasının Enlem Çemberi (Paralel)
denir.
Boylam ( λ ) : A başlangıç noktasından Doğu’ya doğru (saat
yönünün tersi yönde ) eksi (-), A başlangıç noktasından Batı’ya doğru ise artı
(+) olarak 0-360 derece (veya 0-24 saat) aralığında değerler alır.
Enlem ( φ ) : B noktasından Kuzey’e doğru artı (+) , Güney’e
doğru eksi (-) değerler alır.
Konumsayıları değerlerinde + / - yerine :
Boylam ; Doğu için ( - ) yerine E,D, Batı için ( + ) yerine W,B
Enlem ;
Kuzey için (N,K), Güney için (S,G) harfleri de kullanılır.
Şekil 1.7
Örnek olarak : Şekil 1.7 te
görüldüğü gibi ( K ) kentinin Coğrafya konumsayıları :
Enlem ( φ ) = +38°
25’ = 38° 25’ K , Boylam ( λ ) = - 40° = 40° D
|
Küre üzerindeki büyük çemberlere ait açısal yay uzunlukları, o
yay parçasını gören merkez açı ile ölçülür. Bir büyük çemberin tamamı olan 360
derecelik yay uzunluğunun karşılığı 24 saat olarak alınır. Bunun sonucu 15
derecelik büyük çember yayının açısal uzunluğu 1 saat olarak kullanılır. Buna
göre :
360 ° = 24 sa 15 ° = 1 sa 15’ (15 açı dakikası) = 1 dk 60’ (60 açı dakikası) = 1O = 4 dk 15” (15 açı saniyesi) = 1 s |
