Her işi Hakkın kudretinde her işi yakmen O’ndan bilir, hizmetçileri, dostlan ve düşmanlan kendisine ne yaparlarsa yapsınlar, hakkmda ne dilerlerse dilesinler, ancak Allah’ın muradı ise o olur. Zira o razı olan kul, teslim ve nzâ ile kendi nefsinden ve arzulanndan vaz geçmiştir. Mevlâ’ya kavuşmaktan başka muradı kalmayıp Hakkın muradını kendi mu- râdının aynı bulmuştur. Cenab-ı Hak, kullannm eliyle her neiş yaptırmışsa aynen onun muradı olmuştur. Onun için o fâzıl,üstün zat, herkese afv ve insafla davranır, Cenab-ı Hakkınkendisine yüklediği, insanlann sıkıntılarına istiyerek ve nzâile katlanır. Hak taâlâ’nın bu sıfatlamalanna karşılık olan isimlerinin 2 uhuru için onu aşağılık, alçak gönüllülük, ıztırar,kmlma alıp, her gönülde onunla edebli olur. Hak taâlâ daonu sever. Halkın dili ile ona mehd-ü sena eder. O zaman o kâmil zat, vahdeti çoklukta ve çokluğu vahdette bulur. Ona göre uzlet ve sohbet birdir. O cismini halka, kalbini Hâlıka verip, huzur ve sürüre dalıp Hak ile kalır. Halkile her muamelesi, Hakka uygun olur. Bir şeyden zühd etme yip, her şeyi kendi yerinde kullanılabilir. Her varlığı Allahütaâlâ’nın işaret ve alâmeti görüp, Habib-i Hudâ gibi ta’zim ilemuamele eder. Kalblerin sevgilisi olup iki dünya saadetini bulur. Şirk ve şek azabından kurtulur Tevhid ve irfân ile zevk-usafa eder.Yâ rabbi bize de nasib eyle. Onların sevgisini ihsân et ve bizi onlarla beraber kıl.
NAZIM
Bu tevhid oldu aslı her kemâlinKamu zevka çü tevhid oldu mebdeAzaba bâis olan şirk ü şektirKişinin şirki denludur azâbıKişinin şirkten pâk olsa canı.Bir işi Zeyd ü Amrin bilmeyeydiGel ilmi Zeyd ü Amra tapmağı koyUsât-ı mü’minini yaktığı nâr Eğer şirk hafidir, ger celidir
Hudâ kılmaz velisine azâbıBu ma’nadan ona kim ere irşâd Muvahhid eylemez hiç gayrı isbâtRivâyet kılınır ki pîr-i BistâmO denlü cidd ü sa’y û dikkatiyleBakıp her hâline o merd-i faik Demiş bir Hakka lâyık iş yok elhak Denilmiş bilmez misin süt yediğin Bu sözle bulunur mu sende tevhidUyan gafletten imdi âkil isen Ölüp gitmezden evvel koy hevâyı Sivâ-yı Hak, hevâyile hevestir çü sen irfân için geldin cihâne Nedir dersen eğer anın tarâkı Salâha gerçi her ma’ruf yoldur Ki terk eyler mukaddem masivayı İrişir sonra hoş tevhid-i zâta Bu tevhide eğer ermek dilersen Hemân zikr ile dâim kar’ı bâb et Dilersen olasın makbul-i hazret Dilersen kim kabûl ede seni Rab Gözet yerli yerinde her makamıHakikat eylesin sırrında cevlânHablbullaha sen kıl iktidâyı Ki şirk ü şektir aslı her dalâlin.Azâb-ı ekbere şirk oldu menşe. Eren tevhide zevk etmek gerektir.Er isen gayet eyle içtinâbı.O görmez hiç azâb-ı dü cihânı, Azâba cism ü canın salmayaydı.Kamu enva’-ı şirk ü şekten el yu.Anın çündür beyim şirk-i hafi var.Kamudan pâk olan lâbüd velidir.Veli ol, şirkten kıl içtinâbı.Bir işi Zeyd ü Amra kılmaz isnâd. Ki et-tevhidü iskat ül-izâfât.O şeyh-i Bâyezid ol sâhib-ikdâm.Odenlu halvetiyle, uzletiyle.
Arayıp bulmamış bir Hakk’a lâyık.Meğer var ise, tevhidim var ancak.Yüreğim ol süt ağnttı dediğin.Aceb sen nerdesin, yâ kande tevhîd.Muvahhid ola gör ehl-i dil isen,Hudâyı bil, yok anla mâsivâyı,Bil ancak Hakkı kim, Allah beştir.Hiç etme arada türlü behâne,Bilir Hakkı bilen nefsin hakiki,Hakikatta ve likin sâlih oldur.Geçer nefsinden ol anlar Hudâyı.Bakıp kalmaz bu ef’alü sıfâta.Saray-ı vahdete girmek dilersen,Sivâyı terk edip ref’-i hicâb et,Müeddeb ol bulasın tâ ki kurbet.Müeddeb ol, müeddeb ol, müeddebUkul-ı nâsa göre de kelâmı,Şeriat zâhirin hıfz etsin ey can.Sırât-i müştekime git hüdâyı.
MÜNÂCAT Bismillahi varlığın açıcısı. Velhamdülillahi her varlığınmazharı. Lâ ilâhe illallahü vahdehü lâ şerikeleh (Allahdanbaşka ma’bud yoktur. Ortağı benzeri yoktur).Allahü ekber! İş Ondan başlar ve yine Ona döner. Ve sûb-hânallahi Ondan başka meşrûd, O’ndan başka ma’bud yoktur.Birdir, tektir. Onun gibi bir yoktur. Onun bir ve var olduğunugösteren delil ve. işâretler her şeyde vardır. Sim idrâkten mü-nezzehdir. Lâ havle velâ kuvvete illâ billahil aliyyil azim.
Her hayrın Onunla inmesini, her zararın Onunla gitmesini, bütün kapalı, yolların Onunla açılmasını ümid ederim. Biz Onun içiniz veOna dönücüyüz. Umulan, düşünülen ve hakiki maksad O Al-lahdır. llhâm, anlayış ve cömerdlik O’ndandır.
Ondan olanlarda beğenmemezlik, kavga ve inad yoktur, içi ehadiyyet, dışı
vahdaniyyetledir. Onunla hiç bir şey yoktu, şey ise hakikatta yoktur. Evvel, Âhir, Zâhir ve Bâtın O’dur. O her şeyi bilicidir-,olmadan ve olduktan sonra. Kendini medheden O’dur. Hamdeden de hamd edilen Odur. Zâtı bir, isim ve sıfatları birdir.Cüz’ileri ve küllileri bilicidir. Belki mevcûd yalnız Odur.Yâ rabbi, bu hâzinenin kapılarını bana aç!
Bu işaretlerin hakikatlarını bana bildir. Beni huzurunda bulundur. Yalnızsana döneyim. Seninle olup, kendimi görmiyeyim. Tecellininzuhûru ile bütün sıfatlarımı yok eyle. Senden başkasına dönen yüzüm olmasın. Müşahedem yalnız sana olsun.Yâ rabbi, bana rahmet ve inâyet nazan ile nazar eyle. Beni, her şeyden koru, senin müşâhedene bir şey perde çekmesin. Yalnız seni müşâhede edeyim. Ey her şeyin yed-i kudretinde olduğu! beni tecellinle hudu üzre kıl. Ey herşeyin kendisine döndüğü! Ey kendini, kendinden başkası hakkıyle bilmiyen!Ey mutlak var olan! Ey arzuların üstünde cömerd olan!
Ey.Mevlâm! Sen bana benden evlâsın. Seni nasıl maksadedinmiyeyim! Halbuki sen kasd ve niyyetlerin ötesisin. Seninasıl isteyeyim, istek ise uzaklığın kendisidir. Yakın ve hazırolan aranır mı? Sen bâtınsın, bilinemezsin, seni nasıl bileyim?Sen Zâhirsin, her şeyde bilinirsin, seni nasıl bilmeyeyim? Eha-diyyette varlığım olmayınca* seni nasıl tevhid edeyim? Seninasıl tevhid etmiyeyim ki, tevhid kulluğun simdir.Sübhâneke lâ ilâhe illâ ente (senden başka ilâh yoktur).Senden başka bir yoktur. Sen Sensin. Senden başka ilâh yoktur. Ey işi bilinmez eden, sırrı gizliyen ve hayrete düşüren. Ondan başka ilâh olmıyan.Yâ rabbi, senden ehadiyyet sırrının keşfini istiyorum. Hakiki kul olmamı ve rubûbiyyetini idrâk etmemi diliyorum. Benancak şeninle vanm, senin dilemenle de yokum.
Sen işe kendinden öncesi ve sonrası olmayansın, bâkısm, hayysm, kay- yumsun, kadimsin, bilensin, bilinensin.Ey kendini, kendinden başkası hakkıyle bilemiyen Allahım! Senden, kendimden sana kaçmamı istiyorum. Senin içintoparlanmamı diliyorum. Tâ ki varlığım, müşâhedem için yere olmasın. Ey maksudum! Ey ma’budum! Seni bulursam, birşeykaybetmiş olmam. Seni bilirsem, bilmediğim şey olmaz. Senimüşâhedeedince, sende fâni olunca, şenle beka bulunca vemüşâhedem sen olunca bir kaybım olmaz. Senden başka ilâh yoktur. Şâhid ve meşhûd sensin! Ey Karîb ve ey Mucib!Ey rabbim, ey her şeyi duyan! Bana seni duyur. Ey herşe yi gören! Beni şenle baktır. Ey Karîb ve ey Mucib!Ey rabbim, ey her şeyi duyan! Bana seni duyur. Ey herşeyigören! Beni şenle baktır. Ey Alîm, bana senden öğret. Ey Hayy,beni zikrin ile ihyâ et. Ey Mürîd, beni kudretinle irâdemdenkurtar. Arş ve zât hâzineni bana aç. Beni sıfatlarının nurlarıaltında bulundur. Sübhâneke.Ey bana şah damarımdan daha yakın olan. Ey Fe’âlün li-mâ yürid (dilediğini yapan). Seninle vücudumu yok et.
Vücudum şenle-olunca yok demektir. Yokluğum şenle olup, benibarlığım düşüncesinden ayır. Dağınıklığımı sende yok olmaklalopla. Senden başka ilâh yoktur. Ey Ehad, ey Samed! Vücudşenledir, secdeler Sanadır. Benden Sana sığınırım. Kendimden yok olmamı Senden istiyorum.Yâ rabbi, benî ehadıyyet denizinin derinliklerine daldır.“Ferdaniyyet sultanının kuvveti ile beni kuvvetlendir, genişrahmet fezana yükseleyim,Yâ rabbi, sen zâtınla kâimsin. Fiilinle ve sıfatlarınla zâhir-şin. Vâhid-i ehad sensin; inandım. Ezelisin, ebedisin. Seninle,başkası yoktur. Sende fâni olmamı, Şenle beka bulmamı isti yorum. Yârabbi beni huzurunda varlığında yok et. Beni sendenkesen her şeyden beni kes. Beni, benden kurtarıp Şenle meşguleyle. Senden alıkoyan her şeyden beni koru,Yâ rabbi, Senin Varlığın haktır. Ben ise' yokum. Senin be-kân zâtınla, benimki arazladır. Bu yok’a ihsânda bulun da, yokgibi olayım, Sen ise hep aynısın. Zevâl bulmazsın.
Yâ rabbi, hey gaybda Bâtın sensin. Her açıkta zâhir sensin. Sana nasıl münacât edeyim, münâci sensin. Nasıl nidâ ede yim, münâdi sensin. Senden başkasını düşünmekten beni koru. Başkası yok, ben varım, ben de yokum, yalnız sen varsın. Süb-hâneke.Yâ rabbi, taat Sana fayda vermez, isyân sana zarar ver-dmez. Kalbler melekûtu ve alınlar yed-i kudretindedir. Her şeyOna dönücüdür. Sırrımı, vahdaniyyetinin sırn ile takdis eyle.Rubûbiyet cemâlinin şarabı ile rûhumu sarhoş eyle. Aklımıledünni ilmin ile süsle, kalbimi hazretinin nûru ile nurlandır,beni kötü huylarımdan arındır. Velim sensin, Mevlâm sensin.Ölümüm ve hayatım ancak senin elindedir.Yâ rabbi, beni bütün mahlûkatmdan kaybet! Alemdekiişlerinin tasarrufutı şûhuduyla muhafaza eyle. Yâ rabbi senitevessül eyledim. Senden istedim. Senden başkasına rağbet etmedim. Senden başkasını istemem. Senden başkasını taleb etmem Senden başka ilâh yoktur.Yâ rabbi, her şanda beni Şenle bulundur.
Basiret gözümütevhid fezasına aç. Herşeyin kıyamını seninle müşahade edi yorum. Bakışımı herşeyden çevir. Ey fadl ve cûd sâhibi.Ya rabbi, içimi ve dışımı âlemdeki pisliklerden temizle!Eşyanın hakikatim bana bildir. Hazretine yakınlığa engel olanherşeyden beni kurtar. Düşünce defterimden, a’yanın eşkâlinisil ve ona yakınlık sırrını yaz. Tabii ve beşeri zulmetlerimi, zâtının nûrunun tecellisi ile gider.-Ya âlimen bizâtıs-sudûr.Yâ rabbi, varlığımdaki benliğin fenâsını, şühüdumun kalmasını senden istiyorum. Yâ mevcûd! Ya maksûdum! Yâ ma’budum! Yâ hû! Yâ men hûhû! Ey, kendinden başka olmıyan.Yâ Evvel, yâ Ahir, yâ Bâtın. Sübhâneke lâ ilâhe illâ entel vâ-hid-ül ehad ül-ferd*us samed. Yâ kerîm birahmetike ya erha-merrahimin.Ariflerin münâcâtı ile bu kitabı bitirdim. MARİFETNAME NAZM: Hakksya ölmez oğuldur bu kitâbKim bunu okursa, merd-i kâr olurBu kitabı okuyanı, yazanıAndırır hayr ile ânı bi hesâb,Kim m l'ehm eyler o berhordar olur.Ma’rifet genciyle bay et yâ gani.Bu kitabın telif târihi 1170 (M. 1756) dır.Alimleri din ilmini ikrâm eden, ârifleri hakkul-yakîn ileşereflendiren Rabbil-âleminin huzurunda en büyük şefaatçiolan Peygamberimiz Muhamed Mustafaya salâtü selâm olsun
797
799
