Bir Saatte 1.7 milyon Kişinin Öldürüldüğü
Nişabur Kuşatması
Nişabur, bugün İran sınırlarında yer alan bir kent olup, adı tarihe kanla geçmiştir. Bir saatte 1.7 milyon kişinin öldürüldüğü rivayet edilen Nişabur Kuşatması , tarihe katliamlar ile adını yazdıran Moğol hükümdarı Cengiz Han tarafından gerçekleştirilmiştir.
1221 yılında yaşanan olay hakkında çeşitli rivayetler söylense de 1.7 milyon kişinin bir saatte öldürüldüğü yer almaktadır. Bu sayıya tespiti ise Nişabur kuşatmasından kısa bir süre önce kentte nüfus sayımının yapıldığı ve Moğol istilasından önce Nişabur'un ortalama 1.7 milyon kişinin yapılan nüfus sayımında tespit edilmiştir.
Peki Nişabur, neden katliama uğradı derseniz altında yatan sebep büyük bir intikamdır.
Öncelikle Nişabur katliamı gelinen sürece bir göz atacak olursak, Cengiz Han hakimiyetini genişletip Çin'i istila ettikten sonra ticaret yollarına önem vermeye karar vermiş, bu sebepten Harzemşahlarla anlaşmaya varmıştır. Bu süreçte Harzemşahlar hükümdarı Alaattin Muhammed, Cengiz Han'ın Çin hakimiyeti üzerine korkuya kapılır ve tarihe Otrar faciası olarak geçen süreç başlamış olur.
Cengiz Han'ın Batıya açılmasına sebep olan olaylardan biri olan Otrar faciası ile ilgili geniş bilgiyi Otrar olayıbaşlıklı yazımızda bulabilirsiniz ancak kısaca değinmek gerekirse; ticaret için devasa bir Kervan Harzemşahların topraklarından geçer ve Otrar Valisi İnalcık, Kervana el koyarak kervandakileri casusluk bahanesiyle öldürtür. Bunun üzerine Cengizhan , bu valinin kendisine teslim edilmesi ve kervanın mallarının iadesini Harzemşahlar'dan ister.
Bunun için yolladığı Elçiler, Harzemşahlar hükümdarı Alaattin Muhammed tarafından öldürülür. Ardından büyük bir intikam operasyonuna çıkan Cengizhan ve beraberindeki devasa Moğol savaş ordusu Otrar Vadisi'nde Harzemşahları tarumar eder. Daha sonra Semerkand işgal edilir. Bu sırada Alaattin Muhammed ülkeden kaçarak Batıya doğru ilerler. Cengiz Han 2 yetenekli ve güvenliği komutanı Cebe ve Subutay'ı Alaattin Muhammed'ı yakalayıp kendisine getirmesi için gönderir. Cebe ve Subutay Alaaddin Muhammed'in peşine takılır ve geçtikleri şehirlerin kuşatarak yağmalarlar. Sonunda Alaaddin Muhammed yakalanamaz ancak Moğollar pek çok şehri istila ederek yağmalamışlardır. Alaattin Muhammed'in Hazar denizinde bir adada yalnız başına öldüğü rivayet edilmektedir.
İşte bu süreçte Moğolların önüne çıkan hedef Nişabur kenti olmuştur. Nişabur Kuşatması sırasında ise Nişabur halkının idam fermanının imzalandığı önemli bir olay yaşanır.
Cengiz Han'ın en sevdiği damadı ya da en sevdiği kızının kocası (ikisi de aynı Yola çıkıyor) Toguçar, bir Nişaburlu okçunun attığı ok ile yaralanır ve ölür. Kızı da büyük bir üzüntüye kapılarak babasından bütün şehrin öldürülmesini ister.
Cengiz Han da talebi uygun görür ve Nişabur alındıktan sonra şehirde ki tüm canlıları (kedi ve köpekler dahil) öldürtür.
Cengiz Han'ın en küçük oğlu Tuluy, Nişabur şehrinde ki insanların öldürülmesi işini büyük bir zevkle üstlenmiştir.
Hatta Cengiz Han'ın kızı yaralıların daha sonradan iyileşmesini ve hayatta kalmasını önlemek için tüm yaralıların kafasını kestirdiği ve kazıklara geçirdiği rivayet edilmektedir.
Bir farklı görüşe göre ise kesilen kafalardan piramitler oluşturulmuş ve bu piramitler yapılması 10 gün sürmüştür.
Nişabur şehrinde devasa insan cesetleri tepelerinin olduğu ve bütün şehir canlı kalmayacak şekilde istila edip katliamlar yapıldığı kayıtlara geçmiştir.
Bu katliamın bir saat içerisinde yapıldığı ve yaklaşık 1.7 milyon kişinin Moğollar tarafından öldürüldüğü söylenmektedir. Bu da dakikada 29000 insanın öldürüldüğü bir sayıya denk gelmektedir. Bu korkunç rakam Moğolların intikam ve vahşetini gözler önüne sermektedir.
Nişabur katliamı Moğol vahşetinin sadece ufak bir örneğidir. Toplamda Moğolların 40 milyon insanı öldürdüğü düşünülürse Nişabur, vahşetin küçük bir bölümü olarak görülebilir.
Aslında Nişabur katliamı Cengiz Han ile anılsa da, Cengiz Han'ın bu kuşatma sırasında ve katliam sonrasında kentte olduğuna dair bir delil bulunmamaktadır. Sadece kızının isteğine onay verdiği bilinmektedir.
Cengiz Han'ın kendi koyduğu yasalara göre halk isteği ile işgali kabul ederse canı bağışlanıyordu. Ancak bu durum Nişabur da intikam söz konusu olduğu için geçerli olmamış ki ve tüm şehir canlı kalmayacak şekilde katliama uğramıştır.
Nişabur kuşatmasına bakıldığında askeri açıdan oldukça başarılı bir istila olmuş ve yetenekli komutanların yer aldığı görülmektedir. Cengiz Han'ın güvendiği ve Moğolların en önemli iki komutanının biri olan Cebe ile ilgili ilginç bir bilgiye yer vermek gerekirse, Cebe ilk etapta Cengiz Han'ın düşmanı bir komutanı olmuştur. Cengiz Han bir savaş esnasında altındaki atı ok tarafından vurularak öldürülünce kendide düşerek ölüm tehlikesi atlatır. Savaşı kazandıktan sonra altını kimin öldürdüğünü sorar ve Cebe İsimli asker, büyük bir cesaretle "Ben öldürdüm" der. Cebe'nin cesaretinden etkilenen Cengiz Han, ona yanına alarak komutanı yapar. Cebe daha sonra öldürdüğü ata karşılık Cengiz Han'a yüz at hediye ettiği bilinmektedir.
Cengiz Han'ın o dönem ki dünya popülasyonunun yüzde 11 ini öldürdüğü tahmin edilmektedir. Bu sayının Yaklaşık 40 milyon insan olduğu söylenmektedir.
