Şia ve Ehlisünnette Oruç
Orucun hükümleri konusunda mezhepler arasında bazı farklılıklar göze çarpmaktadır. Onlardan bazıları şunlardır:
| Konu | Şia-Caferi | Maliki | Şafii | Hanefi | Hanbeli |
|---|---|---|---|---|---|
| Bir şey yiyerek veya içerek orucu batıl etmek | Kaza ve Kefareti vardır | --- | Sadece kazası vardır | Kaza ve Kefareti vardır | Sadece kazası vardır |
| İstimna (Mastürbasyon) yaparak orucu bozmak | Kaza ve Kefareti vardır | Sadece kazası vardır | Sadece kazası vardır | Sadece kazası vardır | Sadece kazası vardır |
| Boğaza yoğun miktarda toz kaçırmak | Orucu bozar | Orucu bozmaz | Orucu bozmaz | Orucu bozmaz | Orucu bozmaz |
| Oruçluyken oruç niyetini bozmak | Orucu bozar | Orucu bozmaz | Orucu bozmaz | Orucu bozmaz | Orucu bozar |
| Kurban ve Fıtır Bayramı orucu | Haramdır | Haramdır | Haramdır | Şiddetli mekruhtur | Haramdır |
| Teşrik Günleri[54]Orucu | Hac için Mina'da olanlara haramdır | Kesinlikle haram değildir | Zilhicce'nin 11. ve 12. günleri Hacı olmayanlara haramdır | Şiddetli mekruhtur | Hacı olmayanlara harmadır |
| Bir şehirde hilalin görülmesinin diğer şehirlere olan nispeti | iki şehrin ufukları birleşik olmazsa, birbiriyle alakaları yoktur | Bir şehirde rüyet-i hilal (hilalin görülmesi) diğer şehirler için de geçerlidir | iki şehrin ufukları birleşik olmazsa, birbiriyle alakaları yoktur | Bir şehirde rüyet-i hilal (hilalin görülmesi) diğer şehirler için de geçerlidir | Bir şehirde rüyet-i hilal (hilalin görülmesi) diğer şehirler için de geçerlidir |
| Ebeveynlerin kaza oruçları | Büyük oğul kaza etmelidir | Vasiyet etmişlerse büyük oğul her gün için bir mod gıda vermelidir, bu durum dışında farz değildir | Her gün için bir "şer'i mod" gıda[55]vermelidir | Her gün için bir "şer'i mod" gıda vermelidir | Her gün için bir "şer'i müd" gıda vermelidir |
| Güneş doğana kadar cünuplu kalmak | Kaza ve Kefareti vardır | O günün orucu doğrudur | O günün orucu doğrudur | O günün orucu doğrudur | O günün orucu doğrudur [56] |
Tıp Açısından Oruç
Bedenin asıl enerjisi glikoz ile temin edilmektedir ve beyin sağlığı bakımından hayati öneme sahiptir. Beden 4 ila 8 saat arası glikoz almazsa glikoz yerine karaciğerde depolanmış olan glikojeni glikoza çevirir ve kullanır. Bu durumda beden, kendisinde olan proteinlerin bir kısmını da yakarak masraf etmektedir. 12 saat bu durum devam ederse, beden var olan glikojeni kaslarda kullanmaya başlar. Eğer aynı şekilde bedene dışardan glikoz temin edilmezse, bu durumda bedendeki yağları yakmaya başlar.
Dubai'de bulunan Amerikan Hastanesi’nin kalp uzmanlarından bir grup araştırmacının söylediklerine göre, Ramazan ayının orucu, lipit rahatsızlığı olan hastaların üzerinde olumlu etki bırakmakta ve kalp hastalıklarına yakalanma riskini azaltmaktadır. Bu grubun söylediklerine göre, LDL’nin (kötü yağlanma) büyük oranda düşmekte olduğu ve HDL’nin (iyi yağlanma) arttığı gözlenmiştir.
Buna ilaveten bu araştırmanın sonucunda Ramazan ayı orucunun, kandaki kolesterolü düşürdüğü görülmüştür.[57] Bu araştırmalar gösteriyor ki: Bir gün arayla kalori kısıtlamak, insanın sağlığı açısından oldukça önemlidir. Bu durum kanser riskini azalttığı gibi, kalp hastalıkları, diyabet ve insüline karşı mukavemet etmekte, vücudun savunma sistemi ile ilgili sorunları da ortadan kaldırmakta, aynı zamanda yaşlılık belirtilerinin kendini göstermesini de yavaşlatmaktadır.[58] Paul Broke’ın söylediğine göre,[59] bedendeki zehirli atıkların atılması, damarların temizlenmesi ve kalp hastalıklarının önüne geçilmesi, diyabete yakalanma tehlikesinin azalması, alzheimer hastalığının [60] önlenmesi orucun diğer faydalarındandır.
Orucun yan etkilerine bakacak olursak, bir miktar insanın kendini zayıf hissetmesi, kan basıncının azalması (yani tansiyon düşmesi), fazla terleme, zaaf, yorgunluk hissi, enerji kaybı, baş dönmesi, özellikle ani hareketlerde baka kalmalar gibi durumlar baş gösterebilmekte ve insanın renginin atması veya düşme hissini uyandıra bilmektedir ki, bütün bunlar daha çok öğleden sonra kendini gösterir.[61] Aynı şekilde, kişi oruçlu olduğu müddet içerisinde, zamanla tanıma ve teşhis gücünde zayıflıklar olduğu, baş ağrıları, sinirlilik durumu gibi bir takım arızaların meydana geldiği görülmektedir.
İnsanın dengesini kaybetmesine neden olan birtakım sıvılar vardır. Bedende bunların azalması orucun yan etkilerinden sayılmaktadır. Ancak araştırmacıların söylediğine göre, bu arızalar göze gelmeyecek cinsten ve zararlı etkiler bırakmayan şeylerdir. Gerçi ramazan ayında oruç tutmanın, fizyolojik açıdan sağlıklı olan insanlara hiçbir zararı olmadığı gibi, üstelik yararları vardır. ancak çeşitli hastalıkları olan insanların doktorlarıyla danışmaları gerekir.Araştırmacılardan bir grup, sahur vakitlerinde yemek yeme amacıyla katlanılan uykusuzluğun, bu gibi şeylere neden olabileceğini söylemişlerdir.
Araştırmaların gösterdiğine bakılırsa, kolesterol serumu, tiroksin ve üre asidi kanda dikkat çekecek miktarda artış göstermektedir.[62] Hamileliği önleyici hapların kullanılması veya aylık adetleri uzatacak cinsten hapların ramazan ayında kullanılması kişinin kanındaki su miktarını azaltmakta ve bu durum beyindeki kanın pıhtılaşmasına neden olabilmektedir. Oruç tutmaya ilaveten, az su içmek veya aşırı çalışma bedendeki suyun haddinden fazla atılmasına neden olacağından, yine beyinde kan pıhtılaşmasına neden olabilen sebeplerden bir diğeridir.
Yemek Tasviyeleri
Ramazan ayında, oruç tutanların ağır gıdalar tüketmekten ve özellikle gece vakti ağır yiyecekler yemekten kaçınması gerekir. Onun yerine imsak vaktinde sahurlarda daha besleyici yemeklerin yenilmesi tavsiye edilmekte ve sahur yemeklerinin kesinlikle unutulmaması gerekmektedir. Buna ilaveten, su içmek konusunda dikkat edilmesi ve yeterli suyun alınması tavsiye edilmektedir. Oruç tutanların sebze ve meyvelerden olabildiğince çok tüketmesi, çay gibi idrar arttırıcı yiyecek ve içeceklerden kaçınması, özellikle sahur vaktinde bu gibi besinlerin yenilmesi ve içilmesinden uzak durması gerekir. Bazı kaynakların önerisine göre, oruç tutan kişinin iftardan sahura kadar 2 litre civarında su içmesi gerekmektedir. [63]-[64]
Elbette sıvı şeyler tüketilmesinden maksat, demli çay, kafeinli içecekler, şerbetler, meyve suları ve çok miktarda şeker içeren içecekler değildir. Zira bu tür sıvı karışımlar, bizzat hem susuzluğa sebep olmakta hem de bedendeki suyun zamanından önce atılmasını sağlamaktadırlar. Burada maksat sadece suyun kendisidir. En güzel içecekler az şekerli olmak kaydıyla, limonata, özellikle taze limon ve bal ile yapılan şerbet; Skencebin (bal-sirke) şerbeti veya skencebinin rendelenmiş salatalık ile karıştırılmış şekli, az tuzlu ayran, demsiz çay, hakşir şerbeti ve karpuz suyu cinsinden meyve suları tavsiye edilmektedir. Zira bu meyvelerin su miktarı fazla ve tabiatları da soğuktur.
Rivayetlerde şu husus üzerine vurgu yapılmıştır: Oruç, oruç tutanların fizyolojik yapılarının sağlıklı olması içindir. Ancak unutmamak gerekir ki, oruç tutanların bedensel sağlıkları ve ruhsal sağlıklarını elde etmeleri gerekir. Yalnızca bu şartla bu söylenenler gerçekleşebilir. Dolayısıyla doğru bir şekilde oruç tutulmuş sayılır. Aşağıda önerilen tavsiyelere riayet edilirse, ramazan ayında oruç tutan kişilere büyük oranda yardımcı olacağı kanaatindeyiz.
İftar
- Ana Madde: İftar
- Bedenin ihtiyaç duyduğu enerjinin çoğunun sahur yemeğinde alınması gerekir. Öyle ise iftarda mideye ağırlık çökmemesi için olabildiğince hafif yiyiniz.
- İftar yemeği oldukça hafif, ama çok kalorili, çabuk hazmedilebilen cinsten olmalıdır. Örneğin: Hurma, sütlaç, az miktarda süt, açık çay gibi. Az miktarda yemek yenmelidir. Zira aksi takdirde mideyi rahatsız eder.
- Orucunuzu tatlı çay veya hurma ile açmanız tavsiye edilir. Çok su içmekten kaçınınız. Çünkü bu halsizlik, zaaf ve mide ağrılarına sebep olabilir. İftar yapıldıktan daha sonraki saatlerde fazla su içmek yararlıdır.
- İftar ve sahur zamanında çok yağlı yemeklerden olabildiğince uzak durunuz.
İtiraz/Ölüm Orucu
Orucun dindeki rolüne ilaveten, birtakım toplumsal ve siyasi inançları izhar ve beyan etmek amacıyla da kullanıldığı görülmektedir. Özellikle bir şeye itirazın ve yalnızlığın dile getirilmesi açısından bir sembol haline gelmiştir. Bunun en klasik örneği, Mahatma Gandi’nin yirminci yüzyılın başlarında yapmış olduğu ölüm orucudur. Gandi hapiste kendi takipçilerinin İngilizlerle karşı karşıya geldiklerinde başvurdukları yöntemlerin, kendisinin hiçbir şekilde kaba kuvvete başvurmayı kabul etmeyen öğretisine karşı takipçilerinin bu dikkatsizliklerini protesto amacıyla, ölüm orucu tutmuştur.
Oruç, defalarca savaş karşıtı anlamında toplumsal açıdan istenmeyen birtakım şeyler karşısında adaletsizlikler karşısında tutulmuş ve bir yöntem olarak kullanılmıştır. Bunun diğer bir örneği de Dick Gregory Komodin adındaki zencinin yapmış olduğu eylemdir. Miladi 60’lı yıllarda zencilerin medeni hukuklarından yoksun edildiği Amerika’nın yerli halkı olan zencilerin medeni haklarının görmezden gelindiği ve çiğnendiği iddiasıyla, Amerika ordusuna karşı itiraz anlamında, güneydoğu Asya’da böyle bir ölüm orucu tutmuştur.
Ayrıca, 1981 yılında 10 kişilik İrlandalı vatanperver ve milliyetçi bir grup (Baby Sandes gibi) Belfast hapishanesinde ölüm orucu faaliyetinde hayatlarına son vermişlerdir. Bu grubun hedefi kendilerinin resmi olarak tanınmaları, kendilerinin ve kendilerine bağlı olan kişilerin, siyasi mahpuslar olarak tanınmaları idi.[65]
Aynı şekilde, Bahreyn ve Filistin halklarının ölüm orucu tutmaları ve bunun benzeri örneklerinde, itirazlarını oruç vasıtasıyla dile getirmeleri ve bazen yemek ve içmekten kesilmek suretiyle bu işi yapmaları dikkat çekicidir.
Kaynakça
- ↑ Bakara suresi, 183.
- ↑ Men La Yehzuruhu’l-Fakih, c. 2, s. 74.
- ↑ Huruç 34: 29.
- ↑ Hz. Davud (a.s), oğlu hastalandığı sırada oruç tuttu. 2. Semuel, 12:15.
- ↑ Yehoşafıt, Yahudilerin, Muabilere ve Amunilere karşı zafer kazanmasından sonra, kırk gün oruç tutmuştur. 2. Tevarih, 20:3.
- ↑ Lukas İncili 5: 34.
- ↑ Bihar'ul Envar, c. 19, s. 139.
- ↑ Kafi, c.4, s. 37.
- ↑ Tarih-i Yakubi, c.2, s. 25.
- ↑ Bakara suresi, 187 [Oruç gecesinde kadınlarınıza yaklaşmak size helâl kılındı. Onlar, size örtüdürler, siz de onlara örtüsünüz. Allah, (Ramazan gecelerinde hanımlarınıza yaklaşarak) kendinize zulmetmekte olduğunuzu bildi de tövbenizi kabul edip sizi affetti. Artık eşlerinize yaklaşın ve Allah’ın sizin için yazıp takdir etmiş olduğu şeyi arayın. Şafağın aydınlığı gecenin karanlığından ayırt edilinceye (tan yeri ağarıncaya) kadar yiyin, için. Sonra da akşama kadar orucu tam tutun. Bununla birlikte siz mescitlerde itikâfta iken eşlerinize yaklaşmayın. Bunlar, Allah’ın koyduğu sınırlardır. Bu sınırlara yaklaşmayın. Allah, kendine karşı gelmekten sakınsınlar diye, ayetlerini insanlara böylece açıklar.]
- ↑ Cevamiu’l-Cami, c.1, s.106; Vesailu’ş-Şia, c.7, s. 81.
- ↑ Men La Yehzuruhu’l-Fakih, c. 2, s. 74.
- ↑ Nisa suresi, 92; Maide suresi, 89 ve 95; Mücadele suresi, 4.
- ↑ Bakara suresi, 196.
- ↑ İmam Muhammed Bakır: «İslam beş şey üzerine kurulmuştur: Namaz, zekât, Hac, Oruç ve Vilayet. (Yani İslam’ın rehberliği)» Kâfi (İslamiye baskısı), c. 4, s. 62.
- ↑ Peygamber-i Ekrem (s.a.a), Allah’a şöyle soruyor: «İlahi! Orucun sonucu nedir? Allah buyurdu: Orucun sonucu hikmettir ve hikmetin sonucu marifet, marifetin sonucu da yakindir. Öyle ise ne zaman kulum yakin derecesine yetişirse, artık dünyanın kendisi için nasıl olacağı ve nasıl geçeceği onun için bir önem arz etmez. İster zorluklarla geçsin, ister kolaylıkla.» Bihar'ul Envar, c. 74, s. 27.
- ↑ İmam Ali (a.s) şöyle buyuruyor: «Allah, insanların ihlasını imtihan etmek amacıyla oruç tutmayı vacip kılmıştır.» Nehc'ul Belağa, Suphi Salih, s. 512 h. 252; Tasnif-i Gürerü’l-Hikem ve Dürerü’l-Kelim, s. 176 h. 3376. Hz. Zehra (a.s), oruç hakkında şöyle buyuruyor: «Allah, orucu, ihlâsı tespit etmek için vacip kılmıştır.» Biharu’l-Envar, c. 93, s. 368.
- ↑ Hazreti Muhammed (s.a.a) şöyle buyuruyor: «Sıcak günlerde oruç tutmak, cihattır.» Bihar'ul Envar, Beyrut, c. 93, s. 257, h. 14.
- ↑ Hazreti muhammed (s.a.a), şöyle buyuruyor: «Her şeyin bir zekatı vardır ve bedenlerin zekâtı oruçtur.» Men La Yehzuruhu’l-Fakih, c. 2, s. 57, h. 1774.
- ↑ İmam Rıza (a.s) şöyle buyuruyor: «Halk, açlık ve susuzluğun derdini çeksinler ve bu vesileyle ahirette karşılaşacakları fakirliği ve biçareliği idrak etsinler diye oruç tutmakla emrolundular.» Vesailu’ş-Şia, c. 10, s. 9, h.12701.
- ↑ Hazreti Muhammed (s.a.a) şöyle buyuruyor: «Ne mutlu o kimselere ki, Allah için aç ve susuz kalıyorlar, onlar kıyamet günü doyacaklardır.» Hidayetu’l-Eimme, c. 4, s. 268, h. 9.
- ↑ Hz. Muhammed (s.a.a) şöyle buyuruyor: «Oruç, cehennem ateşine karşı bir siperdir. Yani, insan oruç vasıtasıyla cehennem ateşinden âmânda olacaktır.» Kafi (İslamiye baskısı), c. 4, s. 62, h. 1; Tuhefu’l-Ukul, s. 258. / İmam seccad (a.s) şöyle buyuruyor: «Orucun hakkı şudur: Allah’ın, ateşi sana karşı örtü altına almak için, diline kulağına, gözüne, endamına ve midene çekmiş olduğu bir perdeden ibaret olduğunu bilmendir.» Tuhefu’l-Ukul, s. 258.
- ↑ Peygamber-i Ekrem (s.a.a) şöyle buyurmuştur: «Oruç ve Kur’an, kıyamet gününde insana şefaat ederler. Oruç der ki: ey rabbim! Ben, bu insanı yemekten ve şehvet peşine gitmekten alıkoydum. Beni ona karşı şefaatçi kıl. Kur’an der ki: Bu insanı gece uykusundan men ettin, beni de ona şefaatçi karar kıl. Süphan olan Allah, onlara şefaat etme izni verir ve onlar da şefaat ederler. (28)
- ↑ İmam Sadık (a.s) şöyle buyuruyor: «Aziz ve celil olan Allah şöyle buyurmuştur: Sabır ve namaz ile yardım alınız, sabırdan maksat, oruçtur.» Tefsir-i Kummi, c. 1, s. 46; Tefsir-i Eyaşi, c. 1, s. 44, h. 41.
- ↑ İmam Musa Kâzım (a.s) şöyle buyuruyor: «Oruç tutan kişinin iftar vaktinde duasına icabet edilir.» Biharu’l-Envar, (Beyrut baskısı), c. 93, s. 255, h. 33.
- ↑ Hz. Muhammed (s.a.a) şöyle buyuruyor: «Sağlıklı kalmak istiyorsanız, oruç tutunuz.» Nehcü’l-Fesahe, s. 547, h. 1854.
- ↑ Müminlerin Emiri hazreti Ali (a.s) şöyle buyuruyor: «Üç şey vardır ki, balgamı azaltır ve hafızayı güçlendirir: Misvak, oruç ve Kur’an okumak.» Mekarimu’l-Ahlak, s. 51.
- ↑ İmam Sadık (a.s) şöyle buyuruyor: «Oruç, dünya afetlerine karşı bir siper, ahiret azabına karşı da bir perdedir.» Misbahu’ş-Şeriat, s. 135; Müstedreku’l-Vesail ve Müstenbitu’l-Mesail, c. 7, s. 369, h. 8441.
- ↑ İmam Muhammed Bakır (a.s) şöyle buyuruyor: «Oruç ve hac, kalplerin sakinleştiricisidir.» Emali-yi Şeyh Tusi, s. 296, h. 582.
- ↑ Hazreti Muhammed (s.a.a) şöyle buyuruyor: «Şeytanı sizden uzaklaştıracak bir şey öğreteyim mi size? O zaman doğunun batıdan uzak olduğu gibi, şeytan da sizden uzak kalır. Arz ettiler: Neden olmasın ey Allah Resulü. O zaman hazret şöyle buyurdular: Oruç şeytanın yüzünü siyahlaştırır, sadaka onun belini kırar, Allah için birbirini sevmek ve iyi işlerde birbirlerine yardımcı olmak onun köküne balta vurmaktır, istiğfar etmek onun şah damarını vurur ve her şeyin bir zekatı vardır bedenlerin zekâtı ise oruçtur.» Minhacu’l-Berae, c. 7, s. 426.
- ↑ Hazreti Muhammed şöyle buyuruyor: Yüce Allah şöyle buyuruyor: «Oruç, benim içindir ve onun karşılığı da bana aittir.» Men La Yehzuruhu’l-Fakih, c. 2, s. 75, h.1773.
- ↑ Hz. Peygamber (s.a.a) şöyle buyuruyor: «Cennet dört kişiye müştaktır: Aç olanları doyuran, dilini koruyan, Kur’an okuyan ve Ramazan ayında oruç tutan kişi.» 14
- ↑ İmam Sadık (a.s) şöyle buyuruyor: «Her kim Ramazan ayında özrü olmaksızın orucunu yerse, iman ruhu ondan ayrılır.» Men La Yehzuruhu’l-Fakih, c. 2, s. 118, h.1892.
- ↑ İmam Ali (a.s) şöyle buyuruyor: «Oruç tutmak, yemek içmekten kesilmek değildir. Belki oruç tutmak, süphan olan Allah’ın beğenmediği her türlü şeylerden çekinmektedir.» İbni Ebi’l-Hadid, Nehc'ül-Belağa Şerhi, c. 20, s. 299, h. 417.
- ↑ İmam Sadık (a.s) şöyle buyuruyor: «Oruç tuttuğun zaman, gözün, kulağın, saçın ve derin, bunların tamamının hep birlikte oruç tutması gerekir. (Yani günahlardan tamamiyle kaçınmak gerekir.)» Kafi, (İslâmiye baskısı), c. 4, s. 87.
- ↑ Hz. Ali (a.s) şöyle buyuruyor: «Kalp ile tutulan oruç, dil ile tutulan oruçtan ve dil ile tutulan oruç da mide ile tutulan oruçtan daha faziletlidir.» Tasnif-i Gürerü’l-Hikem ve Dürerü’l-Kelim, s. 176, h. 3363.
- ↑ Biharu’l-Envar, c. 55, s. 341
- ↑ Biharu’l-Envar, c. 93, s. 370.
- ↑ Peygamber-i Ekrem (s.a.a), Allah’a şöyle bir soru soruyor: «Ey benim rabbim! Orucun neticesi nedir? Allah buyuruyor:Orucun sonucu, hikmettir. Hikmetin neticesi, marifet ve marifetin neticesi ise yakindir. Bu durumda, ne zaman kulum yakin derecesine ulaşırsa, artık onun için dünyanın nasıl olacağı, yani kolaylıkla mı zorlukla mı geçeceği bir önem ifade etmez.» Biharu’l- Envar, c. 74, s.27.
- ↑ Bakara suresi, 196: « Haccı da, umreyi de Allah için tamamlayın. Eğer (düşman, hastalık ve benzer sebeplerle) engellenmiş olursanız artık size kolay gelen kurbanı gönderin. Bu kurban, yerine varıncaya kadar başlarınızı tıraş etmeyin. İçinizden her kim hastalanır veya başından rahatsız olur (da tıraş olmak zorunda kalır)sa fidye olarak ya oruç tutması, ya sadaka vermesi, ya da kurban kesmesi gerekir. Güvende olduğunuz zaman hacca kadar umreyle faydalanmak isteyen kimse, kolayına gelen kurbanı keser. Kurban bulamayan kimse üçü hacda, yedisi de döndüğünüz zaman (olmak üzere) tam on gün oruç tutar. Bu (durum), ailesi Mescid-i Haram civarında olmayanlar içindir. Allah’a karşı gelmekten sakının ve Allah’ın cezasının çetin olduğunu bilin.»
- ↑ Tabatabai, c. 3, s. 662.
- ↑ Men Yesihhe minhu’s-Sawm, Vesailu’ş-Şia, Bab, 16, h. 13252-13253.
- ↑ Oruç tutmanın hükmü ve Çaresizlikten su içmek, Seyit Ziya Murtezevi, Paygah-i Ittıla resani ve Haberi-yi Cemaran- Tahran, 27 Tir, 1392 h.ş
- ↑ Beyat Zencani’nin, “Su içtiği halde orucun bozulmayacağı” hakkında yeni fetvası. Paygah-ı Haberi-yi Aftab, 22 Tir 1392 h.ş.
- ↑ Risale-i Tevzihu’l-Mesail, Şeyh Cafer Süphani, Mes’ele-i 1256.
- ↑ Hicdeh saat Ruzedari der Suid, Be Gozariş-i Şia Online, Be nakl ez Mehr, 11 Mordad 1390.
- ↑ Ferheng-i Farsi-yi Amid, «İftar»
- ↑ Fasting: Encyclopedia Iranıca.
- ↑ İmam Kazım (a.s) şöyle buyuruyor: «Oruçlu kardeşine iftar vermek, müstehap oruç tutmaktan daha üstündür.» Kafi (El-İslamiye baskısı) c. 4, s. 68, h. 2; Mehâsin, s. 396, h. 66.
- ↑ Danişname-i Cihan-ı İslam, «Bug»
- ↑ Zilhicce Ayı'nın 11, 12 ve 13. günlerine Teşrik Günleri denir. (Yani Kurban bayramının ikinci, üçüncü ve dördüncü günleri)
- ↑ Mod: Bir ölçüm aracıdır. Yaklaşık olarak 750 grama tekabül etmektedir. Gıda: Buğday, un, ekmek, arpa, hurma vb. gibi hububat.
- ↑ el-Fıkh ale'l-Mezahibi'l-Hamse, s. 149-165.
- ↑ Ramadan fasting is good fort he heart.
- ↑ Every Other Day Fasting May Reduce Cancer Risk Worldhealth. Net Anti-Aging News.
- ↑ The Miracle of fasting: Proven through history for physical, mental and spiritual Health Science, rejuvenation Publications, Inc. 2004; pp. Ff1ii-52.
- ↑ Carrie, Van Dusen, Brigham Young University, 05/25/2010.
- ↑ Ramazan ayında baş ağrısını önlemek için, Yeşil çay tavsiye edilebilir. Hemşehri, 15 Mordad 1391.
- ↑ Changes in certain blood constituents during… [Am] PubMed – Clin Nutr. 1982.
- ↑ Bir Diyabet uzmanının, oruçlu kimselere tavsiyeleri.
- ↑ Bedenin su miktarının azalmasını önlemek için, oruç tutanlara tavsiyeler.
- ↑ Encyclopedia Britanica.
- ↑ Hz. Resulü Ekrem (s.a.a) şöyle buyurmuştur: «Adem (a.s) yasak meyveden yediği gibi, 30 gün bu onun midesinde kaldı. Ondan sonra Allah Adem’e ve onun nesline 30 gün aç ve susuz kalmayı vacip kıldı.»
Bibliyografi
- Kuran-ı Kerim.
- Nehcü’l-Belaga.
- İbn-i Ebi’l-Hadid, Şerh-i Nehcü’l-Belaga, Tahkik: Muhammed Ebu’l-Fazıl İbrahim, Daru İhyau’l-Kütübü’l-Arabiye, Kahire.
- İbn-i Şu’be, Hasan b. Ali, Tuhefu’l-Ukul, Müessesetu’n-Neşri’l-İslami, 1363 h.ş.
- İncil.
- Amidi, Abdulvahid Muhammed, Gürerü’l-Hikem, Çap-ı Danişgah-ı Tahran.
- Payende, Ebu’l-Kasım, Nehcü’l-Fesahe, Daru’l-İlim, 1387 h.ş.
- Tevrat.
- Danişname-i Cihan-ı İslam, Medhal-i Bug, Rağib İsfahani, El-Müfredat fi Garibu’l-Kuran.
- Seyit Muhammed Hüseyin, El-Mizan fi Tefsiri’l-Kuran, Müessesetu’n-Neşri’l-İslami.
- Şeyh Hürr-ü Amili, Muhammed b. Hasan, Vesailu’ş-Şia, Müessese-i Âlu’l-Beyt, Kum, 1409 h.k
- Şeyh Saduk, Muhammed b. Ali, Men La Yehzuruhu’l-Fakih, Neşr-i Saduk, 1367 h.ş
- Tebersi, Cevamiu’l-Cami, Tahkik: Müessese-i Neşri’l-İslami, Camietu’l-Müderrisin, Kum.
- Tebersi, Hasan b. Fazıl, Mekarimu’l-Ahlak, İntişarat-ı Şerif Razi, Kum, 4. Baskı, 1412 h.k.
- Tusi, Emali, Daru’s-Sekafe Li’t-Tibae, Kum.
- Amili, Şeyh Hürr, Hidayetu’l-Ümmet ila Ahkami’l-Eimme, Bonyad-ı Pejuheşha-yi İslami-yi Astan-ı Kuds-i Rezevi, 1412 h.k.
- Allame Meclisi, Muhammed Bakır, Biharu’l-Envar, Daru’l-Kütübü’l-İslamiye, Tahran, 1362 h.k.
- Ali el-Muttaki b. Hisamuddin Hindi, Kenzu’l-Ummal, Dairetu’l-Maarifi’l-Osmaniye, Biasimeti Haydarabad, 1364 h.k.
- Eyaşi, Muhammed b. Mes’ud, Tefsir-i Eyaşi, Tahran, El-Mektebetu’l-İlmiyyetu’l-İslamiye.
- Ferheng-i Farsi-yi Amid.
- Kutb-u Ravendi, Minhacu’l-Beraet, Tahkik: Ayetullah Mer’aşi, Kitaphane-i Ayetullah Mer’aşi, Kum.
- Kummi, Ali b. İbrahim, Tefsir-i Kummi, Daru’l-Kitap, Kum, 1367 h.ş.* Kuleyni, Muhammed b. Yakup, Kafi, Daru’l-Kütübü’l-İslamiye, 1407 h.ş.
- Nuri, Mirza Hüseyin, Müstedreku’l-Vesail, Müessese-i Âlu’l-Beyt: Li-İhyau’t-Teras, 1. Baskı, Kum, 1407 h.k.
- Yakubi, Tarih-i Yakubi, Dar-u Sadır, Beyrut.
