Ekmeleddin İhsanoğlu
Vikipedi, özgür ansiklopedi
| Ekmeleddin İhsanoğlu | |
|---|---|
_(cropped).jpg) | |
| İslam İşbirliği Teşkilatı Genel Sekreteri | |
| Görev süresi 31 Aralık 2004 – 31 Ocak 2014 | |
| Yerine geldiği | Abdulvahed Belkeziz |
| Yerine gelen | İyad Madani |
| Kişi bilgileri | |
| Doğum | 26 Aralık 1943 Kahire, Mısır Krallığı |
| Milliyeti | Türk |
| Partisi | Bağımsız |
| Eşi | Füsun İhsanoğlu |
| Çocukları | 3 |
| Bitirdiği okul | Ayn Şems Üniversitesi El-Ezher Üniversitesi Ankara Üniversitesi Exeter Üniversitesi İstanbul Üniversitesi |
| Mesleği | Bilim adamı, diplomat |
| Dini | İslam |
Ekmeleddin İhsanoğlu (d. 26 Aralık 1943, Kahire), Türk bilim tarihi profesörü, akademisyen, diplomat ve yazardır.[1]
Türk kültürü, İslam dünyası ve Batı dünyası ilişkileri ve Türk-Arap ilişkileri hakkında değişik dillerde çok sayıda eseri vardır. Bilim ve eğitim tarihine katkı ve hizmetlerinden dolayı birçok ödülün yanı sıra Devlet Üstün Hizmet Madalyası sahibidir.
2004 ve 2014 yılları arasında Birleşmiş Milletler'den sonra ikinci büyük uluslararası örgüt olan İslam İşbirliği Teşkilatı’nın genel sekreterliğini sürdürmüştür.
16 Haziran 2014'te Cumhuriyet Halk Partisi ve Milliyetçi Hareket Partisi arasındaki, 2014 cumhurbaşkanlığı seçimleri için aday belirleme görüşmeleri çerçevesinde CHP ve MHP tarafından "çatı aday" olarak gösterilmiştir.[2] Daha sonra da bu partiler tarafından resmen cumhurbaşkanlığına aday göstertilmiştir
Konu başlıkları
[gizle]Yaşam öyküsü[değiştir | kaynağı değiştir]
26 aralık 1943'te Kahire'de doğdu. Babası Yozgatlı müderris İhsan Efendi, annesi Rodoslu bir Türk ailenin kızı olan Seniye Hanım'dır.[3][4] İhsan Efendi, eğitim için 1924’te geldiği Mısır’a yerleşmiş ve 1951’de Ayn Şems Üniversitesi Şarkiyat Bölümü Türk Dili ve Edebiyatı Kürsüsü’nü kurmuştu.
Ekmeleddin İhsanoğlu, Mısır'da Hıdiviye Lisesi'nden mezun olduktan sonra Ayn Şems Üniversitesi Fen Fakültesi'nde yükseköğrenim gördü. Öğrenciliği sırasında Kahire Milli Kütüphanesi'nde Türkçe yazma ve basma kitapların kataloglamasında çalıştı.[3] 1966’da Fen Fakültesi’nden mezun oldu ve El-Ezher Üniversitesi'nde akademik hayata başladı. Yüksek lisansı sırasında El Ezher Üniversitesi'nde asistanlık ve Ayn Şems Üniversitesi Edebiyat Fakültesi'nde Türk Dili ve Edebiyatı okutmanlığı yaptı. Bilim tarihi çalışmalarının yanı sıraHamid, Tevfik Fikret, Mehmet Akif, Yahya Kemal, Necip Fazıl, Nazım Hikmet gibi şairlerin eserlerini Arapça’ya çevirerek Türk kültürünü Araplar’a tanıtmaya çalıştı;[3] Türk yazarlarından hikayeler içeren bir antoloji hazırladı (1970).
1970 yılında Türkiye'ye geldi ve Ankara Üniversitesi'nde göreve başladı. 1972'de eczacı Füsun Bilgiç ile evlendi, üç çocuk sahibi oldu. 1974'te Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi'nde doktorasını tamamladıktan sonra, İngiltere'de Exeter Üniversitesi'nde doktora-sonrası çalışmalar yaptı.
1980 yılında İslam İşbirliği Örgütü'nün tavsiyesi ile İstanbul’da kurulan İslâm Tarih, Sanat ve Kültür Araştırma Merkezi (IRCICA)’nin başkanlığına getirildi. Bu görevi 25 yıl sürdürdü. IRCIA bünyesinde Türk ve İslam kültürü konusunda büyük bir ihtisas kütüphanesi ve arşivi kurulmasına öncülük etti.[3]
1984'te İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi’ne girerek profesör oldu. Bu üniversitede Bilim Tarihi Anabilim Dalı’nı kurdu. Üniversite ve IRCICA’daki görevlerinin yanı sıra Türk Bilim Tarihi Kurumu'nun başkanlığı ve İstanbul Üniversitesi Bilim Tarihi Müze ve Dokümantasyon Merkezi müdürlüğü görevlerinde bulundu.
İslam İşbirliği Teşkilatı genel sekreterliği[değiştir | kaynağı değiştir]
İhsanoğlu, 14-16 Haziran 2004’te İstanbul’da düzenlenen İslam Konferansı Örgütü (sonradan İslam İşbirliği Teşkilatı adını almıştır) 31. Dışişleri Bakanları Toplantısında, Genel Sekreterlik için Türkiye’nin adayı olarak gösterildi. Malezya ve Bangladeş ile genel sekreterlik için yarışan İhsanoğlu, 5 Haziran 2004′te Genel Sekreterliğine seçildi. Örgütün seçimle gelen ilk genel sekreteri ve ilk Türk genel sekreteri oldu; görevi 1 Ocak 2005’te devraldı.[5] Görev süresi, 18-20 Haziran 2008 tarihlerinde Kampala’da düzenlenen 35. Dışişleri Bakanları Konseyi’nde 5 yıllık bir süre için uzatıldı.
İhsanoğlu, genel sekreterlik görevini Cidde'de düzenlenen törenle 30 Aralık 2013′te Suudi Arabistanlı İyad Medeni’ye devretti.[6]
Cumhurbaşkanlığı adaylığı[değiştir | kaynağı değiştir]
10 Ağustos 2014, seçimin ikinci oylamaya kalması durumunda ise 24 Ağustos 2014 tarihinde yapılacak cumhurbaşkanı seçiminde Cumhuriyet Halk Partisi ve Milliyetçi Hareket Partisi Cumhurbaşkanlığı için çatı adayı olarak açıklanmıştır.[2]Daha sonra da bu partiler tarafından resmen cumhurbaşkanlığına aday göstertilmiştir.
İngilizce ve Arapça dillerinin yanı sıra orta düzeyde Fransızca ve Farsça bilmektedir.[1] Bazı kaynaklarda ise bu dört dili akıcı olarak konuştuğu belirtilmiştir.[7]
Eserleri[değiştir | kaynağı değiştir]
- Yeni Yüzyılda İslam Dünyası, 2013
- İslam Kültürü Çeşitli Konuları ile İslam’da Kültür ve Bilgi Cilt: 5, 2008
- Osmanlı Tıbbi Bilimler Literatürü Tarihi (4 Cilt), 2008
- Mısır’da Türkler ve Kültürel Mirasları: Mehmed Ali Paşa Günümüze Basılı Türk Kültürü Bibliyografyası ve Bir Değerlendirme, 2006
- Osmanlı Tabii ve Tatbiki Bilimler Literatürü Tarihi: 1 - 2 Cilt, 2006
- Osmanlıca Tıp Terimleri Sözlüğü, 2004
- Osmanlı Askerlik Literatürü Tarihi, I - II Cilt, 2004
- Osmanlılar ve Bilim, 2003
- Mushrabiyya And Stucco Colored Glass in The Muslim World (Arapça), 2002
- Osmanlı Coğrafya Literatürü Tarihi, 1 - 2, 2000
- Suriye’de Modern Osmanlı Sağlık Müesseseleri, Hastahaneler ve Şam Tıp Fakültesi, 1999
- Osmanlı Matematik Literatürü Tarihi, 1-2, 1999
- The West And Islam (Towards a Dialogue), 1999
- Büyük Cihaddan Frenk Fodulluğuna, 1996
- Istanbul: A Glimpse into the Past, 1987
Ödülleri[değiştir | kaynağı değiştir]
UNESCO ve Harvard Üniversitesi'ndeki görevlerinin yanı sıra millî ve uluslararası birçok bilim kurumunun üyesi olan İhsanoğlu, bilim ve eğitim tarihine katkı ve hizmetlerinden dolayı birçok ödül aldı. Türkiye Devlet Üstün Hizmet Madalyası (2000), Ürdün Birinci Derece İstiklal Madalyası, İKÖ Şeref ve Liyakat Sertifikası ile Mısır Cumhuriyeti Liyakat Nişanı ile ödüllendirildi.
2008’de Uluslararası Bilim Tarihi Akademisi tarafından Koyre Madalyasına layık bulundu[8]. 2009 yılında Mısır Cumhuriyeti Sanat ve Kültür Nişanını, Malezya'da en üst sivil unvan olan Tansri unvanını[9] ve 2010 yılında "İslamofobiye karşı verdiği mücadele ve Keşmir konusundaki çabaları" nedeniyle Pakistan'da en yüksek unvan olan Hilal-i Pakistan unvanını aldı[10]. 22 Kasım 2013'de KKTC Cumhurbaşkanı Derviş Eroğlu tarafından gerek Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin İİT'deki durumunun yüceltilmesi, gerekse İİT üyeleriyle ilişkilerinin geliştirilmesi konusunda verdiğini hizmetler nedeniyle kendisine KKTC Devlet Nişanı verildi. İhsanoğlu, şimdiye kadar bu nişana layık görülen ilk ve tek kişidir.[11]
Adına verilen ödüller[değiştir | kaynağı değiştir]
İhsanoğlu Altın Madalyası[değiştir | kaynağı değiştir]
Üyesi olduğu ve 2001-2005 arasında başkanlığını yaptığı Uluslararası Bilim Tarihi ve Felsefesi Kurumu (ICHSTM), 2007 yılı sonunda aldığı bir kararla, dört yılda bir bilim tarihi ve felsefesi alanlarında yapılacak doktora tezleri arasında yapılacak değerlendirme sonucu seçilen bir eseri bir “Uluslararası İhsanoğlu Altın Madalyası” adı altında ödüllendirmeye karar vermiştir.[12]
Madalya, 2009 yılında Budapeşte’de 23. Uluslararası Bilim Tarihi ve Teknoloji Kongresi sonunda Astronomi Tarihi tezi nedeniyle Dr. Jose Bellver Martinez’e;[13]; 2013 yılında İngiltere’nin Manchester kentinde 24. Uluslararası Bilim Tarihi ve Teknoloji Kongresi sonunda düzenlenen törenle İslam bilimi tarihinde astronomi üzerine yaptığı çalışma nedeniyle Marc Oliveras Busquets’a takdim edildi.[14]
Milletlerarası Dokuzuncu Hat Yarışması[değiştir | kaynağı değiştir]
İslâm Tarih, Sanat ve Kültür Araştırma Merkezi (IRCICA) tarafından 1986'dan bu yana her yıl farklı bir hat üstadının adına düzenlenen Milletlerarası Hat Yarışması'nın dokuzuncusu, hat sanatını canlandırma ve geliştirme yönünde sağladığı kalıcı üstün katkıları nedeniyle Ekmeleddin İhsanoğlu adına düzenlenmiştir.[15]
Fahri profesörlük ve doktora unvanları[değiştir | kaynağı değiştir]
- 1994 Mimar Sinan Üniversitesi, İstanbul, Türkiye
- 1996 Dowling College, Long Island, New York, ABD
- 2000 Azerbaycan Millî İlimler Akademisi, Bakü, Azerbaycan
- 2001 Sofya Üniversitesi, Bulgaristan
- 2001 Saraybosna Üniversitesi, Bosna-Hersek
- 2004 Tataristan Bilimler Akademisi Tarih Enstitüsü, Tataristan Cumhuriyeti
- 2006 Padua Üniversitesi, İtalya
- 2006 Moskova Devlet Diplomasi Enstitüsü (MGIMO)
- 2007 Uluslararası İslam Üniversitesi, İslamabad, Pakistan
- 2007 Exeter Üniversitesi, İngiltere
- 2008 Yakın Doğu Üniversitesi, Lefkoşa, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti
- 2008 Uganda İslam Üniversitesi, Mbale, Uganda
- 2008 Uşak Üniversitesi, Uşak, Türkiye
- 2009 Teknoloji İslam Üniversitesi, Dakka, Bangladeş
- 2010 Başkurt Devlet Pedagoji Üniversitesi, Başkurdistan, Rusya (Fahri profesörlük)
- 2010 Malezya Uluslararası İslam Üniversitesi, Selangor, Malezya
- 2011 Bişkek Beşeri Bilimler Üniversitesi, Kırgızistan
- 2011 Bozok Üniversitesi, Yozgat
- 2012 İstanbul Üniversitesi, İstanbul
- 2013 Ayn Şems Üniversitesi, Kahire, Mısır
- 2013 EastWest Enstitüsü, Washington DC, ABD
 | Vikisöz'de Ekmeleddin İhsanoğlu sözlerini bulabilirsiniz. |
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
 | Wikimedia Commons'taEkmeleddin İhsanoğlu ile ilgili medyaları bulabilirsiniz. |
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b "Ekmeleddin Ihsanoglu". www.ihsanoglu.com. Erişim tarihi: 16 Haziran 2014.
- ^ a b "CHP ve MHP'nin Köşk adayı İhsanoğlu". NTVMSNBC.com. 16 Haziran 2014. Erişim tarihi: 16 Haziran 2014.
- ^ a b c d Beşir Ayvazoğlu, Ekmeleddin İhsanoğlu, Aksiyon dergisi, 01.07.1995
- ^ Baba Ocağına Kültür Vefası, Zaman gazetesi, 28.04.2013
- ^ İKÖ'ye ilk Türk Genel Sekreter, Radikal Gazetesi, 16.06.2004
- ^ Ekmeleddin İhsanoğlu’nun Başarı Öyküsü, Kisiselbasari.com 07.06.2014
- ^ "Nazım'ın şiirlerini Arapça'ya çevirdim", Hürriyet
- ^ İhsanoğlu Bilim Tarihinin Nobelini Alacak, Zaman Gazetesi, 2 Aralık 2008
- ^ Ikt Genel Sekrteri İhsanoplu Malezya'da Tan Sri Unvanı Aldı, Bighaber.com sitesi, 06.06.2009
- ^ İhsanoğlu'na Hilal-i Pakistani Ödülü, Milliyet Gazetesi, 24.03.2010
- ^ İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) Genel Sekreteri Prof. Dr. Ekmeleddin İhsanoğlu’na “KKTC Devlet Nişanı” verildi, KKTC Cumhurbaşkanlığı, 22.11.2013
- ^ İlk defa bir Türk bilimadamının adına madalya verilecek! Haberaktuel.com, 27.12.2007
- ^ İhsanoğlu Madalyası Dr. Martinez’e verildi, Hürriyet gazetesi, 03.08.2009
- ^ İhsanoğlu Altın Madalyası İspanyol akademisyenin, Anadolu Ajansı, 28.07.2013
- ^ Ekmeleddin İhsanoğlu Adına Milletlerarası Dokuzuncu Hat Yarışması, IRCICA.org sitesi, Erişim tairhi:18.06.2014
| Diplomatik görevi | ||
|---|---|---|
| Önce gelen Abdulvahed Belkeziz | İslam İşbirliği Teşkilatı Genel Sekreteri 2004–2014 | Sonra gelen İyad bin Emin Madani |
 | Bir Türk siyasetçi ile ilgili bu madde bir taslaktır. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkıda bulunabilirsiniz. |
.jpeg){kind=small} | İslamî örgütler ile ilgili bu madde bir taslaktır. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkıda bulunabilirsiniz. |
| |||||||
