ORHAN VELI KANIK ŞİİRLERİ
BAHARIN ILK SABAHLARI
Tüyden hafif olurum böyle sabahlar;
Karşı damda bir güneş parçası,
içimde kus cıvıltıları, şarkılar;
Bağıra çağıra düşerim yollara;
Döner döner durur başım havalarda.
Sanırım ki günler hep güzel gidecek;
Her sabah böyle bahar;
Ne is güç gelir aklıma, ne yoksulluğum.
Derim ki: "Sıkıntılar dura dursun!"
Şairliğimle yetinir,
Avunurum.
YALNIZLIK SIIRI
Bilmezler yalnız yaşamayanlar,
Nasıl korku verir sessizlik insana;
Nasıl koşar aynalara,
Bir cana hasret,
Bilmezler.
BEDAVA
Bedava yasiyoruz, bedava;
Hava bedava, bulut bedava;
Dere tepe bedava;
Yagmur çamur bedava;
Otomobillerin disi,
Sinemalarin kapisi,
Camekanlar bedava;
Peynir ekmek degil ama
Aci su bedava;
Kelle fiyatina hürriyet,
Esirlik bedava;
Bedava yasiyoruz, bedava:
EKMEK
Dilimin ucunda bir eski arkadas adi,
Unutulmus sekilleri tasiyan bulutlar;
Bir gökyüzü genisligiyle ruhuma dolar
Otlarin içine sirtüstü yatmanin tadi.
Avucumda sicakligini duydugum ekmek;
Üstümde hatirasi kadar güzel sonbahar;
O bembeyaz, o tertemiz bulutlara dalar
Düsünürüm bir çocuk türküsü söyleyerek.
GÜN OLUR
Gün olur, alir basimi giderim,
Denizden yeni çikmis aglarin kokusunda
Su ada senin, bu ada benim,
Yelkovan kuslarinin pesi sira.
Dünyalar vardir, düsünemezsiniz;
Çiçekler gürültüyle açar;
Gürültüyle çikar duman topraktan.
Hele martilar, hele martilar,
Her bir tüylerinde ayri telis!..
Gün olur, basima kadar mavi;
Gün olur, basima kadar günes;
Gün olur, deli gibi...
KUYRUKLU SIIR
Uyusamayiz, yollarimiz ayri;
Sen cigercinin kedisi, ben sokak kedisi;
Senin yiyecegin, kalayli kapta;
Benimki aslan agzinda;
Sen ask rüyasi görürsün, ben kemik.
Ama seninki de kolay degil, kardesim;
Kolay degil hani,
Böyle kuyruk sallamak Tanrinin günü.
CEVAP
Açliktan bahsediyorsun;
Demek ki sen komünistsin.
Demek bütün binalari yakan sensin.
Istanbul'dakileri sen,
Ankara'dakileri sen...
Sen ne domuzsun, sen
BIRDENBIRE
Her sey birdenbire oldu.
Birdenbire vurdu gün isigi yere;
Gökyüzü birdenbire oldu;
Mavi birdenbire.
Her sey birdenbire oldu;
Birdenbire tütmeye basladi duman topraktan;
Filiz birdenbire oldu, tomurcuk birdenbire.
Yemis birdenbire oldu.
Birdenbire,
Birdenbire;
Her sey birdenbire oldu.
Kiz birdenbire, oglan birdenbire;
Yollar, kirlar, kediler, insanlar...
Ask birdenbire oldu,
Sevinç birdenbire.
GÜZEL HAVALAR
Beni bu güzel havalar mahvetti,
Böyle havada istifa ettim
Evkaftaki memuriyetimden.
Tütüne böyle havada alistim,
Böyle havada asik oldum;
Eve ekmekle tuz götürmeyi
Böyle havalarda unuttum;
Siir yazma hastaligim
Hep böyle havalarda nüksetti;
Beni bu güzel havalar mahvetti.
OARISTYS
Ey hatirasi içimde yemin kadar büyük,
Ey bahçesinin hos günlere açik kapisi
Hala rüyalarima giren ilk göz agrisi,
Çocuk alinlarda duyulan sicak öpücük.
Ey sevgi dalimda ilk çiçek açan tomurcuk,
Kanimin akisini yenilestiren damar,
Gül rengi isiklari sevda dolu aksamlar
Içime yeni bir fecir gibi dolan çocuk.
Ey tahta perdenin üzerinden asan hatmi
Ve havalari seslerimizle dolu bahar,
Kosustugumuz yollar, oynadigimiz sular,
Kagittan teknesinde sevinç tasiyan gemi.
Duyup karsi minarede okunan yatsiyi
Yatagima sicakligini getiren rüya,
Denizlerinde onunla yasadigim dünya
Ve ey ufku beyaz cennetlere giden kiyi.
Ah! Birçok seyler hatirlatan erik agaci
Ve o ilk yolculukla basliyan hasret, zindan;
Atlari çingirakli arabanin ardindan
Beyaz, keten mendilimde sallanan ilk aci.
TAHATTUR
Alnimdaki biçak yarasi
Senin yüzünden;
Tabakam senin yadigarin;
"Iki elin kanda olsa gel" diyor
Telgrafin;
Nasil unuturum seni ben,
Vesikali yarim?
KITABE-I SENG-I MEZAR
I
Hiçbir seyden çekmedi dünyada
Nasirdan çektigi kadar;
Hatta çirkin yaratinligindan bile
O kadar müteesir degildi;
Kundurasi vurmadii zamanlarda
Anmazdi ama Allahin adini,
Günahkar da sayilmazda.
Yazik olda Süleyman Efendi'ye!
KITABE-I SENG-I MEZAR
II
Mesele falan degildi öyle,
To be or not to be kendisi için;
Bir aksam uyudu;
Uyanmayiverdi.
Aldilar, götürdüler.
Yikandi, namazi kilindi, gömüldü.
Duyarlarsa öldügünü alacaklilar
Haklarini helal ederler elbet.
Alacagina gelince...
Alacagi yoktu zaten rahmetlinin.
KITABE-I SENG-I MEZAR
III
Tüfegini depoya koydular,
Esvabini baskasina verdiler.
Artik ne torbasinda ekmek kirintisi,
Ne matrasinda dudaklarinin izi;
Öyle bir rüzigar ki,
Kendi gitti,
Ismi bile kalmadi yadigar.
Yalniz su beyit kaldi,
Kahve ocaginda, el yazisiyle:
"Ölüm Allahin emri, ayrilik olmasaydi."
ISTANBUL'U DINLIYORUM
Istanbul'u dinliyorum, gözlerim kapalı;
Önce hafiften bir rüzgar esiyor;
Yavas yavas sallaniyor
Yapraklar, agaçlarda;
Uzaklarda, çok uzaklarda,
Sucularin hiç durmiyan çingiraklari;
Istanbul'u dinliyorum, gözlerim kapali.
Istanbul'u dinliyorum, gözlerim kapali;
Kuslar geçiyor, derken;
Yükseklerden, sürü sürü, çiglik çiglik.
Aglar çekiliyor dalyanlarda;
Bir kadinin suya degiyor ayaklari;
Istanbul'u dinliyorum, gözlerim kapali;
Istanbul'u dinliyorum, gözlerim kapali;
Serin serin Kapali Çarsi;
Civil civil Mahmutpasa;
Güvercin dolu avlular.
Çekiç sesleri geliyor doklardan,
Güzelim bahar rüzgarinda ter korulari;
Istanbul'u dinliyorum, gözlerim kapali;
Istanbul'u dinliyorum,gözlerim kapali;
Basinda eski alemlerin sarhoslugu,
Los kayikhaneleriyle bir yali;
Dinmis lodoslarin ugultusu içinde
Istanbul'u dinliyorum, gözlerim kapali;
Istanbul'u dinliyorum, gözlerim kapali;
Bir yosma geçiyor kaldirimdan;
Küfürler, sarkilar, türküler, laf atmalar.
Bir sey düsüyor elinden yere;
Bir gül olmali;
Istanbul'u dinliyorum, gözlerim kapali;
Istanbul'u dinliyorum, gözlerim kapali;
Bir kus çirpiniyor eteklerinde;
Alnin sicak mi degil mi, biliyorum;
Dudaklarin islak mi degil mi, biliyorum;
Beyaz bir ay doguyor fistiklarin arkasindan
Kalbinin vurusundan anliyorum;
Istanbul'u dinliyorum.
HÜRRIYETE DOGRU
Gün dogmadan,
Deniz daha bembeyazken çikacaksin yola.
Kürekleri tütmanin sehveti avuçlarinda,
Içinde bir is görmenin saadeti,
Gideceksin;
Gideceksin iriplarin çalkantisinda.
Baliklar çikacak yoluna, karsici;
Sevineceksin.
Aglari silkeledikçe
Deniz gelecek eline pul pul;
Ruhlari sustugu vakit martilarin,
Kayaliklardaki mezarlarinda,
Birden,
Bir kiyamettir kopacak ufuklarda.
Denizkizlari mi dersin, kuslar mi dersin;
Bayramlar seyranlar mi dersin, senlikler cümbüsler mi?
Gelin alaylari, teller, duvaklar, donanmalar mi?
Heeeey!
Ne duruyorsun be, at kendini denize;
Geride bekliyenin varmis, aldirma;
Görmüyor musun, her yanda hürriyet;
Yelken ol, kürek ol, dümen ol, balik ol, su ol;
Git gidebildigin yere.
DEĞİL
Bilmem ki nasıl anlatsam
Nasıl nasıl size derdimi anlatayım
Gönül yarası desem
Değil
Ekmek parası desem
Değil
Bir dert ki dayanılır şey değil
DENİZ KIZI
Denizden yeni çıkmıştı neydi o saçları dudakları
Deniz koktu sabaha kadar
Yükselen göğsü deniz gibiydi
Yoksuldu biliyorum
Ama boynada yoksulluk lafı etmez ki ya
Kulağımın dibinde yavaş, yavaş aşk türküleri söyledi
Neler görmüş neler öğrenmişti kim bilir?
Denizde boğaz boğaza geçen hayat,
Olta yapmak, yem çıkarmak, kayık temizlemek
Dikenli balıkları hatırlatır
Elleri ellerime deydi
O gece gördüm onu
Ne güzel doğarmış açık denizde güneş
Onun saçları öğretti bana dalgayı
Çalkalandım durdum rüyalar içinde
ZILLI SIIR
Biz memurlar,
Saat dokuzda, saat on ikide, saat beste,
Biz bizeyizdir caddelerde.
Böyle yazmis yazimizi Ulu Tanri;
Ya paydos zilini bekleriz,
Ya aybasini.
PIRPIRLI SIIR
Uyandim baktim ki bir sabah,
Günes vurmus içime;
Kuslara, yapraklara dönmüsüm,
Pir pir eder durur, bahar rüzgarinda.
Kuslara, yapraklara dönmüsüm;
Cümle azam isyanda;
Kuslara, yapraklara dönmüsüm;
Kuslara,
Yapraklara.
SERE SERPE
Uzanip yativermis, sere serpe;
Entarisi siyrilmis, hafiften;
Kolunu kaldirmis, koltuğu görünüyor;
Bir eliyle de göğsünü tutmus.
Içinde kötülügü yok, biliyorum;
Yok, benim de yok ama...
Olmaz ki!
Böyle de yatilmaz ki!
ORHAN VELI KANIK
