Küresel emperyalizmin dini: EVANJELİZM -II-´
25.05.2005 - 04:38 .
B. PÜRİTENİZM
Prüten "Saflık" anlamına gelen Latince puritas kelimesinden gelir. Püritenizm XVII. yüzyılın başlarında İngiltere’de bir Calvinist olan William Tyndale’nin öncülüğünde kuruldu.
"Ahlak ve etik yapısı Tevrat´la tümüyle eş olan Püritenlik, ´İngiliz Yahudiliği´ olarak adlandırılmıştır" (1) Püritenizm akımı “Eski Ahit”i düşüncelerin temeline koyarak, şeklen de olsa İncil’e bağlılığını dile getiren Lutherci Protestanlardan ayırıyorlardı.
Eski Ahit’e yönelen Püritenistler; İbranice’nin resmi dil olmasını, devletin anayasasının Tevrat’a dayanmasını ve Yahudilerin ibadeti olan Sabbath Ayinleri’nin (2) resmen kutlanmasını isteyecek kadar ileri gittiler.
Yahudi sempatizanlığını çocuklarına ve bulundukları yerleşim yerlerine Yahudi isimleri vererek somut bir şekilde gösterdiler.
Yahudilere yönelişte bu kadar aşırıya giden Püritenler, Protestanlığın bir kolu olan Anglikan Kilisesi’nin bile tepkisini çekti. Kilisenin baskısı ile kral, Püritenlere çeşitli kısıtlamalar getirdi. Bu baskılar karşısında Püritenlerin bir bölümü 1620 yılında Amerika ve Hollanda’ya göç ettiler.
Geride kalan Püritenler ise kralı devirmek için çalışmalara başladılar. 1640 yılında Oliver Cromwel komutasında Püriten bir ordu kuruldu. Yahudilerin desteğini ve finansörlüğünü de alan bu ordu, 1649 yılında Kral I. Charles’i devirdi. Yerine Püriten ilkelerini esas alan bir cumhuriyet kurdu.
"Devrim ve Püriten doktrininin İngilizler arasında yayılmasıyla, Yahudilere karşı bakışta olumlu değişmeler oldu. Buna bağlı olarak Tevrat´a verilen önem de arttı." (3) Kabalistlerin önderi Menasseh Ben Israel, 1290 yılında İngiltere’den çıkarılan Yahudilerin tekrar ülkeye çağrılması için Cromwel’e bir mektup yazdı. Mektupta Mesih’in gelişini hızlandırmak için İngiltere’de Yahudi varlığının şart olduğu ve zamanı geldiğinde bu “seçilmiş halkı”, Kenan illerine götürme şerefini İngilizlerin alacağını dile getiriyordu. Sonuç olarak 1665 yılında Yahudiler İngiltere’ye göç etmeye başladılar. Püritenleri Yahudilere bu kadar yakın kılan düşüncenin temelinde Mesih inancı vardı. Püritenler Eski Ahit’te Mesih için dile getirilen düşünceleri birer kehanet olarak kabul ediyor, İsa Mesih’in bir an önce gelebilmesi için bu öngörülen kehanetlerin gerçekleşmesi uğruna bütün samimiyetleri ve güçleri ile çalışıyorlardı.
Püritenizm en fazla Amerika toplumu üzerinde etkili oldu. İngiltere’den Amerika’ya göç eden ilk Püritenler bu yeni ülkeyi “vaadedilmiş topraklar” olarak gördüler.
Kendilerini Siyonistlerle bir görüyorlardı. Bir ara Amerika’nın adını New Israil (Yeni İsrail) olarak değiştirmeyi dahi düşündüler.
Eski Ahit’ten hareketle “vaadedilmiş topraklar”da yaşayan pagan düşünceye sahip insanların öldürülmesi nasıl öngörülüyorsa, Püritenler de bu “kutsal topraklar”da, “Tanrının seçilmiş kullarına yer açmak” için “inançsız pagan” Kızılderilileri vahşice katlettiler.
Bir Püriten, bu katliamı dini bir vecibe olarak gördüğünü; “Tanrı, aralarında hastalık yaparak Massachussets’deki Kızılderililerin sayılarını 30 binden 300’e indirmemizi istedi” sözleri ile dile getiriyordu.
Benjamin Franklin ise; “Yerlilere içirdiğimiz rom içkisi Tanrı’nın bu pislikleri (Kızılderilileri) yeryüzünden kaldırmak için yaptığı bir planın parçasıydı” diyor ve katliama mazeret olarak Allah’ı gösteriyordu.
DİPNOTLAR:
(1) Universal Jewish Encyclopedia, Vol. 2, s. 648, USA
(2) Yahudiliğin inanışlarından biri olan Tanrı dünyayı 6 günde yarattı ve 7. gününde dinlendi, mantığına istinaden 10 Emir´de emredilmiş olması dolayısı ile kutsanmış gün...
Sabbath Ayini, Cuma gün batımı ile başlar ve Cumartesi gün batımı sonrası sona erer. İnanışa göre üretmek içerikli hiçbir eylemde bulunulmaz, buna göre ışık yakmak da yoktan var etmek olacağından yapılması yasak bir hadisedir. Bunun çözümü olarak günü kutsayanların evinde otomatik saatli ışık sistemleri mevcuttur gün batımı sonrası ışık yanar ve gecenin ilerleyen saatlerinde otomatik kapanır. Gün içinde yemek pişirilmez, ateş yakılmaz. Daha önce hazırlanmış yemekler kısık ateşte daha önceden açık bırakılmış ocağın üstündeki saç plakada ısınır.
(3) Encyclopedia Judaica, England, cilt 6, s.752, USA.
