HZ. OSMAN'IN
HALIFE SEÇILMESI
Hz. Ömer (r.a.), bir halife seçmeye mecbur edilince,
yani bir düsman tarafindan sirtindan hançerlenip, ölüm dösegine düsünce, bir sey
yapmali idi. Filhakika, kendisini ziyarete gelen birçok sahabi O'na, bir halife
seçmesinin zorunlu oldugunu söylemislerdi. «Çünkü Hz. Ebu Bekir (r.a.) bunu
yapti» demisler ve ilave etmislerdi: «Sayet sen kendine bir veliahd seçmezsen,
karisikliklar olabilir ve belki de bir iç savas çikabilir.» Gelen müslümanlardan
bazilari, Hz. Ömer (r.a.)'in kendi oglu, Abdullah b. Ömer'i seçmesini teklif
ettiler. Çünkü Abdullah b. Ömer, çok iyi bir müslümandi. Alimdi, mütedeyyin idi
ve Halife olmak için, bütün sartlara sahip idi. Hz. Ömer (r.a.) bu teklife çok
kizmis ve yanlis hatirlamiyorsam, bu teklifte bulunani tokatlamis ve söyle
söylemisti: «Sen benim cehenneme gitmemi mi istiyorsun?» Daha sonra devam
etmisti «Ne yapacagimi bilemiyorum. Sayet birini tayin edersem, benden önce,
benden daha iyi olan birisi, yani Hz. Ebu Bekir (r.a.), bunu yapmisti. Sayet
kimseyi seçmezsem, bunu da benden önce ve benden çok daha iyi olan Hz. Peygamber
(s.a.v.) yapmisti. Su halde, her iki sekilde de hareket edebilirim.» Hz. Ömer,
«Bu dünyada oldugu gibi, öbür dünyada da sizi idare etmenin mes'uliyeti altina
girmek istemiyorum» diyordu. O demek istiyordu ki «Ben bir veliahd tayin edecek:
olursam, dolayli olarak, öldükten sonra da sizi idare etmis olacagim ve bu
veliahdin vasitasiyla ben mes'ul olacagim; bunu istemiyorum».
Ve sonunda Hz. Ömer söyle demisti: «Hz. Peygamber (s.a.v.) vefat
ettiginde, O'nun en çok sevdigi on kisi vardi, hatta Hz. Peygamber (s.a.v.)
bunlarin öldükten sonra cennete gideceklerini müjdelemisti (asere-i mübessere).
Iste bunlar arasindan kendinize bir halife seçin.»
Bu arada, bu on kisiden üçü vefat etmisti. Daha
dogrusu iki kisi ölmüs ve Hz. Ömer (r.a.) de yaraliydi. Geriye yedi kisi
kaliyordu. Fakat bu yedi kisiden, sadece altisi Medine'de bulunuyordu. Yedincisi
seyahatte idi. Iste, Hz.Ömer bu alti kisinin toplanip aralarinda halîfe
seçmelerini istedi. Fakat bunda bir güçlük ihtimali vardi. Sayet üç kisi bir
tarafta, üç kisi diger tarafta olacak olursa, seçim imkani olamazdi. Hz. Ömer
(r.a.) bu güçlügü düsündü. Mesele çok mühimdi. Halife'nin hemen seçilmesi icap
ediyordu. Yedinci olan sahabi beklenecek olursa, karisikliklar olabilirdi. ve
onun ne zaman dönecegi belli degildi. Bunun için Hz.Ömer (r.a.), bu alti kisilik
heyete, bazi sartlarda dahil olmak üzere, yedinci bir sahis seçti: Abdullah b.
Ömer. Sartlar sunlardi:
O, halife olarak seçilemeyecekti. Sayet seçimde
ekseriyet temin edilirse, mesele, dörde karsi iki gibi, bu durumda Abdullah b.
Ömer, ekseriyete uyacak ve sahsi görüs serdetmiyecekti. Sayet her iki tarafta,
esit olarak üçer kisi olursa Abdullah, Abdurrahman b. Avf hangi tarafta ise,
reyini o tarafa kullanacakti.
Kaynak: Muhammed Hamidullah, Islam
müesseseleri
