B. LANDSBERGER
aynı zamanda dokuma, çatı kerestesi ve hasır örme ihtiyaçlarını da
temin ediyordu. Daha ilk kültür devresinde rastlanılan buna ait ısıtılahlar,
meselâ "hurma,, =
sulumb, "yaş hurma» = uhin, "hurma ağacı,, —
nimbar,
"hurma bağçıvanı» = nukarib, gibi kelimeler tamamiyle Proto-
Fıratça'dır. Bundan hurmacılığm Proto-Fratlılara ait olduğu neticesini
çıkarabiliriz.
Şehirde meslekî sınıflaşmalar: meslek isimlerinin daha Proto-Frathlar
zamanından kalma olduğunu isbat edebiliriz. En eski vesikalar
ortaya çıktığı zaman bu mesleklere tekabül eden yazı işaretlerini okuyabiliyoruz.
Mısır'la burada bir mukayese yapmadan şunu söyliyebiliriz
ki, yüksek teşkilâtlı şehir de bu sahada meslekî sınıflaşmanın bir şahididir.
ikinci kültür devrinin sonundan itibaren belki de daha eski
zamanlara irca edilen " çiftçi „
=engar, " bahçıvan „ =nukarib, muhtelif
nevi " çoban „
=sipad, kabar, nagad, udul, " balıkçı » —sukadak ve
bunlardan başka: " aşçı
„ =nuhadim, " demirci „ —simuğ, "marangoz,,
=nangar,
" çilingir „ =tibira, " berber „ =kinda, " çamaşırcı ,, aslak,
"
dokumacı „ —ispar, " saraç ve kunduracı „ —askap, " kamış örücü „
—addap,
"çanak çömlekçi,, —pahar, "duvarcı» = gidim gibi meslek
erbabı da görülür. Sayılan bütün bu meslek isimleri Proto -Fıratça'dır.
Bu meslek sahipleri kısmen kendi başlarına, kısmen de amirler maiyetinde
çalışırlardı. Bu amirlerin (ugula) maiyyetlerinde bir nevi çavuşlar
(nubanda)
bulunurdu. Bütün bu kelimeler Babil kültürünün sonlarına
kadar yaşamıştır. Hattâ bunlardan, meselâ
naggar, nacar „ gibi
kelimeler-bir çok yabancı dillere geçmiştir.
Sumerler bu meslek kadrosuna şunları da ilâve etmişlerdir: Meselâ,
"gemici „
=ma-lah ( ma=gemi, lah=yürütmek), "ince un üğüdücü „
=rar-ar
( ar=üğütmek ), "kaba un üğüdücü» =ka-zida ( zida—un ),
"sığır besleyici»
=gud-niga (gud— sığır, niga=beslemek), "ıtriyatçı»
—Sim-mu
( sim=ıtriyat, mu—çıkaran ), " malt çıkarıcı „ —bulug-mu
(bulug=malt lu-kaş-dına
= meyhaneci (lu=adam, kas=birâ din—can)
"yağ sıkıcı» =
i-sur (i=yağ, şur=sıkmak), "kümes hayvani yetiştiren
»
=uşan-du (uşan=kuş, du=yapan) gibi meslek nevileri. İkinci
olarak; sanatın daha yüksek bir mertebesine ait olan "mücevherci»
za-dim (za=kıymetli
taş) dim=işlemek ile " altın ve gümüş işleyici»
=ku-dim
(ku=gümüş) gibi iki sınıfa ayrılan kuyumcu, " heykeltıraş „
=alan-gu (ala
n=heykel, gu=yontmak), "taş kesici» ve "hakkak,,
=
burgul (bur—yârı kıymetli taş, gal=kesmek) gibi meslek nevilerile,
yazı işleriyle yüksek bilgiye ait olan "kâtip» =
dup-sar (dup = tablet
sar=yazmak ), " arşivci „ =
ga-dubba ( ga=kap, dubba=tablet), " tabib „
a-zu (
az=su ve içki, zu=bilen), " hâkim „ —di-kut (<di=hükümi kul
—kesen ) , " toprak ölçüsü»
=şe-gid (şe=ip gid=çeken), fal bakıcı
=
maş-şu-gidgid (maş==oğlak, Su-gidgid=tetkik) ve "sihirbaz» =ka-pirig(k
a=ağız, pirig=kuvvetli gibi meslek çeşitleri.
