AD KOYMAK
İsim vermek. Yeni doğan çocuğuna güzel bir isim koymak,
öncelikle babanın sonra annenin görevlerindendir. Konulan ismin, güzel bir
mânâsının olması, İslâm inancına ve hükümlerine uygun olması gerekir. İslâm'da
çocuğa genellikle doğduğu gece isim verildiği gibi, doğumunun üçüncü veya
yedinci gününde ad konulmaktadır. Rasûlullah (s.a.s.), oğlu İbrâhim dünyaya
gelince: "Bu gece bir oğlum doğdu; ona atam İbrâhim'in adını verdim."
buyurmuşlardır. Bu hadis, ismin ne zaman konacağı hususunda önemli bir delildir.
(Ebû Dâvud, Cenâiz, 24) Ayrıca bir kimseye birden fazla isim verilebileceği de
yine Rasûlullah (s.a.s.) belirtilmiştir. (Buharî, Menâkıb, 17; Müslim, Fezâil,
124).
Anlamı İslâmî akîdeye uygun olmayan, dinin yasakladığı bir
anlam taşıyan isimlerin çocuklara verilmesi uygun değildir. Hz. Peygamber
(s.a.s.) yeni Müslüman olanların şirk dönemindeki isimlerini değiştirmez,
genellikle aynen bırakırdı. Ancak bu isimler arasında, mânâsı çirkin veya
Allah'tan başkasına kulluğu ifâde edenler varsa, meselâ müşriklerin taptığı
putlardan biri olan Uzzâ'nın kulu anlamındaki Abdüluzzâ, Kâ'be'nin kulu
anlamındaki Abdülka'be ve benzeri isimleri genellikle, Allah'ın kulu mânâsında
Abdullah veya Rahman'ın kulu mânâsında Abdurrahman gibi isimlerle değiştirirdi.
Kesmek anlamına gelen Sarim ismindeki bir sahâbinin ismini de, mutlu anlamına
gelen Saîd; Berrâ olan bir kadının adını Zeyneb olarak değiştirmiştir. (Buhârî,
Edeb, 108; Ebû Dâvud, Edeb, 62; İbn Mâce, Edeb, 32) Ayrıca, Firavun ve Kârun
gibi zulüm ve küfür önder ve sembolleri olan isimlerin verilmesi de İslâm'da
yasaktır.
"Allah katında isimlerin en güzeli Abdullah ve
Abdurrahman'dır." hadisi (Buhârî, Edeb, 105-106; Müslim, Âdab, 2; İbn Mâce,
Edeb, 2; Tirmizî, Edeb, 64; İbn Hanbel, II, 24, 128) isim koyma hususunda
İslâm'ın genel prensibini belirlemektedir. Çocuklarımıza vereceğimiz isimler,
Allah'a kulluk ifâde eden, İslâmî gayelere ve insan haysiyetine uygun,
çevremizdeki insanların genellikle hoşlanacakları, kulağa hoş gelen, İslâm
büyüklerinden hâtıra kalan mânâsı güzel olan isimlerden herhangi biri olabilir.
Daha önceden pek duyulmamış diye, yapmacık ifâdeler taşıyan, İslâm toplumunda
hiç kullanılmayan uydurma ve müslüman olmayanlara ait isimlerin çocuklarımıza ad
olarak verilmesi doğru değildir. Çünkü, Rasûlullah (s.a.s.) "Kıyâmet gününde
babalarınızın isimleriyle çağrılacaksınız. Bu bakımdan çocuklarınızın isimlerini
güzel koyunuz." (Ebû Dâvud, Edeb, 61; İbn Hanbel, V, 194) buyurmuştur.
Akif KÖTEN
