08 Ağustos 2017

UYDURULAN DİN VE KURAN’DAKİ DİN...1

İSTANBUL KURAN ARAŞTIRMALARI GRUBU (İKRA) 
UYDURULAN DİN VE KURAN’DAKİ DİN 
GÖZDEN GEÇİRİLMİŞ 20. BASKI
 İstanbul Yayınevi 2011 
 UYDURULAN DİN VE KURAN’DAKİ DİN GÖZDEN GEÇİRİLMİŞ 20. BASKI İSTANBUL KURAN ARAŞTIRMALARI GRUBU
(İKRA)
İstanbul Yayınevi
Eser Adı: Uydurulan Din ve Kuran’daki Din
Sayfa Düzeni: Adem Şenel
ISBN: 978-605-88082-5-6
Bu kitapla ve kitaptaki konularla ilgili her türlü sorularınız, eleştirileriniz ve önerileriniz için;
adresine başvurabilirsiniz.
Baskı ve Cilt: Kitap Matbaacılık San. ve Tic. Ltd. Şti.
Davutpaşa Cad. No:123 Kat:1 Topkapı/İstanbul
Tel : 0212 482 99 10 Sertifika No:16053
Genel Dağıtım
İstanbul Yayınevi
Cağaloğlu Yokuşu Evren Han No:17 Kat:1 Daire:33
SİRKECİ – İSTANBUL
Allah pisliği akıllarını kullanmayanların üzerine yağdırır.
10- Yunus Suresi 100
İÇİNDEKİLER
1. BÖLÜM
DİNİN KAYNAĞI NEDİR?........................................................................................................19
DİN TARİHİ AKILLA TAKLİDİN MÜCADELESİDİR.................................................21
KURAN AKILLA ÇELİŞMEZ.............................................................................................24
KİTABIN AMACI...................................................................................................................25
2. BÖLÜM
KURAN AYETLERİNE GÖRE DİN......................................................................................27
DİNİN KAYNAĞINI BELİRLEMEK .................................................................................27
KURAN'I YETERSİZ GÖRENLER....................................................................................28
HÜKÜM YALNIZ ALLAH'INDIR .....................................................................................29
KURAN HER DETAYI İÇERİR...........................................................................................31
ALLAH UNUTMAZ..............................................................................................................32
EKSİKSİZ KİTAP ...................................................................................................................33
KURAN'A UYAN PEYGAMBER'E DE UYMUŞ OLUR................................................35
KURAN KARANLIKLARDAN AYDINLIĞA ÇIKARIR.............................................36
YAHUDİLERDE VE HIRİSTİYANLARDA DA AYNI TİP
DEJENERASYONLAR VAR................................................................................................37
KURAN’IN AÇIK VE DETAYLI AÇIKLAMALARI......................................................38
KURAN'IN AÇIKLAMADIKLARI DİN DIŞI ALANDIR.............................................39
KURAN'IN ANLAŞILMASI İÇİN TEFSİR, HADİS, İLMİHAL
GİBİ KAYNAKLARA İHTİYAÇ YOKTUR......................................................................41
PEYGAMBERİMİZİN ŞİKAYETİ.......................................................................................43
3. BÖLÜM
REFORM DEĞİL KURAN'A DÖNÜŞ...................................................................................44
BU HAREKET POPÜLİST BİR HAREKET DEĞİLDİR................................................45
HERKES MEZHEPSİZDİ......................................................................................................45
TARTIŞILMAZ KİŞİLERDEN DİNİ KURTARALIM....................................................47
DİNCİ VE DİNSİZ YOBAZLIK...........................................................................................49
DİYANET SORUNU ..............................................................................................................50
8
SUNNİ MEZHEPLERE GÖRE ÖLDÜRÜLMESİ GEREKENLER..............................51
KABAK SEVMİYORUM DİYENİN KELLESİ GİDER..................................................53
OSMANLI'DAN MİRAS KALAN MEZHEPÇİ ZİHNİYET..........................................54
4. BÖLÜM
HADİSLERİN (SÜNNETİN) İNCELENMESİ.....................................................................56
HADİSLERİN SAYISAL ÇOKLUĞU.................................................................................58
HADİSLER DİNİN KAYNAĞI OLSAYDI DİNİMİZ EKSİK OLURDU.....................59
PEYGAMBERİMİZ’İN YAZILMASINI YASAKLADIĞI
HADİSLER NASIL KİTAPLARA DÖNÜŞTÜ?................................................................61
SAHABENİN HATASIZLIĞI İDDİASININ HADİS
NAKLİNDEKİ ZARARLARI ..............................................................................................63
MANA İLE HADİS NAKLİNİN GETİRDİKLERİ..........................................................65
HADİS NAKİL ZİNCİRLERİ...............................................................................................67
BU FİKİRLERİ İLK BİZ SÖYLEMİYORUZ.....................................................................68
ESBABI NUZUL HADİSLERİ.............................................................................................70
SALMAN RÜŞDÜ'NÜN “ŞEYTAN AYETLERİ”
KİTABI ASLINDA ŞEYTAN HADİSLERİDİR................................................................72
PİYASADAKİ KURAN TEFSİRLERİ................................................................................72
KURAN'DAN SONRA HANGİ HADİSE İMAN EDİYORLAR? .................................74
DOĞRU HADİSLERİ NE YAPACAĞIZ? ...........................................................................78
AMACIMIZ ÇORBAYI DEĞİL, ZEHİRİ İÇİRTMEMEK..............................................79
5. BÖLÜM
DİNE SOKULAN İLAVELERİN, HADİSLERİN UYDURULMA SEBEPLERİ.......81
1- DİNİ BOZMAK, DEJENERE ETMEK İÇİN UYDURMALAR...............................81
2- SİYASİ AYRILIKLARDAN KAYNAKLANAN UYDURMALAR ........................82
3- DİNİ EKSİK ZANNEDİP, KENDİNCE DİNİ
KURTARANLARIN UYDURMALARI............................................................................83
4- DİNİ SEVDİRMEK İÇİN UYDURMALAR.................................................................84
5- MEZHEPLERİNİ, FİKİRLERİNİ DOĞRU
ÇIKARMAK İÇİN UYDURANLAR..................................................................................85
6- ZORLAMA ALTINDA UYDURANLAR.....................................................................85
7- MADDİ ÇIKAR SAĞLAMAK İÇİN UYDURANLAR..............................................86
8- MANEVİ ÇIKAR SAĞLAMAK İÇİN UYDURANLAR...........................................87
9- GELENEK VE GÖRENEKLERİ DİNSELLEŞTİRMEK İÇİN UYDURANLAR....88
10- DİĞER DİNLERDEKİ UYDURMALARIN DİNİMİZE
TAŞINMASIYLA OLUŞAN UYDURMALAR................................................................89
9
6. BÖLÜM
HADİS - KURAN ÇELİŞKİLERİ...........................................................................................92
1- ALLAH'IN BALDIRI OLUR MU?..................................................................................94
2- ALLAH EL SIKIŞIR MI?..................................................................................................94
3- DİN DEĞİŞTİREN ÖLDÜRÜLSÜN MÜ? ....................................................................95
4- ÖLÜNÜN SUÇU NE?........................................................................................................96
5- KADIN DÜŞMANLIĞI.....................................................................................................96
6- ZALİM KİM? .....................................................................................................................96
7- MİRASTA VASİYET VAR MI?.......................................................................................97
8- EN BÜYÜK AZAP RESSAMLARA MI?.....................................................................97
9- ALTIN TAKILIR MI, İPEK GİYİLİR Mİ?....................................................................98
10- DEPREMLERİN SEBEBİ OLAN BALIK....................................................................98
7. BÖLÜM
HADİS - HADİS ÇELİŞKİLERİ............................................................................................100
1- ORUÇLU İKEN KAN ALDIRILIR MI?.......................................................................101
2- TUVALET HANGİ YÖNLERE KARŞI YAPILABİLİR? .........................................101
3- ORUÇLU İKEN HANIM ÖPÜLÜR MÜ?....................................................................102
4- BİR NAMAZ İKİ KERE KILINIR MI?.......................................................................103
5- KÜÇÜK TUVALET NASIL YAPILIR?........................................................................103
6- SU NASIL İÇİLİR?...........................................................................................................104
7- AYBAŞILI KADIN CAMİYE GİREBİLİR Mİ? .........................................................104
8- HACDA İHRAMLI OLAN EVLENEBİLİR Mİ? .......................................................104
9- ERKEKLERİN BALDIRI GÖZÜKEBİLİR Mİ? ........................................................105
10- ÖLÜ HAYVANIN DERİSİ NE OLACAK?................................................................105
8. BÖLÜM
HADİS - MANTIK ÇELİŞKİLERİ.......................................................................................107
1- YERYÜZÜNÜN ÜSTÜNDE OLDUĞU BALIĞIN CİĞERİ....................................108
2- ALLAH = ZAMAN, HİÇ OLUR MU?.........................................................................109
3- HZ. MUSA AZRAİL'E TOKAT ATTI MI?..................................................................109
4- PEYGAMBERİMİZ HİÇ ZALİM OLUR MU?...........................................................110
5- YANGIN NASIL SÖNER?..............................................................................................110
6- CİNSEL MÜNASEBETLE İLGİLİ GEREKSİZ AÇIKLAMALAR........................110
7- KADINLARIN CERAHAT YALAMASI.................................................................... 111
9- NASIL BİR TAŞTIR BU TAŞ?.......................................................................................112
10- GEL DE ÇIK İŞİN İÇİNDEN!......................................................................................113
10
9. BÖLÜM
HADİSLERİN DİNE İLAVELERİ........................................................................................114
1- 27 VE 70 KAT ...................................................................................................................115
2- SOL ELLE YEMEK .........................................................................................................115
3- DOĞAN ÇOCUK İLE İLGİLİ SEREMONİLER........................................................115
4- KARA KÖPEKLERİ ÖLDÜRELİM Mİ? DEVE ŞEYTANDAN MI YARATILDI?........116
5- YEMEK TAKIMLARI GÜMÜŞSE DEĞİŞTİRMEK GEREK................................ 117
6- ÜÇ PARMAK KESEN DÖRDÜNCÜYÜ DE KESSİN DAHA İYİ........................ 117
7- KADINLARINIZI SÜNNET ETTİRDİNİZ Mİ?........................................................118
8- NASIL AĞAÇTIR O? NASIL DİŞTİR O? NASIL DERİDİR O? .............................118
9- DEVE ETİ YİYENE ABDEST ALDIRMAK..............................................................119
10- BİR NAMAZLA KURTULMAK................................................................................119
SİZ BU HADİSLERİ DİNİMİZE KAYNAK OLARAK
YAKIŞTIRIYOR MUSUNUZ? ...........................................................................................120
10. BÖLÜM
HADİSLER HADİSLERİ YARGILARSA...........................................................................122
PEYGAMBERİMİZ HADİS YAZIMINI YASAKLAMIŞTI.........................................122
YALNIZ VE YALNIZ KURAN.........................................................................................124
HADİSLERE GÖRE HADİSLERİ İMHA ETMEK LAZIM.........................................126
11. BÖLÜM
DÖRT HALİFENİN HADİSLERE KARŞI TAVRI..........................................................129
DAHA EVVEL HİÇ KİMSE BUNLARI AKIL EDEMEDİ Mİ? .................................129
DÖRT HALİFE TEK BİR HADİS YAZDIRMADI........................................................130
HZ. ÖMER'İN UYDURUKÇULARA ATTIĞI DAYAK................................................131
MEŞHUR SAHABELER HADİS NAKLİ İLE SAVAŞTI..............................................133
HZ. ALİ DE HADİS SAYFALARINI YOK ETTİRDİ...................................................134
12. BÖLÜM
BAZI ÖNEMLİ HADİS UYDURUCULARI.......................................................................136
EBU HUREYRE'YE GÜVENİLMEZSE TÜM HADİS
KİTAPLARI GÜVENİLMEZ OLUR.................................................................................137
ATIN KANDIRILMASI, HZ. ÖMER'İN DAYAĞINDAN DAHA MI ÖNEMLİ?.....138
EMEVİLER EBU HUREYRE'NİN ALTIN ÇAĞIYDI ..................................................140
İSRAİLİYAT VE MEŞHUR UYDURUCULARI............................................................141
KAB EL AHBAR'A DAYANDIRILAN DİN....................................................................142
KAB KAYNAKLI UYDURMALARA ÖRNEKLER....................................................143
VEHB İBNİ MÜNEBBİH....................................................................................................144
MESİHHİYAT VE MEŞHUR UYDURUCULARI.........................................................145
11
13. BÖLÜM
DİNİ UYDURMACILIKTA EMEVİLER,
ABBASİLER VE DİĞER TARİHİ SEBEPLER.................................................................147
EMEVİLER’İN PEYGAMBERİMİZİN TORUNLARINI ÖLDÜRMELERİ.............148
ELBİSEYİ TERS GİYENLER.............................................................................................150
EMEVİLER İLE BAŞLAYAN UYDURMACILIK SONRA DA SÜRDÜ..................150
EMEVİLER DÖNEMİNDE YAZILMIŞ BİR KİTAP: İRCA........................................152
14. BÖLÜM
MEZHEPLER..............................................................................................................................154
BİZİM MEZHEPLERİN HIRİSTİYAN MEZHEPLERDEN FARKI NE?..................155
BİR MEZHEBE GÖRE CENNETLİK, DİĞERİNDE CEHENNEMLİK OLUYOR.155
AYRILIK RAHMET DEĞİL FELAKETTİR...................................................................157
MEZHEPLERDEN KURAN'IN ANLATTIĞI İSLAM İLE KURTULURUZ............159
NE OLACAK DİŞLERİ ÇÜRÜYEN HANEFİLERİN HALİ?......................................161
HARİCİLERE GÖRE KADIN............................................................................................163
MEZHEP İMAMININ RÜYADA ALLAH'I GÖRDÜĞÜ UYDURMASI .................164
UYDURULAN DİNİN TEMELLERİNİ ŞAFİ ATTI .....................................................165
HÂLÂ ATALARINIZIN MEZHEBİNE Mİ İNANIYORSUNUZ?..............................167
15. BÖLÜM
TARİKATLAR............................................................................................................................172
TEKKELERİN DEJENERASYONU.................................................................................172
ŞEYTAN ACABA KİMİN MÜRŞİDİ?..............................................................................173
ŞEYHE KÖRÜ KÖRÜNE İTAAT ......................................................................................174
SÖMÜRÜLEN MÜRİTLER................................................................................................176
TARİKATLARDAKİ MASALLAR..................................................................................176
RABITANIN SAÇMALIĞI .................................................................................................178
EFENDİLERİN SAPTIRMASI VE TASAVVUF............................................................180
ŞEYHLERİ UÇURAN MÜRİTLER..................................................................................181
16. BÖLÜM
SÜNNET KAVRAMI.................................................................................................................184
ARAP ADETLERİNİN “SÜNNET” BAŞLIĞIYLA KABUL ETTİRİLMESİ..........186
SU DURULURSA ZEHİRLİ YILAN FARKEDİLİR.....................................................187
VEDA HUTBESİ BİLE ÇELİŞKİLİ...................................................................................188
KURAN SÜNNETİ DE KAPSAR.....................................................................................189
ÜMMETİN SÜNNETİ ........................................................................................................190
12
17. BÖLÜM
ARAP KAVMİYETÇİLİĞİ VE TÜRKLER HAKKINDAKİ UYDURMALAR......193
ARAPÇANIN KUTSALLAŞTIRILMASI........................................................................194
ARAP OLMAYANLARLA EVLENMEK........................................................................195
TÜRKLER HAKKINDA UYDURULAN HADİSLER..................................................195
ARAPÇI, KAVMİYETÇİ DİN ANLAYIŞI......................................................................196
18. BÖLÜM
SANAT, MÜZİK, HEYKEL, RESİM, SATRANÇ DÜŞMANLIĞI...............................198
TÜM KAİNAT ALLAH'IN SANATI ................................................................................198
MÜZİK DİNLEYENİN BAŞINA GELECEKLER..........................................................199
MEZHEPÇİLER HZ. SÜLEYMAN'I NASIL DEĞERLENDİRİYORLAR?..............201
HAYATIN RENKLERİNİN DÜŞMANLARI..................................................................202
RESSAMLIK PUTPERESTLİKTEN KÖTÜ MÜ?..........................................................203
19. BÖLÜM
KURAN'DA YEMEK, MEZHEPLERİN VE HADİSLERİN DİNİNDE YEMEK........205
MİDYE VE KARİDESİN HARAM KILINMASI..........................................................206
ÜÇ PARMAKLA PİLAV YEMEK.....................................................................................207
20. BÖLÜM
KIYAMET ALAMETİ UYDURMALARI: İSALAR, MEHDİLER............................210
MEHDİLİK VE DECCALİYET..........................................................................................210
HER TARAF MEHDİ KAYNIYOR...................................................................................211
HUMEYNİ'NİN MEHDİLİKTEN GELEN GÜCÜ.........................................................212
ÖLÜ DİRİLTEN DECCAL ..................................................................................................213
HZ. İSA'NIN YENİDEN GELECEĞİ İDDİASI...............................................................214
YECUC-MECUC...................................................................................................................215
DABBE....................................................................................................................................216
21. BÖLÜM
KURAN'IN DİNİNDE KADIN - UYDURULAN DİNDE KADIN................................218
KADINLARLA İLGİLİ MEZHEP VE HADİS KÖKENLİ UYDURMALAR..........219
KADINA CENNET VİZESİ KOCADAN.........................................................................220
DİŞSİZ, TİPSİZ, YAŞLI KOCALARIN KURTULUŞU.................................................221
KADININ EN MAKBULÜ KOYUN CİNSİDİR ............................................................223
AĞZINDA ÇAKIL TAŞIYLA KONUŞMA......................................................................225
13
CİNSELLİĞİ SAĞLAMA ALMAK İÇİN HADİS UYDURMA ..................................227
KADINLARLA İLGİLİ KONULARDA KURAN'LA
İLGİLİ BAZI YANLIŞ ANLAMALAR............................................................................229
TARİHTE ÇOKEŞLİLİK.....................................................................................................230
KÖPEK ETİ YEMEK VE ÇOKEŞLİLİK..........................................................................231
PEYGAMBERİMİZİN EVLİLİKLERİ..............................................................................233
KADINLAR VE DÖVME MESELESİ..............................................................................236
KADIN VE MİRAS..............................................................................................................239
BİRBİRİMİZİN GİYSİLERİYİZ........................................................................................241
KURAN'IN İSLAMI'NA GÖRE KADININ YERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ...242
ÜSTÜNLÜK CİNSİYETTE DEĞİL, İYİ FİİLLER GERÇEKLEŞTİRMEDE ...........243
22. BÖLÜM
başörtüsü ve kapanma................................................................................................245
SORUN GELENEĞİN DİNSELLEŞTİRİLMESİDİR.....................................................246
KURAN'DA BAŞI KAPAMAK GEÇMİYOR..................................................................247
KURAN'DA “TESETTÜR” KELİMESİ YOK .................................................................249
KURAN'DA ÜNİFORMA YOK.........................................................................................249
SICAKTA BAŞIN ÖRTÜLMESİ KÜLTÜRELDİR.........................................................252
KADINLARI POŞETE SOKMA........................................................................................253
TEK GÖZ İZAHI...................................................................................................................254
FUTBOL OYNAYAN ERKEKLER SEYREDİLEBİLİR Mİ? ......................................256
23. BÖLÜM
kuran'ı üfürük kİtabı yapanlar........................................................................258
evliyalardan medet umma.................................................................................258
KURAN ÜFÜRÜK KİTABI DEĞİLDİR..........................................................................261
24. BÖLÜM
marifetname ve bilimsel geriliğin kökeni.............................................264
“İLİM, İRFAN OKYANUSU”NUN KİTABI...................................................................264
MELEKLERİ KORKUTAN YAKUT GÖZLÜ YILAN VE DİĞERLERİ..................266
HANIMLAR İÇİN ÖNERİLER..........................................................................................267
FAKİRLİĞİN VE UNUTMANIN SEBEPLERİ ..............................................................268
EHLİ SÜNNET VE SATIŞ REKORU KIRAN KİTAP..................................................270
İBRAHİM HAKKI VE TABERİ........................................................................................270
BİLİMDE GERİ KALINMIŞLIĞIN KÖKENİ.................................................................271
14
İNSANLAR KENDİLERİNİ BOZMADIĞI
SÜRECE TOPLULUKLAR BOZULMAZ .......................................................................272
HADİS ETİĞİ.........................................................................................................................273
DÜNYA DÖNSEYDİ NE FELAKETLER OLURDU.....................................................273
25. BÖLÜM
dini oyuncağa çevirme: NASİH-mensuh..........................................................275
“AYET” KELİMESİNİN KURANDAKİ MANASI........................................................276
KURAN'DA ÇELİŞKİ YOKTUR Kİ NASİH-MENSUH OLSUN ...............................278
NESH'İN ARAPÇASI NEDİR?...........................................................................................279
NASİH-MENSUH HADİSLERDEN BİLE ÇIKMIYOR................................................279
MEŞHUR 5 NASİH-MENSUH İDDİASI..........................................................................282
26. BÖLÜM
bir büyük uydurma: recm (taşlayarak öldürme)..............................285
KEÇİ KURAN AYETİNİ YOK EDİYOR.........................................................................287
ZİNA YAPAN MAYMUNLARIN TAŞLANMASI........................................................288
MEZHEPÇİLER LÜTFEN BUNU DÜŞÜNSÜNLER....................................................289
KURAN'I BOHÇADAN ÇIKARALIM.............................................................................290
27. BÖLÜM
elçiye (resule, peygambere) itaat ne demektir? ................................291
“ELÇİ” KELİMESİNİN KULLANILMASI HER ŞEYİ AÇIKLIYOR........................292
“MUHAMMED” İSMİNİN KURAN'DA KULLANILIŞ TARZI................................293
PEYGAMBER SADECE KURAN'LA EVRENSEL HÜKÜMLER GETİRİRDİ......294
HZ. İBRAHİM'İN HADİSLERİ NEREDE? .....................................................................295
KURAN AYETLERİNDE ANLATILANLARA
UYMAK ELÇİYE UYMAKTIR........................................................................................296
PEYGAMBERİN DE HATALARI OLABİLİR................................................................298
KURAN'IN BİR BENZERİ YOKTUR..............................................................................300
HİKMET KURAN'DADIR..................................................................................................301
ALLAH'A İTAAT = KURAN'A İTAAT = ELÇİ'YE İTAAT.........................................304
28. BÖLÜM
peygamberin AŞIRI YÜCELTİLMESİ........................................................................305
PEYGAMBERLERİ YARIŞTIRMA..................................................................................306
ALLAH'IN PEYGAMBER'E ÖVGÜLERİ........................................................................308
kıl tapınmacılığı..........................................................................................................309
GÜDÜLEN SÜRÜ OLMAYALIM.....................................................................................310
15
29. BöLÜM
hıristiyan ve museviler’den ibret almak................................................. 311
hıristiyanlık’taki baba-oğul meselesi.......................................................313
baş sorumlu kilise.....................................................................................................314
DİNE EN BÜYÜK ZARARI SAHTEKAR DİN ADAMLARI VERİYOR ...............315
İNCİL VE TEVRAT'TA PEYGAMBERİMİZ’E İŞARETLER.....................................317
hz. isa'dan sonra gelip bir tek allah'a çağıran kim var? ............318
yalancı ve gerçek peygamberler..................................................................320
30. bölüm
kuran ve yönetim............................................................................................................322
YÖNETİMDE TEMEL İLKELER......................................................................................322
DİNDE ZORLAMA YOKTUR...........................................................................................325
PADİŞAHLIK SİSTEMİ KURAN'LA UYUŞMAZ ........................................................325
mezheplerin sahte yumuşak yüzü................................................................326
31. bölüm
kuran ile mezheplerin orta yolu olmaz..................................................328
ihtiyaç yeni mezhep değil.....................................................................................329
güneş doğarken kaçışan yarasalar..........................................................330
tüm mesele yöntemi belirleme........................................................................331
bütün hadisler şüphelidir..................................................................................333
KRALDAN ÇOK KRALCI OLUP DİNİ PEYGAMBERDEN
ÇOK DÜŞÜNENLER!..........................................................................................................334
afganistan'daki talibanlar sunniliğin örneğidir...........................335
aydınlarımız aydınlanırsa................................................................................336
32. bölüm
gerçek dindar kim?........................................................................................................339
ESKİDEN bunları söyleyenin kellesi gideBİLİRdi ................................339
DİN ADAMLARI MI, DİN TÜCCARLARI MI?............................................................340
kitap yüklü eşekler.................................................................................................342
33. BÖLÜM
kelle sayısı sayılarak gerçek bulunabilir mi?...................................345
peygamberler kendi devirlerinin radikalleridir..........................346
"ŞANLI ATALAR" EDEBİYATI........................................................................................347
16
BİLMEDİĞİNİN ARDINDAN GİTME.............................................................................349
hindular kelle sayarsa........................................................................................350
HEM AKLINI ÇÖPE ATIP HEM DE AKIL VERMEYE SOYUNANLAR..............351
34. BÖLÜM
kuran'ın dininin kolaylığı......................................................................................353
ALLAH YERİNE KONUŞANLAR...................................................................................353
KURAN'LA ARAMIZA ÖRÜLEN DUVARLAR..........................................................355
çöldeki bedevi kuran'ı 72 + 8 ilimle mi anladı?.....................................356
mezhepçi hanım ve beye gündelik hayat tavsiyeleri.....................358
EKSİĞİ ÇOK, FAZLASI YOK ............................................................................................360
35. BöLÜM
soruların kuran'dan çözümlerine örnekler......................................362
kuran'dan bir konuyu anlamada prensipler.......................................362
1- kadınlar erkeklere namaz kıldırabilir mi? ...................................364
2- AYBAŞILI KADIN KURAN OKUYABİLİR Mİ? .....................................................364
3- SİGARANIN HÜKMÜ NEDİR? ...................................................................................365
4- TÜRKÇE EZAN OLUR MU? ........................................................................................366
5- KİMLERLE EVLENİLEBİLİR ?...................................................................................367
6- ANNE VE BABANIN MİRASTAN PAYI...................................................................368
7- YAHUDİ VE HIRİSTİYANLAR CEHENNEMLİK Mİ?..........................................369
8- DEVLET, NAMAZDA ZORLAMA YAPABİLİR Mİ?..............................................370
9- GÜZEL AHLAK? .............................................................................................................370
10- CENNET SONSUZ MU?...............................................................................................371
36. BöLÜM
kuran'da inanç konuları, namaz, zekat, oruç ve hac....................373
kuran'da inanç konuları.....................................................................................373
kuran'daki namaz VE ÜMMETİN SÜNNETİ....................................................376
abdest ve boy abdesti (gusül)............................................................................379
kıbleye dönmek............................................................................................................384
namazda kıyafet ve temizlik............................................................................384
namaz vakitleri..........................................................................................................385
sabah (fecr) namazı..................................................................................................386
akşam (işa) namazı.....................................................................................................387
vusta (orta, en iyisi) namaz(ı)............................................................................389
17
HADİS NAKİLLERİ VE NAMAZ....................................................................................390
kaza namazı var mı?.................................................................................................392
beş vakit namaz neye dayandırılıyor?......................................................393
namazın kapsadıkları............................................................................................395
namazda rekat sayısı var mı?............................................................................399
NAMAZDA SES....................................................................................................................401
CUMA (TOPLANTI) NAMAZI.........................................................................................402
SAVAŞTA NAMAZ...............................................................................................................403
KORKU HALİNDE NAMAZ............................................................................................ 404
cenaze namazı.............................................................................................................. 404
namaza çağrı (ezan).................................................................................................405
namazdan sonra allah'ı hatırlamak....................................................... 406
sonuç olarak: CAMİLERDE KILINAN NAMAZ NASIL OLMALI?..............407
kuran'daki zekat........................................................................................................411
KURAN'DAKİ ORUÇ..........................................................................................................417
kuran'daki hac.............................................................................................................421
37. BÖLÜM
dine ilavelerin listesi................................................................................................427
bunlar kuran'da = din'de yok...........................................................................428
38. BÖLÜM
dinde olanların listesi.............................................................................................437
bunlar kuran'da = din'de var............................................................................437
39. BÖLÜM
kuran'da yer almayan konulardaki tavır............................................. 446
20 ÖRNEK SORU VE CEVAPLARI................................................................................ 448
40. BÖLÜM
anlaşılan dilde ibadet ve son sözler...........................................................454
buraya kadar ne yaptık?......................................................................................454
türkçe ibadet................................................................................................................455
TÜM KAVİMLERİN DİLLERİNİN YARATICISI ALLAH'TIR.................................457
OSMANLI DÖNEMİNDE KURAN'IN YERİ.................................................................459
SARHOŞ VARİ NAMAZ......................................................462
sonuç olarak... 463
1. BÖLÜM
•••
DİNİN KAYNAĞI NEDİR?
Din hakkında yapılan tartışmalar hem medyada, hem de halkın arasındaki tartışmalarda sürekli gündeme gelmektedir. Bu tartışmalarda kimin haklı olduğuna, hangi fikrin dini gerçeklere uygun olduğuna nasıl karar verece- ğiz? Neden din adına farklı doğrular ileri sürülmektedir? Gerçek dini din adına uydurulanlardan nasıl ayırt edeceğiz? İşte elinizde duran bu kitap tüm bu soruları cevaplamak ve bu konudaki
kafa karışıklıklarını gidermek için yazılmıştır. Kitabın hareket noktası olan
ve cevaplanması gereken en önemli soru, “Dinin kaynağı nedir?” sorusudur.
Bu soruya verilecek cevap diğer soruların cevabını da belirleyecektir.
İlerleyen sayfalarda görüleceği gibi, din adına ortaya atılan farklı fikirlerin
temel kaynağı bu soruya verilen farklı cevaplardır. Dini tartışmalara “Dinin
kaynağı nedir?” sorusuna net bir şekilde cevap vermeden girişmek ve her
soruyu teker teker, dini anlamadaki yöntemi belirlemeden ele almak, medyada
ve halkın arasında gördüğümüz çıkmazın birinci sebebidir.
“Dinin kaynağı nedir?” sorusuna vereceğimiz cevap, bizim dini anlamadaki
yöntemimizin temelini belirleyecektir. Bu soruyu cevaplamadan
tartışmaya girenler, yöntemsiz bir şekilde dini anlamaya kalkışıyorlar demektir.
Söz konusu kişilerin bir soruya Kuran’dan, bir soruya bir hadis kaynağından,
bir soruya kendi dünya görüşlerinden, bir soruya bir mezhepten,
başka bir soruya apayrı bir mezhepten cevap verdiklerini görüyoruz. Yöntemsiz
bir şekilde dine yaklaşanlar sonunda; kendi istek, arzu ve saplantılarını 
20
UYDURULAN DİN VE KURAN’DAKİ DİN
dinselleştirmeye kalkmaktadırlar. Bu kişilerin ileri sürdükleri fikirler sağ-
lam bir mantığa (yönteme) dayanmadığı için ise, bu görüşleri duyan kişiler,
bu fikirlerin neden ve nereden kaynaklandığını anlayamamaktadırlar.
Bu yüzden dini anlamadaki yöntemi belirlemek ve “Dinin kaynağı nedir?”
sorusuna öncelikle cevap vermek, din adına ortaya atılan kafa karışıklığını
gidermenin en önemli şartıdır.
Din, Allah tarafından insanlara gönderilen bir sistemdir. O zaman “Dinin
kaynağı nedir?” sorusu; Allah’ın beklentilerinin, isteklerinin, emirlerinin,
tavsiyelerinin neler olduğunu doğru bir şekilde anlamamız için cevaplanmalıdır.
Acaba dinin kaynağı sadece ve sadece Kuran mıdır? Yoksa
Kuran’ın yanında hadisler de dinin kaynağı mıdır? Mezheplerin dini konularda
otorite olması mümkün müdür? Tarikatlar ve bu tarikatlardaki şeyhleri
nasıl değerlendirmeliyiz, bunların dindeki konumu nedir? İşte tüm bu
ve benzeri soruların cevaplarını bu kitapta inceleyeceğiz ve bu sorulara verilen
yanlış cevapların dini anlamadaki yanlış bir yönteme sebep olduğunu,
yanlış yöntemin ise din adına ortaya atılan uydurmaların nedeni olduğunu
göstermeye çalışacağız.
Bu kitabı okuduktan sonra dini konularda görüş beyan eden kişilere ilk
olarak dini anlamadaki yöntemlerini sormanızı; “Dinin kaynağı nedir?” sorusuna
verdikleri cevapları öğrenmenizi, sonra bu kişilerin bu soruya verdikleri
cevaplar ile (yöntemleriyle) çelişip çelişmediklerini kontrol etmenizi
öneriyoruz. Sadece bu yöntemi uygulamak bile, din hakkında “otorite” olarak
sunulanların, aslında kendi içlerinde nasıl çelişkide olduklarını saptamak
için yeterli olacaktır.
Toplumda, yöntemi olmadan dini konularda konuşan kişiler kadar, savundukları
yöntemleriyle hayattaki uygulamaları birbirine uymayan kişilere
de dikkat etmek gerekir. Bu kişilerin uygulamalarına bakarak gerçek dini
inançlarını anlamak mümkün olmayabilir. Örneğin “Dinin kaynağı nedir?”
sorusuna verdikleri cevap, aslında Afganistan’daki Talibanlar gibi yaşamalarını
gerektiren bu kişilerin, yaşam tarzları hiç de Talibanlara benzemiyor
olabilir. Bu kişiler, savundukları teori/yöntem ile yaşadıkları pratik arasında 
21
DİNİN KAYNAĞI NEDİR?
uçurum olan kişilerdir. Şunu belirtmeliyiz ki örneğini verdiğimiz bu kişiler,
İslam dünyasının bir azınlığı değil, önemli bir kalabalığıdır. Gerekli olan,
yöntem ve teori diye adlandırdığımız temeli doğru kurmak ve bu sayede ya-
şam ile inanç arasındaki çelişkiyi kaldırmaktır. Sağlam, ayakları yere basan,
doğru bir yöntem ile dini anlamanın neticesinde ve yaşam tarzını teoriden,
yöntemden kopartmayan bir yaklaşım ile rasyonel, mantıklı, düzgün
bir sonuç ortaya çıkabilir. Tüm bunları sağlayacak olan ise en başta “Dinin
kaynağı nedir?” sorusunu doğru cevaplamamız ve bu doğru cevaptan hiç
kopmadan, sapmadan yaşam tarzının (pratiğin) nasıl olması gerektiğini ortaya
koymamızdır.
Allah’ın gönderdiği sistem olan dinin saptırmalardan, sömürülerden, geleneklerden
ve keyfiliklerden korunmasının çaresi budur. Çünkü dinin kaynağı
olanı, dinin kaynağı olmayandan ayırt etmeyi öncelikli sorun gören
yöntemimiz, aslında Allah’tan olan ile insani olanı ayırt etmek anlamına
gelmektedir. Bu yöntemdeki titizlik, Allah’tan olanı (dinin kaynağını), insani
olanla (uydurma dini kaynaklarla) karıştırıp, din diye (Allah’ın sistemi
diye) sunma çabalarına set çekecektir.
DİN TARİHİ AKILLA TAKLİDİN MÜCADELESİDİR
Peygamberler gönderildikleri devirlerde hep mevcut gelenekleri sorgulamışlar,
Allah’ın dinine aykırı olan geleneklere ve yerleşik inançlara karşı
mücadele etmişlerdir. Kuran ayetleri incelendiğinde peygamberlerin, insanları;
düşündürerek, akıllarını çalıştırtarak Allah’ın dinine aykırı olan geleneklere,
yerleşik inançlara karşı organize ettiklerini görürüz. Kuran, insanları;
Allah’ın yerdeki, gökteki ve bunların arasındaki delillerini incelemeye,
üzerlerinde akıl yürütmeye çağırır. Oysa Kuran’a karşı çıkanlar, atalarını
üzerinde buldukları sisteme, yani geleneğe bağlı olduklarını ve bu geleneği
devam ettireceklerini söylerler. Tarih boyunca peygamberlerin aklı çalıştırma
çağrısının en büyük düşmanı karşı akli deliller değil, gelenek olmuştur.
Yaygın olan sistemi; yani babaları ve ataları tarafından takip edilen 
22
UYDURULAN DİN VE KURAN’DAKİ DİN
sistemi taklit etmek, birçok insana aklını kullanmaktan daha cazip gelmiştir.
Din tarih boyunca aklı işletmeyi, din karşıtı görüş ise gelenekçiliği
yani muhafazakârlığı savunmuştur. Ne garip bir çelişkidir ki günümüzde
muhafazakârlık ve gelenekçilik dindar olma manasında kullanılmaktadır.
Kuran’ın anlattığı dine göre vahiy ve akıl insanların hareketlerine yön vermelidir.
Gelenekler, toplumca benimseniyor dahi olsa peşin kabuller, çoğunluk
kabul etse bile vahyin ve aklın doğrulamadığı görüşler insan hayatına
rehberlik etmemelidir. Delil yerine atalarının uyduğu sisteme göre hayatlarını
yönlendirenlere Kuran’ın aşağıdaki ayetlerini okumalarını öneriyoruz.
(Ayrıca bakın: 31-Lokman Suresi 21, 14-İbrahim Suresi 10, 11-Hud Suresi
62 ve 109, 5-Maide Suresi 104, 7-Araf Suresi 28)
21- Yoksa onlara bundan önce bir kitap verdik de ona mı yapışmaktadırlar?
22- Hayır dediler ki: “Biz atalarımızı bir ümmet üzerinde bulduk,
onların eserlerini izleyerek doğruya varacağız.”
23-İşte böyle! Senden önce de bir memlekete elçi gönderdiğimizde,
oranın servetle şımarmış elit tabakası mutlaka şöyle demişlerdir:
“Biz atalarımızı bir ümmet üzerinde bulduk, onların eserlerine
uyarak yol alacağız.”
24-O da “Ben size atalarınızı üzerinde bulduğunuz şeyden daha
doğrusunu getirmiş olsam da mı?” dedi. Onlar da “Doğrusu biz
seninle gönderileni tanımıyoruz.” dediler.
43-Zuhruf Suresi 21-24
Kuran ayetlerinden görüyoruz ki çoğunluğa veya toplumda hâkim olan
görüşe uymak, insanları doğruya götürmeye yetmemektedir. Oysa bugün
insanların, dini adeta bir geleneğe dönüştürdüklerini, din adına birçok kabulün
kökenini araştırmadan, bu kabullerin dinin bir parçası olup olmadı-
ğını sorgulamadan, yaygın görüştür diye, şeyhleri dedi diye, falanca hoca
dedi diye kabul ettiklerini gözlemliyoruz. Zuhruf suresinin alıntıladığımız 
23
DİNİN KAYNAĞI NEDİR?
21. ayeti kitaba dayanılmadan din adına ortaya konulanların geçersiz olduğunu
söylemektedir. Ayetlerin devamı ise atalardan gelen mirasın, nasıl
Allah’ın kitabının önüne konulduğunu göstermektedir.
Hakkında bilgin olmayan şeyin ardına düşme. Çünkü kulak, göz ve
gönül, hepsi bundan sorumlu tutulacaktır.
17-İsra Suresi 36
Onlar sözü dinlerler ve en güzeline uyarlar. İşte onlar Allah’ın doğ-
ruya ilettiği temiz akıl sahipleridir.
39-Zümer Suresi 18
Din adına ortaya atılan görüşler karşımıza çıktığında, bunları, bu
ayetlerin yol göstericiliği altında değerlendirmeliyiz. Din adına söylenen
bu sözler neye dayanıyor, nasıl ortaya atılıyor incelemeliyiz. Kitabın 2.
bölümünde dinin kaynağının sadece ve sadece Kuran olduğunu Kuran
ayetlerinden delillerle göstereceğiz. Buradan hareketle inananlara; önce
kafalarında bir din oluşturup, sonra bu dini zorlamalarla Kuran’da arayacaklarına,
dinlerini, eksiksiz ve fazlasız şekliyle doğrudan doğruya Kuran’dan
bulmalarını öğütleyeceğiz. Daha sonraki bölümlerde ise içinde doğru ile
yalanın ayırt edilemeyecek şekilde karışmış olduğu, Peygamberimiz’in
söylemiş olduğu iddia edilen hadislerin önemli bir kısmının; Kuran’la,
birbirleriyle, mantıkla çeliştiklerini ve nasıl uydurulduklarını anlayaca-
ğız. Hadislerin dinin kaynağı olmadığını göstermenin Peygamberimiz’e
hakaret değil, Peygamberimiz’i iftiralardan kurtarmak olduğunu göstereceğiz.
Tüm bu bölümleri okurken, sizden yukarıda geçen İsra suresinin
36. ayetini unutmadan mevcut fikirlerinizi gözden geçirmenizi; Zümer
suresinin 18. ayetini anımsayarak en güzele ulaşmak için önce dinlemeniz
gerektiğini hatırınızda tutmanızı; Zuhruf suresinin 21-24. ayetlerini
dikkate alarak varsa peşin kabullerinizi, geleneklerinizi, atalarınızdan
öğrendiğiniz dini sorgulamanızı ve Allah’ın dinini; geleneklerin üzerine
değil, Kuran’ın üzerine kurmanızı öneriyoruz. 
24
UYDURULAN DİN VE KURAN’DAKİ DİN
KURAN AKILLA ÇELİŞMEZ
Şüphesiz, yeryüzündeki hareket eden canlıların Allah katında en
kötüsü, aklını işletmeyen sağırlar ve dilsizlerdir.
8-Enfal Suresi 22
Allah pisliği akıllarını kullanmayanların üzerine yağdırır.
10-Yunus Suresi 100
Allah’ın yolu akıl ve vicdan yoludur. Allah’ın beğenmediği canlı tipi;
gerçeğe karşı sağır olan ve aklını işletmeyen insanlardır. Bu tipler Allah’ın,
diğer canlılardan ayırt edici özellik olarak verdiği aklı kullanmadıkları için
Allah’ın sayısız delilini görememektedirler. Kuran’ın anlattığı dini anlamayanlar
dini; dogmalar, hurafeler, içinden çıkılması ve uygulanması mümkün
olmayan zorluklar sistemi olarak göstermişlerdir. Bu tavırlarıyla da
yüz milyonlarca kişiyi dinden uzaklaştırmışlar, hatta birçok insanı dinsizliğe
sürüklemişlerdir. Kuran’ın anlattığı İslam’ı; bu geleneksel, zorlaştırılmış,
mantıksızlaştırılmış dinden ayırt etmek, bu yüzden çok önemlidir. Böylece
Kuran’ın anlattığı İslam; üzerindeki yüklerden, eklemelerden, eksiltmelerden
kurtulacaktır. Hem de Kuran’dan, İslam’dan soğutulmuş kitlelerin geri
kazanılması mümkün olacaktır.
Andolsun size hatırlatıcı bir kitap indirdik. Yine de aklınızı kullanmayacak
mısınız?
21-Enbiya Suresi 10
Dini, bir şiddet ve ilkel yaşam tarzıymış gibi sunan Talibanların, İran’daki
zorlamacı ve sınırlayıcı rejimin de suçlusu; Kuran’ı dinin kaynağı olarak
yeterli görmeyen zihniyetlerdir. Bu zihniyetler; uydurma izahları da, kendi
imamlarını da, mollalarını da, şeyhlerini de dinin kaynağı yapmış, Allah’ın
dini adına Kuran ile birçok konuda ters düşen düzenler ortaya çıkarmışlardır.
Üstelik kendilerini “dinin tek temsilcisi” olarak ilan eden bu zihniyete
sahip kişiler, kendileri dışında herkesi dinsiz sayıp, aforozlamışlardır.
25
DİNİN KAYNAĞI NEDİR?
KİTABIN AMACI
Bu kitabın amacı, tüm bu uydurmaları gösterirken, gerçek dinin Kuran’ın
tekelinde olduğunu, Kuran dışında hiçbir kişinin, hiçbir mezhebin, hiçbir şeyhin
ve hiçbir uygulamanın; dine tek bir ilave de, dinden tek bir eksiltme de
yapamayacağını göstermektir. Dinin temel hedefi insandır. İnsanı hayatla,
kendisiyle çelişkiye götürmenin sonu ise hüsrandır. İslam’ın gerçek yapısında
bu çelişkinin yeri yoktur. Oysa “uydurulmuş din” ileride göreceğiniz gibi
çelişkiler ve mantıksızlıklar yuvasıdır. Allah’ın insan yaratılışının özüne uygun
bir sistem olarak tanıttığı dinin, insan yaratılışının özüyle ve yaratılışın
en büyük nimeti olan akılla çelişmesi asla düşünülemez. (Dinde aklı aşan
hakikatler vardır ama bunlar akılla çelişkili unsurlarla karıştırılmamalıdır.)
O halde sen yüzünü bir tektanrıcı olarak dine; Allah’ın insanları
yaratışındaki fıtrata (yaratılış özüne) çevir. Allah’ın yaratışında bir
değişiklik yoktur. İşte dosdoğru din budur. Ancak insanların çoğu
bilmiyorlar.
30-Rum Suresi 30
Din adına tek hüküm koyucu Allah’tır. Allah mesajlarını insanlığa, Kuran
vasıtasıyla eksiksiz, çelişkisiz, ayrıntılı, tam ve açık bir şekilde göndermiştir.
Bu ise Kuran ayetlerince belirtilen hususları belirleyip, Kuran’ın anlattığı
şekilde İslam’ı kabul etmek; Allah dışında hiçbir kimsenin hüküm
koyucu olarak kabul edilmemesi demektir. Bu yüzden bu yaklaşımımız;
Allah dışında, “mutlak dini hükümler” ilan edilenlerin tamamının, bu ge-
çersiz yetkilerinin ellerinden alınıp; dinin tek sahibi Allah’a, hiç kimseyi
O’nun hükmüne ortak etmeden, yönelmek demektir. Kuran’ı insanlara ileten,
ilk Müslümanları örgütleyip, kendisi de dini konularda yalnız Kuran’a
uyan Peygamberimiz; Kuran’ın dışında bir dini kaynağı insanlara sunmamış,
yazdırmamış ve öğretmemiştir. Peygamber’in söylemiş olduğu iddia edilen
bir söz veya bir yorum Kuran’la çelişir, dine ilave veya eksiltme yaparsa; bu
söz veya yorum hem dine, hem de Peygamber’e iftiradır. İleriki bölümlerde;
Arap, Emevi, Abbasi gelenek ve göreneklerini, uydurma izahları, tarihin sadece
belli bir dönemiyle ilgili tarihsel kararları, şahsi görüşlerini dine sokan, 
26
UYDURULAN DİN VE KURAN’DAKİ DİN
dinin özellikle uygulama alanını bir yığın uydurmayla ve Kuran’da yer almayan
izahlarla dolduran zihniyeti tanıyacağız. Bu bağlamda dinin kaynağı
olarak neden yalnızca Kuran’ı benimsememiz gerektiğini, Kuran’da geçmeyen
hususların neden İslam’ın evrensel hükümleri olamayacağını kavrayaca-
ğız. Ayrıca dine mal edilen ve dinin kesin bir hükmü sanılan birçok hususun;
Kuran’da yer almadığını ve bu yüzden bunlara dinsel bir anlam yüklemenin
hatalı olduğunu öğreneceğiz. Yani Kuran’a giderek dini yeniden tanıyacağız.
Din olarak sunulan uydurma hadisler ve mezhepsel yorumlar gibi unsurların,
insanları dinden soğutması üzerine, birikimlerimizi kitaba aktarmayı
borç bilmiş Kuran araştırmacılarıyız. Bu kitabı da eleştirel mantıkla
okumanızı tavsiye ediyoruz. Doğru ve dinin tek kaynağı olan Allah’ın kitabı
Kuran’dır. Buradaki fikirlerimiz de ancak Kuran’a uyduğu ölçüde doğrudur.
Bu çalışma, İslam’ı Kuran dışılıktan kurtarmaya çalışan; geleneğin, taklidin,
kelle sayısına itibar edilmesini ve hurafelerin akıllara vurduğu zincirleri
kırmayı amaçlayan bir çalışmadır. Bu kitap, Kuran’da anlatıldığı şekliyle
İslam’ı anlama yolunda ufak bir katkıda dahi bulunursa çok mutlu olacağız.
UYDURULAN DİN VE KURAN’DAKİ DİN......
2. BÖLÜM
••
KURAN AYETLERİNE GÖRE DİN
Şu anda din adına sunulan sistem ile Kuran’ın anlattığı din arasında ne gibi
farklılıklar var diye düşünebilirsiniz. Önümüzdeki bölümlerde “Kuran’da anlatılan
İslam” ile “geleneksel İslam” arasındaki farkları detaylı bir şekilde gö-
receksiniz. Bu farklılıkları ortaya çıkarmak için önce dinin kaynağını belirlemek
gerekmektedir.
DİNİN KAYNAĞINI BELİRLEMEK
Kuran’ın, dinin tek kaynağı olduğunu gösterildikten sonra din adına yö-
neltilen soruların cevapları, delilleri Kuran’dan aranacaktır. Örneğin biri bize,
haremlik-selamlık şeklinde kadınların erkeklerle ayrışması dinde var mı diye
sorarsa; Kuran’ı okuyup inceleyeceğiz ve böyle bir yasağı bulamadığımızdan
dolayı dinde böyle bir yasağın olmadığını söyleyeceğiz. Oysa gelenekle
dini karıştıranlar, dini; Kuran’dan değil, ilmihal kitaplarından, şeyhlerinden
ve uydurmalarla dolu hadis kitaplarından öğrenmektedirler. Kuran’ın dışındaki
bu kaynaklara göre ise haremlik-selamlık uygulaması dinin bir şartıdır,
farzdır. (Sırf Kuran’dan dini anlamanın örnekleri için bakınız: 35, 37, 38. bö-
lümler) Tüm bunları incelediğimizde tüm sorunların çözümü olan şu temel
soru karşımıza çıkıyor: “Kuran, gerçek dinin kaynağı olarak yeterli mi?”
Öncelikle dikkat etmemiz gerekli husus, Kuran’ın, dinin tek kaynağı
olduğunu ve din adına her şeyi açıkladığının, Kuran’da ısrarla belirtilmiş 
28
UYDURULAN DİN VE KURAN’DAKİ DİN
olduğudur. Oysa karşıt görüşte olanlara göre, Kuran’ın yanında hadisler,
mezhep yorumları, içtihatlar, icmalar ve kıyaslar olmazsa din eksik olur.
Bunlardan Kuran ve hadis kitapları temel kaynak olarak alınır. Biz, bu kitapta;
“hadis” diye adlandırılan sözlerin, Kuran’ın yanında dinin ikinci bir
kaynağı olamayacakları gibi güvenilir de olmadıklarını ispatlamaya ağırlık
vereceğiz. Çünkü hadislerin bile Kuran’ın yanında Kuran’a ilaveler veya
eksiltmeler yapan ikinci bir kaynak olamayacağını gösterirsek, diğerleri,
doğal olarak devre dışı kalacaktır. Kuran, gelenekselci İslamcılara göre yetersizdir.
Aslında Kuran’ın yeterliliğini ispat etmeye sadece kitabın bu bö-
lümünde Kuran’dan alıntı yaptığımız ayetler bile yeterlidir. Kuran’ın yeterli
olduğunu, her şeyi açıkladığını ve gerekli teferruatları verdiğini, en başta
Kuran’ın kendisi söylemektedir. Kuran dışında diğer kaynaklara ihtiyaç olduğunu
söyleyerek Kuran’ı yetersiz ilan etmek, en başta Kuran’ın bu ayetleriyle
çelişmektir. Fakat biz, “Sırf bu ayetler bile delil olarak yeterlidir”
deyip geçmeden; Kuran’ın din konusundaki otoritesine ortak edilen hadislerin
önemli bir bölümünün nasıl çelişkili, mantıksız ve Peygamber’e iftira
olduklarını da örnekleyerek, Kuran dışındaki dini arayışların hatasını her
yönden göstereceğiz.
KURAN’I YETERSİZ GÖRENLER
Hiç şüphesiz biz Kuran’dan ne kadar çok delil getirirsek getirelim yine
de Kuran’ı yeterli görmeyerek; falanca mezhepten, filanca tarikattan olduklarını
söyleyerek görüşlerimize karşı çıkanlar olacaktır. Hadisçiler hadis kitapları
bilinmeden, fıkıhçılar fıkıh kitapları olmadan, tefsirciler bol hadisli
tefsirler okunmadan İslam anlaşılamaz, halk dini yaşayamaz demeye devam
edeceklerdir. Bu tarz yaklaşımlar sergileyenlere şu sorular sorulmalı-
dır: Din tüm insanların anlaması için mi yoksa sadece üç dört kişinin anlaması
için mi indirildi? Peygamberimizin mezhebi var mıydı? Dört halifenin
mezhebi neydi? Kuran’da Hanefilik, Şafilik, Alevilik, Şiilik, Vahhabilik şeklinde
mezhepler mi var, yoksa tek bir dinden mi bahsediliyor? Kuran dinin
rehberi diye kendinden mi bahsediyor, yoksa Buhari’den, Müslim’den, On 
29
KURAN AYETLERİNE GÖRE DİN
iki İmam’ın eserlerinden, ilmihallerden, Muvatta’dan mı bahsediyor? Kuran
ayetlerini inceleyip, bu soruların cevabını bulalım ve Kuran’ın dinin tek kaynağı
olarak yeterli olup olmadığını yine Kuran’dan hareketle tespit edelim:
Biz bu kitabı sana, her şeyin ayrıntılı açıklayıcısı, bir doğruya iletici,
bir rahmet, Müslümanlara bir müjde olarak indirdik.
16-Nahl Suresi 89
Görüldüğü gibi ayette Kuran’ın her şeyi açıkladığı, bizi doğruya ilettiği
söylenmektedir. Kuran her şeyi açıklıyorsa; Buhari ve Müslim diye kaynaklara,
ilmihal kitaplarına ne gerek var? Allah her şeyi Kuran’da açıkladığını
söylerken; niye hâla Hanbeli, Şafi, Hanefi, Caferi, Maliki diye mezheplerden
medet umuyoruz? Neden Allah Kuran’da bize Müslüman (İslam olan)
diye isim takmışken; Sunni, Şii, Hanefi, Şafi diye isimleri kullanıp, Allah’ın
bize verdiği ismi yetersiz görüyoruz?
HÜKÜM YALNIZ ALLAH’INDIR
Hüküm yalnız Allah’ındır. O kendisinden başkasına kulluk etmemenizi
emretmiştir. Dosdoğru olan din işte budur. Ama insanların
çoğu bilmiyorlar.
12- Yusuf Suresi 40
26- Kendi hükmünde hiç kimseyi ortak kılmaz.
27- Rabbinin kitabından sana vahyedileni oku. O’nun kelimelerini
değiştirecek hiçbir kudret yoktur.
18-Kehf Suresi 26,27
Hüküm Allah’tan başkasına bırakılırsa, dosdoğru dinden sapılmış olunur.
Mezhep içtihatlarıyla veya hadislere dayandırılarak verilen hükümler
Allah’ın hükmü değildir. Mezhepleri dine eşitlemek, Allah’ın hüküm koyucu
yetkisini başkasına vermek demektir. Oysa Kuran ayetlerinden açık bir şekilde
görüldüğü gibi Allah’ın hüküm konusunda hiçbir ortağı yoktur. Kişilerin
şahsi hükümleri din olamaz. Kehf suresi 27. ayetten, Allah’ın hükmüne 
30
UYDURULAN DİN VE KURAN’DAKİ DİN
uymanın ancak Allah’ın vahyine uymakla yerine getirilebileceğini anlarız.
Allah’ın kelimelerini değiştirebilecek kimse yoktur, ama mezhepler nasih
mensuhla (25. bölümde bu konu işlenecek), uydurma hadislerle, mezhep gö-
rüşleriyle Allah’ın hükümlerini değiştirmeye yeltenmişlerdir. (Bunu, bu niyetle
yapmamış olsalar da sonuç budur.) Allah’ın hükümleri Allah’ın vahyi
olan Kuran’dadır. Zaten Allah’ın sözü olduğu iddia edilebilecek başka bir
kaynak yoktur ki bu kaynağın Allah’ın hükmünü kapsadığı iddia edilebilsin.
Hükmün yalnız Allah’ın olması (12 Yusuf Suresi 40) ve Allah’ın hükmüne
kimsenin ortak kılınmaması (18 Kehf Suresi 26) için Allah’ın hükümlerinin
hepsini içeren Kuran’ı, dinin tek kaynağı yapmak zorundayız. Eğer
Allah’ın hükmünü içermeyen ve O’nun tarafından gönderilmemiş olan kitapları,
dini hüküm kaynağı yapıyorsak (ister mezhep ilmihali, ister hadis
kitabı olsun); Allah’ın kitabı Kuran’la çeliştiğimizi bilmeliyiz. Bu kitapların
Buhari, Müslim, Ebu Davud gibi adlarla anılmaları ve mezheplerin Hanefi,
Şafi, Caferi gibi adları; bu kitap ve mezheplerdeki hükümlerin sahiplerinin
Allah değil, bu şahıslar olduklarını daha baştan adlarıyla ortaya koymaktadır.
Allah’a çağıran, yararlı işler yapan ve ben Müslümanlardanım diyen
kimseden daha güzel söz söyleyen kim vardır?
41-Fussilet Suresi 33
Rabbinin sözü hem doğruluk, hem adalet bakımından tamamlanmıştır.
O’nun sözlerini değiştirecek hiçbir kuvvet yoktur.
6-Enam Suresi 115
Allah’ın dini, Kuran’ın indirilmesinin bitişiyle Peygamberimiz hayattayken
tamamlanmıştır. Kuran yazdırılmış, ezberlenmiş ve başı sonu belli bir
kaynak olarak rehberimiz olmuştur. Peygamber döneminde yazılması yasak
olan hadisleri, sonradan toplayan kitaplar; Peygamber’in vefatından yüzikiyüz
yıl sonra ortaya çıkmaya başlamıştır. Kuran ayetlerine göre Allah’ın
sözleri değiştirilemez bir şekilde tamamken, her nedense insanlar bununla
yetinmeyip yeni sözler aramışlardır. Bu zihniyete göre İmam Şafi’nin iç-
tihatları, On iki İmam’ın fetvaları veya Hanefi imamların izahları ile din 
31
KURAN AYETLERİNE GÖRE DİN
tamamlanabilir. Bu anlayıştaki kişilere göre din, daha evvel tamam değildir
ki bu şahısların yorum, içtihat ve izahları insanlara gereklidir. Ayrıca geleneksel
İslam’ın savunucuları, bununla da yetinmeyip; nasih-mensuh anlayı-
şına dayalı izahları sonucunda, hadislerle bazı Kuran’ın ayetlerinin hükümlerini
iptal edip, yerine kendi izahlarını ve hadisleri koymuşlardır (Bakınız:
25. ve 26. bölümler). Böylece Allah’ın sözlerini değiştirebilecek hiç kimse
olmadığıyla ilgili olan Kuran ayetleriyle çelişmişlerdir.
KURAN HER DETAYI İÇERİR
Allah size kitabı detaylandırılmış bir halde indirmişken Allah’ın dı-
şında bir hakem mi arayayım?
6-Enam Suresi 114
Kuran, bazılarının zannettiği gibi ana konulara değinerek, yan konular
için bizi başka kitaplara, şeyhlere, ilmihallere, ya da ünlü hadis kitaplarına
havale etmiyor. Kendisinin detaylandırılmış olduğunu söylüyor. Eğer bir yasağı,
detayı, ibadeti Kuran’da bulamazsak, bu; o yasağın, detayın, ibadetin
dinimizin bir parçası olmadığı anlamına gelir. Örneğin ipek giymek veya
midye, karides yemek ile ilgili Kuran’da bir ifade olmaması; ipeğin giyilebileceğini,
midye ve karidesin yenilebileceğini gösterir. Kuran’da bir fiilin
yapılmamasına dair izah aramak gerekir, yapılması gerektiğine dair izaha
gerek yoktur. Örneğin ipeğin giyilmesinin yasak olduğuna dair izahın bulunamaması
yeterlidir. Ayrıca ipek giyilebilir manasında bir ayete gerek yoktur.
Bu basit mantığı şu ayette de gözlemleyebiliriz.
Ey iman sahipleri, size açıklanınca hoşunuza gitmeyecek şeyleri sormayın.
Kuran indirilirken onları sorarsanız size açıklanır. Allah onları
affetti. Allah Bağışlayandır, Merhametlidir.
5-Maide Suresi 101
Allah kullarına güçlük çıkarmak istemediği için birçok konuda açıklama
yapmamıştır. Eğer açıklama yapsaydı, o konularda da üzerimizde sorumluluk
olacaktı. Allah birçok ayette dinin kolay olduğunu, insanlara güçlük 
32
UYDURULAN DİN VE KURAN’DAKİ DİN
çıkarmak istemediğini söylemektedir. Oysa hadis uydurucuları ve mezhep-
çiler; sanki unutulmuş gibi Allah’ın açıklama getirmediği konuları kendilerine
göre açıklayarak ve bu açıklamaları da Peygamberimiz üzerinden
kutsallaştırmaya çalışarak, din adına zorluklar üretmişlerdir. Dinin yasakladığı
her şey kötüdür, ama din her zararlı fiili yasaklamak zorunda değildir,
belirli alanlardaki seçimler insanın özgür iradesine bırakılmıştır. Dinin
açıkladığı hususları yerine getirmek bir sorumluluktur. Bu yüzden, dinde
açıklanmayan hususların, Allah’ın bize verdiği özgürlük alanları olduğunu
anlamalı ve acilen dine yapılan ilaveleri Kuran’ın fırçasıyla temizlemeliyiz.
(Geniş bilgi için 39. bölümü okuyunuz.)
ALLAH UNUTMAZ
Rabbin asla unutkan değildir.
19-Meryem Suresi 64
Rabbimiz Allah, her şeyi bilir ve bu, bizim din adına tüm ihtiyaçlarımızı
bildiği anlamına gelmektedir. Allah’ın açıklamadığı konular; haşa unutkanlığından
değil, bizi o konularda özgür bırakmak istemesinden kaynaklanır.
Allah’ın açıklamadığı konuları açıklayarak dine yeni ilaveler, yeni detaylar
getirenler yukarıdaki ayeti görmezlikten gelip, Allah’ın indirdiğinin kendilerince
eksiğini mi kapıyorlar? Örneğin Allah kadına “Şuradan şuraya kadar
örtüneceksin” şeklinde bir üniforma ve peçe gibi kıyafetler tarif etmemişken,
bu üniformayı Allah adına tarif etmiş olanlar ne yapmak istediler? Niye Allah’ın
kitabı Kuran’ın dışında kendi görüşlerini dine soktular? Bu soruların
niyesi belki tartışılır ama Kuran’da olmayan izahların dinde de olmadığı; bu
örnekte görüldüğü gibi kadına bir üniforma biçmenin Allah’a, Kuran’a, dine
ilaveler yapmak olduğu tartışılamaz. (Bakınız 17 ve 18. bölümler)
Kendilerine okunmakta olan Kitab’ı sana indirmemiz onlara yetmiyor
mu?
29-Ankebut Suresi 51
33
KURAN AYETLERİNE GÖRE DİN
Ne yapıp edip, gerektiğinde ayetleri çekiştirip, içinde binlerce uydurma
olan hadisleri ve dine ilave bir sürü yorumu/içtihadı uyduran mezhep imamlarının
görüşlerini din diye yutturmak isteyenlere, Kuran yetmiyor. Çünkü
Kuran, kadını gelenekçilerin istediği gibi kapatmıyor, haremlik-selamlık
yapmıyor, sanata ve heykele yasak getirmiyor, sarığın, sakalın ve cübbenin
veya diğer Arap geleneklerinin dini bir yönü olduğunu söylemiyor. Bu yüzden,
geleneksel inançlarını dinsel temellendirmeyle savunmak isteyen bir-
çok kişi, Kuran’ın anlattığı gibi Müslüman olmaktansa Hanefi, Şafi, ya da
Şii olmayı tercih ediyor. Çünkü Kuran’da olmayan bu yasaklara, bu gelenek
dinselleştirmeciliğine; bu mezhepler geçit veriyor. Kişiler Kuran’ı açıp dini
öğreneceklerine; Kuran dışı pek çok kaynak ve söylemin etkisiyle kafalarında
bir din oluşturup sonra bu dini Kuran’da arıyorlar; bu dini Kuran’da
bulamayınca ise “Bak, Kuran eksikmiş” diyorlar!
EKSİKSİZ KİTAP
Kitap’ta hiçbir şeyi eksik bırakmadık.
6-Enam Suresi 38
Allah, Kitap’ta eksik olmadığını söylerken; Kuran’ı daha çok ölülerin
arkasından okunan bir kitap gibi kullanıp, Kuran’ın manasından çok musikisine
önem verenler, ne yazık ki bu ayetlerin manasını anlayamıyorlar.
Kuran yerine ilmihal kitabını, mana yerine musikiyi, canlılar yerine ölüleri,
Kuran’da anlatıldığı şekliyle İslam yerine mezheplerin İslamı’nı ön plana alanlar;
Kuran’ı, manayı ve canlıları ön plana almadıkça, apaçık olan bu ayetlerin
manalarını da anlamaları pek mümkün gözükmemektedir.
154- Size ne oluyor, nasıl hüküm veriyorsunuz?
155- Hiç mi öğüt almıyorsunuz?
156- Yoksa sizin apaçık olan bir deliliniz mi var?
157- Şayet doğru söylüyorsanız kitabınızı getirin.
37-Saffat Suresi 154-157
34
UYDURULAN DİN VE KURAN’DAKİ DİN
36- Neyiniz var? Nasıl hüküm veriyorsunuz?
37- Yoksa okuyup, ders almakta olduğunuz bir kitabınız mı var?
38- İçinde keyfinize uyanın sizin olduğu.
68-Kalem Suresi 36,37
Sen de aralarında, Allah’ ın indirdiğiyle hükmet.
5-Maide Suresi 49
Ayetlerden, dini hükümlerin Allah tarafından indirilmiş olan Kitab’a
dayanması gerektiğini görüyoruz. Allah’ın indirdiği Kitab’a dayanmayan
hükümler, dinen temelsizdir. Eğer Peygamber’in olduğu iddia edilen bir söz
veya davranış, Kuran’a ilave yapılan bir hükme delil gösteriliyorsa; o hadis
ya Peygamber’e iftiradır, ya da Peygamber’in şahsi tercihi veya tarihin
belli bir dönemiyle sınırlı -tarihsel- olan, dinen hüküm ifade etmeyen bir
mesele dinselleştirilmiştir. Maide Suresi 49. ayetten anlaşıldığı üzere Peygamber
sadece Kuran’la hüküm vermiştir ve sonuç olarak Kuran’da tüm
dini hükümler bulunmaktadır. Bir tek Kuran’ı dinin kaynağı olarak esas
alırsak başka bir kaynağa, otoriteye ihtiyaç duymadan dinimizi doğru bir
şekilde öğrenebiliriz. (Allah’la beraber Peygamberlerine itaat konusunu 27.
bölümde ele alacağız.)
O yalnızca bir öğüt ve Mübin (apaçık) bir Kuran’dır.
36-Yasin Suresi 69
Ayetten de görüldüğü gibi Kuran’ın sıfatlarından biri olan Mübin, “beyan”
kökünden olup; “apaçık, açık açık gösteren” manalarına gelmektedir.
Aynı ifadeye 27-Neml 1, 28-Kasas 2, 26-Şuara 2 gibi ayetlerde de rastlarız.
Kuran’ın apaçık olduğunu ifade eden bu ayetler, Kuran’ın tek başına
anlaşılamaz olduğunu, ancak hadislerle veya mezhep imamlarıyla Kuran’ı
anlayabileceğimizi söyleyenlere cevap vermektedir. 27-Neml Suresi 79.
ayette ise Peygamberimiz’e “Sen mübin gerçek üzerindesin.” denilmektedir.
Peygamberimiz’in insanlığa tanıttığı dinin açıklayıcısı Kuran’dır. Bu
yüzden Peygamberimiz’e izafe edilen dini hüküm ifade eden her şey, ancak 
35
KURAN AYETLERİNE GÖRE DİN
Kuran’dan onay aldığı takdirde geçerlidir. Mübin olan Kuran; hem dini, hem
Peygamber’i tanımamızda tek başına yeterlidir.
KURAN’A UYAN PEYGAMBER’E DE UYMUŞ OLUR
De ki “Ben sizi ancak vahiy ile uyarıyorum.”
21-Enbiya Suresi 45
Böylece biz seni, kendilerinden önce nice ümmetlerin gelip geçtiği
bir ümmete, sana vahyettiklerimizi okuman için gönderdik.
13-Rad Suresi 30
Bu Kuran, bana, sizi ve ulaştığı kimseleri uyarmam için vahyolundu.
6-Enam Suresi 19
Onlara ayetlerimiz apaçık belgeler olarak okunduğunda bizimle
karşılaşmayı ummayanlar derler ki: “Bundan başka bir Kuran getir
veya bunu değiştir.” De ki: “Benim onu kendiliğimden değiştirmem
asla mümkün değildir. Ben sadece bana vahyedilene uyuyorum.
Eğer Rabbime isyan edersem büyük günün azabından korkarım.”
10-Yunus Suresi 15
Ayetlerden de görüldüğü gibi, Peygamber’in açıkladığı ve uyduğu vahiy
Kuran’dır. İnanmayanların reddettiği, değiştirilmesini istedikleri de yine
Kuran’dır. Peygamber’in vazifesi kendisine vahiy olarak gelen Kuran’ı insanlara
tebliğ etmektir. Peygamber’e uymak; Kuran’a uymak, Kuran’ın sistemine
göre inanmak, hareket etmek ve yaşamaktır. Peygamber’imiz Kuran’da
en çok “resul” kelimesiyle tanıtılır. “Resul” Türkçe’deki “elçi” kelimesinin
karşılığıdır ki Allah, bu kelimeyle, Peygamberimiz’in vazifesi olan İlahi mesajın
insanlara iletilmesini vurgular. Ayetlerden gördüğümüz gibi bu mesaj
Kuran’dır. Başka hiçbir kaynağa, hiçbir kitaba gönderme yapılmamaktadır.
Allah, Kuran dışında başka uyulması gereken vahiyler, kaynaklar olsaydı;
onları da belirtir, onlara da uymamızı isterdi. Oysa bugünkü manzaraya
baktığımızda yüzlerce cilt hadis ve fıkıh kitabının dinin kaynağı sayılarak 
36
UYDURULAN DİN VE KURAN’DAKİ DİN
Kuran’a eş koşulduğunu görüyoruz. Böylece Kuran’ın, din konusundaki otoritesi
ve kaynaklığı % 100 iken, Kuran birçok kaynağın arasındaki bir kaynağa
indirgenmiş ve dolayısıyla dinin kaynağının belirlenmesi hususunda
içinden çıkılmaz bir batağa saplanılmıştır. Öyle ki Kuran’ın, oluşturulan bu
yeni yapıda hacim olarak payı % 1’in bile altındadır. Gördüğümüz tüm bu
ayetler, Kuran’ın değerini düşüren ve yalan sözler (“hadis” başlığı altında)
atfetmek suretiyle Peygamber’e iftira eden anlayışa karşı çıkar.
KURAN KARANLIKLARDAN AYDINLIĞA ÇIKARIR
4- Dosdoğru bir yol üzerindesin.
5- Aziz ve Rahim’in indirdiği üzerindesin.
36-Yasin Suresi 4,5
Bu bir kitaptır ki, Rabbinin izniyle insanları karanlıklardan nura
(aydınlığa), O övgüye layık, Aziz olanın yoluna çıkarman için sana
indirdik.
14-İbrahim Suresi 1
Bu kitap (Kuran) insanları karanlıktan aydınlığa çıkarır. Allah’ın indirdiği
(Kuran) üzerinde olan, dosdoğru yol üzerinde olur. Kuran’a uyanlar bu
ayetler gibi birçok ayetten güç ve destek alırlar. Peki Fetava-i Hindiyelere
uyanlar, Tirmizi, Muvatta, Buhari, Müslim gibi kitaplara uyanlar ve bunları
Kuran gibi dinin kaynağı gösterenler; böylece Kuran’ın dindeki tekelini,
bilerek veya bilmeyerek bozma girişiminde bulunanlar, güç ve desteklerini
nereden almaktadırlar? Kuran, Peygamber döneminde yazıldı, ezberlendi.
İçinde hiçbir çelişki ve mantığa aykırılık yoktur. Diğer hiçbir kaynak, Peygamber
hayattayken yazılmamıştır. Üstelik ileride hadisleri ve mezhepleri
inceleyen bölümlerde göreceğimiz gibi bu izahlar Kuran’la, kendi aralarında
ve mantıkla çelişmektedirler. Nerede çağın ve aklın çok önünde olan Kuran,
nerede akılla çelişen birçok izahı barındıran, İslam’dan insanları kaçıran uydurma
hadisler ve mezhepler? (4. Bölümden 12. Bölüme kadar Kuran’a eş 
37
KURAN AYETLERİNE GÖRE DİN
koşulan izahları inceleyip, bunların dinin kaynağı olmaya lâyık olmadıklarını
göstereceğiz.)
YAHUDİLERDE VE HIRİSTİYANLARDA DA AYNI TİP
DEJENERASYONLAR VAR
İçinde Allah’ın hükmünün bulunduğu Tevrat yanlarındayken, nasıl
oluyor da senin hakemliğine başvuruyorlar.
5-Maide Suresi 43
İncil bağlıları Allah’ın onda indirdiğiyle hükmetsinler. Allah’ın indirdiğiyle
hükmetmeyenler sapkınların ta kendileridir.
5-Maide Suresi 47
Allah evvelki din sahiplerine de Peygamberleri aracılığıyla kitaplar ve
sayfalar indirmiş ve bunlara uymalarını söylemiştir. Yahudiler -Kuran gibidetaylı
ve her şeyi açıklayan Tevrat’ı aldılar. Ancak Allah’ın sözleriyle yetinmediler.
Bakara Suresi 67. ile 71. ayetler arasında gördüğümüz Yahudilerin
teferruatsever yaklaşımları, Hz. Musa’nın vefatından sonra da devam
etti. Bu tavırları sonucu Mişna (Söz, Hadis) ve Gamara (Pratik, Sünnet) denilen
dini kaynaklar ürettiler. Görüldüğü gibi “hadis” ve “sünnet” adı altında
kutsala atıflarla dini teferruata boğma, bir tek bizim dinimize özgü
değildir. Kuran, Hıristiyanların Hz. İsa’yı ve din adamlarını Rabler edindi-
ğini söyler ve dine ilave olarak uydurdukları ruhbanlığa sonradan kendilerinin
de uyamadıklarına dikkat çeker. Kuran’da tüm bu kıssalar bize öğüt
almamız için açıklanmıştır. Oysa kendini dinde otorite ilan eden bazıları
aynı hatalara düşmekten sakınacaklarına “Bu Hıristiyan ve Musevilere olmuş,
bize olmaz” diyerek benzer hataları tekrarlamışlardır. Acaba bunların
Kuran’dan bir delilleri var mı? Tabi ki yok. Zaten delil yerine sanı ile
konuşmaya meraklı bu “otoriteler”in, delile ihtiyacı yoktur. Çünkü kendilerini
ve evvelki benzer “otoriteleri” zaten delil kabul etmektedirler. Bunlar
kelle saymaya çok meraklıdır. Söz konusu kişilerin çoğu “Bu kadar insan
böyle diyor, siz onlardan daha mı akıllısınız?” izahıyla geleneklere ve
kelle sayısının çokluğuna güvenirler. Hıristiyanların çoğu “Hz. İsa Allah’ın 
38
UYDURULAN DİN VE KURAN’DAKİ DİN
oğlu” derken, bunun bir mecaz olduğunu, Allah’ın oğlu olamayacağını, Hz.
İsa’nın sadece Allah’ın sevgili bir kulu ve Peygamberi olduğunu söyleyen
Hıristiyanlar da vardır. Peki bu azınlık Hıristiyanlar mı, yoksa Hz. İsa’nın
Allah’ın oğlu olduğunu iddia eden Katolik ve Ortodoks din adamlarını Rabler
edinmiş bu çoğunluk mu haklıdır? Üstelik Hz. İsa’nın Allah’ın oğlu olduğunu
iddia edenlerin sayısı, geleneksel İslam’ı savunanlardan çok daha
fazladır. Hıristiyan çoğunluk: “Bakın ne kadar çok kişi Hz. İsa’yı Allah’ın
oğlu kabul ediyor. Bizim azizlerimiz, evliyalarımız çok fedakâr, çok büyük
adamlarmış. Onlar böyle diyerek yanılıyor da, siz üç beş adam bizim azizlerimizden,
mürşitlerimizden, papazlarımızdan daha mı iyi biliyorsunuz?”
deseler, geleneksel İslam anlayışını savunan ve çoğunluğun görüşünü yeterli
bir delil kabul edenler nasıl bir cevap verebilir acaba? Geleneksel İslam’ı savunanların
izah tarzıyla bunların tıpatıp aynı olması hiç de şaşırtıcı değildir.
Çoğunluğa uymanın saptırmaya yol açabileceğini belirten Kuran ayetleri
ve Hıristiyan çoğunluğun çizdiği bu manzara; umarız kelle sayıcıları
ve Kurani delil yerine “evliya”ya güvenenler için yeterlidir. (Hz. Ömer’in,
hadisleri “ümmetimin Mişna’sıdır” diyerek yakması konusunda 11. bölüme,
Hıristiyan ve Musevilerle ilgili konular için 29. bölüme, kelle sayma meraklılarına
cevap için 33. bölüme bakabilirsiniz.)
KURAN’IN AÇIK VE DETAYLI AÇIKLAMALARI
Andolsun ki size açıklayıcı/açık delil (beyyine) ayetler, sizden önce
gelip geçenlerden örnekler ve korunup, sakınanlar için de bir öğüt
indirdik.
24-Nur Suresi 34
... Ta ki ölen açık delil (beyyine) üzerine ölsün, yaşayan da açık delil
(beyyine) üzerine yaşasın.
8-Enfal Suresi 42
Kuran’a göre insan, “beyyine” (açık delil) üzere olmalıdır. Yani geleneklerden
hareketle, “Böyle gördük, biz de böyle yapıyoruz” mantığıyla 
39
KURAN AYETLERİNE GÖRE DİN
yapılan uygulamalar, kelle sayımı ile gerçeği bulmalar Kuran’ın anlattığı İslam
ile bağdaşmaz. Kuran’a göre, Kuran’ın kendisi “beyyine”dir (açık delildir).
Bu yüzden ancak Kuran’ı dinin tek kaynağı yapanlar açık delile uymuş
olurlar.
Bunları Kuran’da türlü türlü şekillerde (sarf) açıkladık ki öğüt alıp
hatırlasınlar. Fakat bu sadece kaçışlarını artırıyor.
17-İsra Suresi 41
Andolsun bu Kuran’da her örnekten insanlar için türlü türlü açıklamalarda
(sarrafna) bulunduk. İnsanların çoğu ise tanımamakta
ayak diretmektedirler.
17-İsra Suresi 89
Bak iyice kavramaları için ayetleri nasıl türlü şekillerde açıklıyoruz
(nusarriful).
6-Enam Suresi 65
Bilgiyle uzun uzadıya, etraflıca açıkladığımız (fassalna), inanan bir
toplum için doğruya iletici ve rahmet olan bir kitabı onlara getirdik.
7-Araf Suresi 52
Bu bir kitaptır ki, Hakim ve Her şeyden Haberdar olan, ayetlerini
hüküm ifade edici (muhkem) kılmış ve sonra detaylandınp (fussilet)
açıklamıştır.
11-Hud Suresi 1
KURAN’IN AÇIKLAMADIKLARI DİN DIŞI ALANDIR
Yukarıdaki ayetlerden Kuran’ın detaylı, etraflıca, türlü türlü şekillerde
dini konularda gerekli olan tüm açıklamaları yaptığını; Kuran’ın kendisinin
söylediğini görüyoruz. “Kuran başka kitaplara gönderme yapar, Kuran
ana kitaptır, detayları başka kitaplardan öğreniriz” demek; tüm bu ayetlere
karşı çıkmak, bu ayetleri yok saymak demektir. Aynı şekilde “Kuran’dan 
40
UYDURULAN DİN VE KURAN’DAKİ DİN
dini anlayamayız” tipi izahlar da Kuran ile çelişir. Kuran’ın izahlarına göre
iman edenler, dinlerini Kuran’dan öğrenirler. Kuran’ı incelediğimizde gerekli
tüm teferruatların Kuran’da yer aldığını görürüz. Örneğin Kuran, zorda kalıp
başka yiyecek bir şey bulamayanların; aşırıya gitmemek kaydıyla, normalde
haram olan leş, kan, domuz eti ve Allah’tan başkası adına kesilen
hayvanları yiyebileceği gibi detayları bile içermektedir.
Hacla ilgili anlatılan bir hususta; başında hastalık olduğu için saçını kısaltanların
ne yapması gerektiği de Kuran’da geçer. Anne, kız kardeş veya teyze
ile evlenmenin haram olduğu da Kuran’da vardır. Sadece Peygamberimiz’e
farz olan gece ibadeti de Kuran’da geçer. Ebu Leheb’in Müslüman olmayacağı,
Rumların yakın zamanda savaşı kazanacakları tipinde ancak Peygamberimiz
döneminde gözlenebilecek olaylara da Kuran değinir. Yukarıdaki örnekler
ve daha birçok örnek, Kuran’ın tüm teferruatları verdiğinin delilidir. Kaç
kişi Kuran’da haram edilen domuz, leş gibi yiyecekler dışında başka hiçbir
helal gıda bulamayacak kadar zor durumda kalıp, bunları yemek zorunda
kalacaktır? Hastalığı yüzünden saçını kısaltacak olan kişi sayısı binde bir
bile değildir. Yani her bin kişiden birinin hayatta bir kere rastlaması ihtimali
bile zor olacak bir detay Kuran’da vardır. Anne, kız kardeş veya teyze ile
evlenmeye kalkmanın çirkin olduğu aşağı yukarı herkesin bildiği, on binde
bir insanın bile kalkışmayacağı bir iğrençliktir. Kuran’da, “Zaten hiç kimse
annesiyle evlenmeye kalkmaz” denmemiş, bu da açıklanmıştır.
Yahudilere Cumartesi yasağı gibi yasakların da koyulduğunu belirten
Kuran, hiç mümkün müdür ki inananlarına tüm yasakları belirtmesin? Hiç
mümkün müdür ki saçını hastalıktan dolayı kısaltan adama yol göstersin
de, kıyafet ve diğer hususlarda bir yasak varsa bunu kadınlara açıklamasın?
Hiç mümkün müdür ki zorda kalana yukarıda belirttiğimiz izni açıklasın
da midye, karides diye bir yasak varsa bunun açıklamasını başka kaynaklara
bıraksın? Hiç mümkün müdür ki Peygamber’e özel farz ibadet açıklansın
da tüm Müslümanlara farz olan tüm ibadetler Kuran’da yer almasın?
Allah tarafından gönderilen bir Kitab’a sahip olmamıza rağmen onun
din adına tüm bilgileri içermediğini iddia edenler var. Allah’tan gelenin,
insanların yazacağı kitaplardaki açıklamalarla, tefsirlerle tamamlandığı hiç 
41
KURAN AYETLERİNE GÖRE DİN
düşünülebilir mi? Eğer din adına Kuran’ın mevcut hacminden fazla bilgilere
ihtiyacımız olsaydı, Allah, Kuran’ı 2-3 kat daha kalın yapabilirdi. Böylece
bizi, yine başka kaynaklara muhtaç etmezdi. Kuran, eğer dini açıklama
hususunda yetersizse niye indirildi? Allah dinin sadece bir kısmını açıkladı
da, diğer kısmı için başkalarına -kendilerinden Kuran’da hiç bahsedilmeyen
insanlara- mı muhtaç kaldık?
Eğer yeryüzündeki ağaçlar kalem olsa ve deniz de arkasından yedi
deniz daha katılarak kullanılsa; yine de Allah’ın kelimeleri tükenmez.
Allah üstündür, bilgedir.
31-Lokman Suresi 27
KURAN’IN ANLAŞILMASI İÇİN TEFSİR, HADİS, İLMİHAL
GİBİ KAYNAKLARA İHTİYAÇ YOKTUR
32- Kafirler dediler ki “Kuran ona toptan, bir defada indirilseydi
ya.” Biz böyle yaptık ki, onunla senin kalbini dayanıklı kılalım. Biz
onu parça parça düzenleyip okuduk.
33- Onların sana getirdikleri hiçbir örnek yoktur ki, biz sana ger-
çeği ve en güzel yorumu (ahsena tefsir) getirmiş olmayalım.
25-Furkan Suresi 32,33
Görüldüğü gibi kafirler hep Kuran ile uyarılmışlardır, bu yüzden kafirler
itirazlarını da hep Kuran’a karşı yapmışlardır. Yapılması gereken tefsirler/
yorumlar da yine Kuran’ın içindedir. “En güzel yorum” ifadesinin Arapçası
“ahsena tefsir”dir ve “tefsir” kelimesinin Kuran’da geçtiği tek yer yukarıda
alıntıladığımız ayettir. Böylece Allah, Kuran’ın tefsirinin en güzel şekilde
yine Kuran’la yapılacağının dersini vermektedir. Oysa “Kuran tefsiri”
diye satılan kitaplarda, Kuran’a eş koşulan birçok hadis geçmekte ve bunlar
Kuran’ın ihtiva etmediği anlamları ve hükümleri dine ilave etmekte kullanılmaktadır.
Kuran en güzel yorumu içerirken, ayrıca başka yorum kitapları
(tefsir kitapları), Kuran-üstü bir konumda dinin kaynağı olamaz. Dinimiz 
42
UYDURULAN DİN VE KURAN’DAKİ DİN
tefsir kitapları olmadan da tastamamdır. Daha evvel belirttiğimiz sarf (türlü
şekillerde açıklama), fussilet (detaylandırma) tipi kelimelerin Kuran için kullanılması
da; Kuran’ın hiçbir hadis kitabına, mezhep kitabına, tefsir kitabına
ihtiyaç duymaksızın her detayı içerdiğini göstermektedir. Kuran üzerine dü-
şünceleri ihtiva eden çeşitli tefsir kitapları elbette olabilir, fakat sorun, “tefsir”
adı altında, Kuran’da yer almayan hükümlerin dine ilave edilmesindedir.
1- Rahman
2-Kuran’ı öğretti
55-Rahman Suresi 1,2
17- Şüphesiz onu toplamak ve okutmak bize düşer.
18- O halde Biz onu okuduğumuzda, sen de onun okunuşunu izle.
19- Sonra onu açıklamak da bize düşer.
75-Kıyamet Suresi 17-19
Allah Kuran’ın öğretilmesini de, açıklanmasını da üzerine almıştır. Kuran,
kendi kendini açıklar. Birçok konu, Kuran’da birden fazla yerde ele alınmıştır.
Kuran’ın bir ayetinde anlaşılması gerekli konu tamamlanmadıysa,
başka bir ayetin ilave yapmasıyla, o ayeti açıklamasıyla konu anlaşılır. Hadis,
tefsir, ilmihal kitapları olmadan da Kuran yeterli ve eksiksizdir. Bu kitaplardan,
bu kaynakların gereğinden Kuran hiç bahsetmez. Ayetler, Kuran’ın
kendisini açıkladığını ve kendi içinde en güzel yorumu (ahsena tefsir) ihtiva
ettiğini söyler. Kuran’ın, kendini açıklamasına şu şekilde bir örnek verebiliriz:
1-Fatiha Suresi 4. ayet “Din gününün sahibidir O” şeklindedir.
“Din günü”nün ne olduğunu anlamayan kişiler, Kuran boyunca ilgili ifadenin
yer aldığı tüm ayetleri incelediklerinde bu sorunun cevabını bulacaklardır.
Bu terimin 15-Hicr Suresi 35, 26-Şuara Suresi 82, 37-Saffat Suresi 20,
38-Sad Suresi 78 ve 83-Mutaffifin Suresi 11. ayet ve diğer geçişlerini inceleyenler;
bu terimin, öldükten sonraki yeniden dirileceğimiz günü ifade ettiğini
anlarlar. Bu örnekte olduğu gibi din adına anlamamız gereken tüm
bilgi Kuran’ın içindedir. Kuran kendi kendini açıklar. Kuran’da yer alan bir
hususun, hemen anlaşılmaması gibi bir durumda, Allah’ın anlayışımızı bu 
43
KURAN AYETLERİNE GÖRE DİN
konularda da açmasını beklemek ve cevap bulma aceleciliğiyle, içinde uydurmaların
dolu olduğu kaynaklara başvurmamak gerekir. Unutulmamalı-
dır ki esas olan, doğru cevabı bulmaktır; yanlış cevabı benimsemektense
cevabı bilmediğini bilmek daha iyidir.
PEYGAMBERİMİZİN ŞİKAYETİ
Kuran’ı dinin merkezine koymalı ve Peygamberimiz’e uymanın, Kuran’a
uymakla mümkün olacağını bilmeli; hem Peygamberimiz’i hem de dinimizi
iftiralardan kurtarmalıyız. Peygamberimiz, Allah’ın huzurunda toplanıldı-
ğında ümmetinin bir bölümünden şöyle şikayetçi olacaktır:
Ey Rabbim! Benim toplumum bu Kuran’ı devre dışı tuttular.
25- Furkan Suresi 30
Bu, Kuran’da geçen, ümmetinden Peygamberimiz’in yegâne şikayetidir.
Gerçekten de Peygamberimiz’e uyduğunu söyleyen birçok kişinin sergilediği
manzara budur: Kuran -sözde- el üstündedir, kutsaldır, fakat aslında Kuran;
hayata uygulanmayan, dini tek başına belirlemeyen bir kitap olmuştur ve
yüzlerce dini kitaptan birine çevrilmiştir. Kişiler dinlerini ilmihal kitaplarından
öğrenmekte, Kuran ise anlaşılmak için değil, sadece seslendirilmek
için okunmakta ve böylece devre dışı tutulmaktadır.
Buraya kadarki tüm bu ayetler ve açıklamalar; Kuran’ın dinin tek kaynağı
olduğunu, bizzat Kuran’ın kendisinin açıkladığını göstermiştir. İlerideki
bölümlerde, Kuran’ın dinin biricik kaynağı olduğuna dair burada belirtmediğimiz
delilleri de göstereceğiz. Peygamberimiz’e iftira edilerek uydurulan
hadisler başta olmak üzere, mezhepler, tarikatlar ve gelenekleri irdeleyerek;
Kuran dışında dini kaynak kabul etmenin sonunun nasıl felaket olduğunu
gözler önüne sereceğiz.
3. BÖLÜM
•••
REFORM DEĞİL KURAN’A DÖNÜŞ
Etrafımızda İslam adına sergilenen tüm ilkellikler, çirkinlikler ve çelişkiler;
kitlelere acilen, gerçek dinin anlatılmasının ne kadar önemli olduğunu
göstermektedir. Bu tip manzaralardan rahatsız olan ünlü düşünür Muhammed
İkbal 1920’lerde şöyle diyordu: “Eğer biz İslam’ın bir üstün değerler
sistemi olduğunu Müslüman olmayanlara anlatmak istiyorsak, onlara her
şeyden önce bizim İslam’ı temsil etmediğimizi söylemek borcundayız.”
İkbal’den daha önceki yıllarda yaşayan diğer bir ünlü düşünür Muhammed
Abduh aynı gerçeği, kendi kelimeleriyle şöyle anlatıyordu: “İslam denince
akla problemler, çıkmazlar ve çelişmeler geliyorsa, bunun sebebi İslam değil
Müslümanlardır. Müslümanların bu asırda Kuran’dan başka imamları yoktur.
Ezher’de okutulan ve benzeri kitaplar varolduğu müddetçe, bu ümmet
ayağa kalkamaz. Ümmeti kaldıracak ruh, ilk dönemde hakim olan Kuran
ruhudur. Kuran dışında her şey; Kuran’ı bilmek ve yaşamak arasına konmuş
engellerdir.” Mehmet Akif Ersoy ise Kuran’a rağmen dini yozlaştıranların
oluşturduğu manzarayı bakın nasıl tarif etmiştir: “Eğer İslam’dan maksat
Kuran’sa, ortada İslam diye bir şey olmadığını söylemek durumundayız.
Çünkü Kuran bugün göklere çekilmiş ve yeryüzündeki İslam’ın onunla ilgisi
kalmamıştır.” Arap asıllı Amerikalı Profesör İsmail Faruki aynı manaya
gelen kendi tespitlerini şöyle ifade etmiştir: “İslam, ne bugünkü Müslümanların
tavır ve yaşayışları, ne İslam tarihinin şu veya bu dönemi, ne de İslam
adına kaleme alınan şu veya bu kitabın anlattıklarıdır. İslam Kuran’dır.”
45
REFORM DEĞİL KURAN’A DÖNÜŞ
BU HAREKET POPÜLİST BİR HAREKET DEĞİLDİR
Geniş halk kitlelerinden birçok İslam düşünürüne kadar pek çok kişi,
bugün İslam adına sergilenenlerin düzeltilmesi gerektiğini düşünüp gerçek
İslam’ın bunlar olmadığının anlatılmasını istemektedir. Bu hareket popülist
bir hareket de değildir. Yani bu hareket; sadece geniş kitleler Müslüman olsun,
insanlar İslam’ı daha çok sevsin diye ortaya çıkmamıştır. Bu hareket,
bugün sergilenen manzaranın Allah’ın diniyle, Allah’ın dininin tek kaynağı
Kuran’la çelişmesi yüzünden oluşmuştur. Amaç, insanların beğeneceği dinin
değil, Allah’ın istediği dinin oluşturulmasıdır. Sonuçta Kuran’ın anlattığı
din, insanların daha rahat yaşayabileceği, daha rahat uygulayabileceği,
daha çok sevgi ve tolerans dolu bir yapıdadır. Bu yüzden de katı detaycı kurallardan
sıkılan, ayrıca akla ve vicdana uygun makul bir dine özlem duyan
birçok insanca kolayca benimsenebilmektedir.
Fakat ana gaye insanların beğenisi değildir; insanların beğenisi, ana gaye
gerçekleşirken ortaya çıkan sonuçlardan biridir. Amacı insanların beğenisi
olan bir hareket, dini Allah’ın istediği gibi değil; şahsi, kültürel görüşler
ve siyasal amaçlar çerçevesinde şekillendirir. Allah’a ait olmayıp subjektif
olan, yani insani olan hiçbir şey din olamaz.
HERKES MEZHEPSİZDİ
Peygamberimiz ve 4 halife döneminde, Kuran dışında dini bir kaynak
yoktu (11. bölüme bakınız). Mezhepler de olmadığı için insanlar mezheplere
bağlı olmadan doğrudan Kuran’a bağlıydılar. Kuran’ın belirttiği şekilde
dini yaşar, Kuran’ın serbest bıraktığı konularda kendi beğeni, örf ve
alışkanlıklarına göre hareket ederlerdi. Kimse ben Sunniyim, Hanefiyim,
Şafiyim, Şiiyim, Aleviyim, Caferiyim şeklinde görüş belirtmiyordu. Onlar
“Müslümanım” diyor, rehberlerini Kuran görüp, bununla yetiniyorlardı.
Hatta Peygamberimiz’in dönemindeki en cahil bedeviler bile Kuran ayetlerinden
anlayışlarına göre faydalanıyor ve Müslüman oluyorlardı. Bizim arzumuz
da aynı o günlerde olduğu gibi Hanefi, Şii, Caferi, Sunni gibi etiketler
kullanmadan, mezheplere bağlanmadan, ilave etikete gerek duymadan 
46
UYDURULAN DİN VE KURAN’DAKİ DİN
sadece Müslüman olmamız; değişmeyen, çelişkisiz, akla, mantığa uygun ve
Allah’ın uymamızı istediği Kuran’a, diğer kaynaklara itibar etmeden tâbi olmamızdır.
Böylece Müslümanların dine fatura edilen uydurmalardan ve bu
paramparça tablodan kurtulmalarıdır. O dönemdeki gibi olmaktan, sadece
Kuran’a uymayı, Kuran dışında başka bir dini kaynak tanımamayı, takı-
sız Müslüman olmayı kastediyoruz. Yoksa Kuran’ın verdiği serbestliklerin,
o döneme göre düzenlenmesi gerektiğini söylemek; Kuran’ın dinine ilave
yapmaktır. Kuran’ın hüküm getirmediği konuların Allah’ın bizi özgür bı-
raktığı konular olduğunu anlarsak, din diye bildiğimiz yanlışları düzeltebiliriz.
Çünkü din anlayışımızdaki bozulmaların büyük kısmı, Kuran’ın bizi
özgür bıraktığı konularda kısıtlamalar getirilmesi ile ortaya çıkmıştır (39.
bölümü okuyunuz).
Tüm bunları gerçekleştirirken ilk önce Allah’ın bunu istediğini anlamamız
lazımdır. Bunun için kitabın ikinci bölümünde Kuran’ın tek kaynak
olduğunu açıklayan görüşlerin yeterli bir delil teşkil edeceğine inanıyoruz.
Kuran’ın yeterliliğine dair bu bölümde bahsetmediğimiz birçok ayeti, kitabın
diğer bölümlerinde göstermemiz zaten yeterli olan bu ayetleri daha da
pekiştirecektir. İlerleyen bölümlerde, kutsala fatura edilen, doğru ile yalanın
birbirine karıştığı hadis kitaplarında; doğru ile yalanın bir daha ayırt
edilmeleri mümkün olamayacak bir şekilde karıştıklarını göreceğiz. Eğer
hadisler Kuran gibi dinin kaynağı olsalardı, bu; İslam’ın geriye dönüşü
mümkün olmayan bir tarzda bozulduğu manasına gelecekti. Bu yüzden,
hadislerin dinin kaynağı olamayacağını göstermek; hem dinimizi, hem de
Peygamberimiz’i iftiralardan kurtarmak anlamına gelmektedir. İleride hadislerin
hem Kuran’la, hem kendi aralarında, hem mantıkla çeliştiklerini,
hem de Kuran’a ilaveler yaptıklarını göreceğiz. Üstelik Peygamberimiz’in ve
4 Halifenin, Peygamberimiz’in Kuran dışında nakledilen sözlerini yazdırmama
ve hatta yaktırma konusundaki tavrını görünce (4, 10 ve 11. bölümleri
okuyunuz) Kuran dışında dini kaynak olduğu iddia edilebilecek şeyleri
ortadan kaldırmanın ve dinin sadece Kuran’dan öğrenilmesi gerektiği iddiasının
haklılığını daha da iyi anlayacaksınız. Uydurulan din ile indirilen dini
ayırt ederken kullandığımız yöntemimizdeki temel yaklaşımlarımızdan biri; 
47
REFORM DEĞİL KURAN’A DÖNÜŞ
indirilen dini (Kuran’ı) ve uydurulan dini (hadisleri, mezhepleri, vs.) inceleyerek
ve kıyaslayarak, gerekli delilleri ortaya koymaktır. Allah’ın istediği
gibi akıl işletilerek ve “beyyine” yani açık delil üzere olunarak, mevcut yapı
değiştirilmelidir. Bunun aksi bir tutum, körü körüne taklit veya gelenekler
ile arzu edilenin dinselleştirilmesi olur ki; bu da, bizi karşı olduğumuz yapıyla
aynı şekilde kaosa sürükler.
TARTIŞILMAZ KİŞİLERDEN DİNİ KURTARALIM
Din adına uydurulan şeyleri ortaya çıkarıp dini sadece Kuran’ın denetimine
teslim ederken, tartışılmaz olduğu sanılan kişilerin hegemonyasından
dini kurtarmak gerekir. Bu sağlanmadan Sunni ile Şii, Alevi ile Hanefi, Şafi
ile Caferi kucaklaşamaz. Daha doğrusu herkes tartışılmaz gördüğü insanlardan
dinini kurtarıp, tek tartışılmaz olarak Kuran’ı ilan edecektir ki; herkes
Sunilik, Alevilik, Şiilik, Hanefilik etiketlerinden kurtulup, etikete ihtiyaç
duymayan Müslüman olabilsin. (Bu arada biz de kelime manası gibi
gerçek -Kuran’la belirli- sünnete tabi olma hususunda “Sunni”, Hz. Ali’yi
sevme manasında “Şii” ve “Alevi” olarak kendimizi kabul etmekte bir sorun
görmemekteyiz. Fakat bizim karşı olduğumuz, bu kavramların; sözlük
anlamları değil, sosyolojik olarak kazandıkları anlam ve Kuran’a ilavelerle
dolu olan mezhepsel öğretileridir.)
Ve derler ki: “Rabbimiz biz efendilerimize, büyüklerimize itaat ettik
de böylece onlar bizi yoldan saptırdılar.”
33- Ahzab Suresi 67
Yani Sunni olanlar Ebu Hanife’yi, Şafi’yi, Malik’i, Hanbel’i kutsallaş-
tırıp, din kurucusu haline getirmekten kaçınmalılar, “Ebu Hanife 99 defa
Allah’ı rüyasında görecek kadar büyük insandı” şeklinde hezeyanlardan
kurtulmalılar. (Bu inanılmaz iddiayı Çağrı Yayınları’nın Fıkhı Ekber kitabı
321. sayfada ve Ebu Hanife’yi öven bazı yazılarda görebilirsiniz.) Bu arada
bu mezhep imamlarıyla beraber Buhari, Muslim, Tirmizi, Ebu Davud ve
diğer hadis ve ilmihal kitapları gibi eserlerle Kuran’ın önünde oluşturulan 
48
UYDURULAN DİN VE KURAN’DAKİ DİN
kalabalığa son verilmelidir. Şiiler de “Bizim imamlarımız masumdur, onlar
hiç hata yapmazlar” deyip, adeta imamlarına, yüzde yüz güvenilirlikle,
Peygamber’in ve Kuran’ın vasıflarını veren iddialarından vazgeçmeliler; Kuran
dışında kaynak, Peygamber dışında din önderi tanımamalıdırlar. Aleviler
de kutsallaştırdıkları dedelerini değil, Kuran’ı dini kaynak olarak esas
almalılar, Peygamber soyundan olmanın kimseye bir üstünlük sağlamadı-
ğını bilmelidirler. Kuran’da, Hz. İbrahim’in babasının ve Hz. Lut’un karısının
inkarcı oldukları anlatılmaktadır. Peygamberler hayattayken bile yakınları
kimi zaman kurtulamazken, Peygamberimiz’in bilmem kaç göbek
öteden torununun torunlarının torunlarında üstünlük aramak ve bunu yaparken
Kuran’ı; yani Allah’ın rehber, rahmet ve her şeyin açıklayıcısı olarak
bize gönderdiği kitabı (16-Nahl Suresi 89) göz ardı etmek olacak şey değildir.
Her mezhebin güzel yaptığı bir şeyi de unutmayalım. Her mezhep diğerinin
hatalarını, diğerinin eksiklerini çok iyi anlamaktadır. Sunniler, Şiiler’in
mezhep imamlarını “masum” ilan ederek körü körüne onlara tabi olmalarını
çok mantıklı bir şekilde eleştirirler. Fakat sonra kendi imamlarını;
Hanefi’yi, Şafi’yi, Malik’i, Hanbel’i tartışılmaz kıldıklarını, din diye, Kuran
yerine onlara tabi olduklarını unuturlar. Bir mezhebe göre bir farzı yerine
getirenin, diğer mezheplere göre haram işlediği birçok husus ortaya çıkar ve
“Sen Hanefi isen bu doğru, Şafi isen şu, Hanbeliysen öbürü doğru…” derler
ve Allah’ın indirdiği din bir iken bir sürü farklı hüküm listeleri oluştururlar.
(14. bölümdeki “mezhepler” ile ilgili kısmı okuyunuz.) Şiiler’in mezhep
imamlarını yüceltmelerindeki hatayı çok iyi algılayan göz, ne yazık ki
kendisi de aynen bir imam bulup ona tabi olmuştur, ama aynı göz onu farkeder,
kendini farketmez. Ona “sapık” der, kendisine ise yegane kurtulacak
olan fırka, mezhep diye bakar. Belli kişilere tabi oluyorsanız, sizin onlardan
farkınız nedir? Çoğunuza göre kendi tabi olduğunuz kişi en üstün kişi,
diğerleri ise sapıktır. Peki hangi kritere ve neye göre? Kriteriniz Kuran olsaydı,
zaten Kuran dışında dini otorite, dini hüküm koyucu aramamanız gerekirdi.
Sorun da zaten burada; Kuran’ı dinin tek kaynağı yapmadıkları için
birbirlerini kınayıp, aynı hataları kendileri yapıyorlar.
49
REFORM DEĞİL KURAN’A DÖNÜŞ
DİNCİ VE DİNSİZ YOBAZLIK
Kuran, Yaratıcımız’ın din adına bizden istediklerinin, bize yolladığı mesajların
tamamını içermektedir. Kuran zamanın değişimiyle oluşacak yeni
durumlara da uygun olan Allah’ın vahyidir. Değişim kaçınılmazdır ama yeni
oluşan şartlara cevap vermek Allah’ın kitabının mucizesidir. Bu mucizevi
durum, İslam’ın reforma ihtiyaç hissetmemesini sağlar. Fakat iki zümrenin,
dine karşı çıkan dinsizlik yobazları ve uydurulmuş dini bir türlü bırakmak
istemeyen dinci yobazların güçleri bu uydurulmuş dine bağlıdır. Dinci yobaz
sıkı sıkıya uydurmalarına sarılırken, diğeri “İşte dininiz budur” diyerek
prim yapmaya, içinden çıkılmaz sistemi gösterip, insanları dinden uzaklaş-
tırmaya çalışır. Dinci yobaz ise kendi dışındakileri cehennemlik ilan ederek
uydurmalarına daha çok sarılır. Görüldüğü gibi bu iki zümrenin de sermayesi
aynı, ama sermayeyi kullanımları farklıdır. Bu yüzden Kuran’a giderek
dinin düzenlenmesinden en çok bu iki grup rahatsızlık duyacaktır. Din
düşmanı yobaz, dine saldıracak materyalleri elinden alındığı için bozulacaktır.
Dinci yobaz ise artık kemikleşmiş bir geleneğe dönüşmüş yapısı elinden
alındığı için kızacak ve aforozlama, cehennemlik ilan etme mekanizmalarına
sarılacaktır. Geleneksel din adına bu aforozları yapanların üniversitede kürsüsü
olan profesörler; tarikatların, hiziplerin başları olması, geleneksel yapı-
nın sözde aydın yazarları olması bizi şaşırtmamalıdır. Kuran bize sosyolojik
bir vaka olarak bir fikir ileri sürüldüğü zaman o fikre ilk önce “mevcut yapının
elitleri”nin karşı çıkacağını ders vermektedir. Bu yüzden kürsüsünde
yıllarca geleneksel dini savunanlar, tarikatını geleneksel yapı üzerine oluş-
turanlar; kendi otoriteleri sarsılacak, yıllarca emek verdikleri karizmaları
depreme uğrayacak korkusuyla Kuran’da anlatılan şekliyle İslam’a ilk saldıranlar
olacaklardır. Hz. İsa’yı öldürmeye kalkanların Yahudi din adamlarının
önde gelenleri olduğu şeklindeki tarihsel dersi hatırlamamız, Kuran’ın
İslamı’na karşı savaşanların din adamı vasfıyla ortaya çıkışlarına şaşırmamızı
engelleyecektir. Dine, hiç kimse, din istismarcısının verdiği gibi zarar
vermemektedir. Bunu Müslümanların çoğu, Hıristiyan engizisyonlarının insanları
din dışı ilan etmelerinde, papazların günah çıkartmalarında çok iyi
görür. Fakat aynı göz, ne yazık ki kendi istismarcısının, kendisiyle azıcık 
50
UYDURULAN DİN VE KURAN’DAKİ DİN
zıt fikir beyan eden insanları cehennemlik ilan etmesinde ve adeta Kuran’a
ilave yeni bir din oluşturmasında aynı hassasiyeti göstermez. Evet, Hıristiyan
papazlar nasıl dini kendilerinin tekeline almak için insanlara zulmettilerse,
aynı zulüm bizim dinimizde de yaşanmıştır. Falanca papazın veya azizin
kerametleri, üstünlükleri, o yüzden dinlenmeleri gerektiğinin hikayeleri
nasıl Hıristiyanlıkta anlatılmışsa; bizde de falanca şeyhlerin, imamların, evliyaların
kerametleri, üstünlükleri, rüyalarında Allah’ı bile gördükleri anlatılmış
ve bu yüzden onlara uyulması gerektiği iddia edilmiştir.
Bize düşen kendi şahsi görüşlerini ve geleneklerini dine fatura ederek ger-
çekleştirilen yozlaştırmaya, Kuran’a giderek son vermektir. Böylelikle insanla
çelişik hale getirilen din, insanla barıştırılacaktır. Çözüm yolu reform değil;
Kuran’a uygunluğu ve dönüşü hayata geçirmek, uydurulan sahte kutsalları
ve Kuran dışındaki tartışılmazları reddetmektir. Bu yaklaşımla mezhepleri
birleştirme de amaçlanmamalıdır. Mezhepler üstü, uydurmalara dayanmayan
Kuran, temel ve tek dini kaynak olarak ortaya konulmalıdır. Emeviler
ve Abbasiler dönemlerinde, Allah’ın dini olan İslam’da bozucu bir reform
yapılmıştır ve sırf “İslam” olan din; “Hanefilik”, “Şafilik” gibi yapılara dö-
nüştürülerek, Allah’tan olan insani olanla karıştırılmıştır. Bugün yapılması
gereken, Allah’ın dininde reform değil, olsa olsa uydurulan dinde reformdur;
bu ise reform değil, öze dönüştür.
DİYANET SORUNU
Türkiye açısından olaya bakıldığında; Sunni ağırlıkta olan Diyanet kurumunun,
Kuran’ın ışığında düzenlenmesi önemli bir sorundur. Ne yazıktır ki
sorulara Kuran’a dayanarak değil; Sunni fıkhına, mezheplerin İslamı’na dayanarak
cevap veren Diyanet’e göre hurafe deyince akla türbelere bez bağlamak,
ya da türbelerde mum yakmak gibi şeyler geliyor. Dini konularda gö-
rüş sorulduğunda, gırtlağa kadar hurafelere boğulmuş kaynaklara gönderme
yapan Diyanet’in, hurafe deyince bu tarz şeyleri anlaması düzeltilmesi gerekli
ciddi bir sorundur. Ayrıca imam hatip liseleri ve ilahiyat fakültelerinde
Sunniliğin Hanefi kolunun hegemonyası ağırlıktadır. Bu mezhepçi anlayış 
51
REFORM DEĞİL KURAN’A DÖNÜŞ
ise kitlelerle Kuran’ın arasına mezhep duvarı örmektedir. İmam hatip liselerinde
yetişen Sunni-Hanefi din görevlileriyle, mezhepsel anlayışın devamı
sağlanmakta ve Sunni imamlarla en ücra köylere kadar Kuran’ın anlattığı
şekliyle din yerine; mezhepsel yorumlarla bezenmiş ilmihal kitaplarından
“dini” bilgiler aktarılmaktadır. Diyanet’ten ilahiyatlara imam hatiplere kadar
kurumların büyük bir bölümü tek yanlı Hanefi mezhebinin öğretileriyle
doludur. Bu yüzden, bu kurum ve kuruluşların değişikliğe uğrayarak yeniden
yapılandırılmaları zorunludur. Yoksa daha uzun yıllar hurafe denildi-
ğinde bez bağlanan, mum yakılan türbelerden başkasını anlamayan birçok
kişi bulunacak. Ülkemizdeki ikinci büyük mezhep ise Aleviliktir. Cami ile
aynı manaya gelen ve aynı kökten türeyen “cem evi” terimiyle bu mezhebin
ibadet yeri bile değiştirilmiştir. Sunniler ile Aleviler arasında evlilikler
yasaklanmakta, bu iki mezhebin taassubuyla birçok kişi birbirinin cenazesine
bile gitmemektedir. Mezhep taassuplarının dini getirdiği nokta apa-
çık ortadadır. Irkçı ayrılıktan daha tehlikeli bir fitneyi bağrında taşıyan bu
ayrılığın kanaatimize göre tek ilacı; herkesin mezheplerini bırakıp, yalnız
Kuran’ın etrafında toplanması, Kuran’ın helalini helal, haramını haram bilip;
Kuran dışı her türlü otoriteyi reddetmeleridir. Yoksa ne Hanefi Alevi olur,
ne de Alevi Hanefi. Tek çıkar yol, Allah’ın değişmemiş kaynağı olan ve ortak
saygınlığa sahip tek kaynak olan Kuran’ın etrafında birleşmek; dedeler,
şeyhler, imamlar yerine Kuran’ı otorite yapmaktır.
SUNNİ MEZHEPLERE GÖRE ÖLDÜRÜLMESİ GEREKENLER
Diyanet’e gelince, Diyanet İşleri dini konulardaki açıklamalarında yöntemini
tutarlı bir şekilde belirlemelidir. Eğer Diyanet İşleri’ne göre; Hanefi
mezhebinin ve hadis kitaplarının dinen takip edilmesi gerekliyse, her konuda
bu açıkça ortaya konmalıdır. Örneğin kadınlarla ilgili konularda; erkeğin
tüm vücudu cerahat olsa ve kadının bu cerahatı yalayarak temizlese
de erkeğin hakkını ödeyemeyeceğini, kadının tek başına 90 km’den
fazla Seyahat etmesinin haram olduğunu, kadınla erkeğin el sıkışmasının 
52
UYDURULAN DİN VE KURAN’DAKİ DİN
ve kadının sesinin bile erkekler tarafından duyulmasının haram olduğunu,
ya da sıcaklığı geçmeden kadının kalktığı yere oturulamayacağını da Diyanet
İşleri açıklamak zorundadır. (21 ve 22. bölümlerde kadınlar hakkındaki
uydurmaları okuyacaksınız.) Yine Sunni mezheplere göre İslam dinini
değiştiren kişilerin öldürülmeleri gerekir. “Mürtedin (dinden dönenin) katli
vaciptir” ifadesi ile belirtilen bu hüküm, Müslüman ailede doğup, sonradan
kafir olan herkes için geçerlidir. Yani Türkiye’deki herhangi bir kişinin dinsiz
olması halinde Sunni mezheplere göre öldürülmesi gerekir. Hanefi mezhebine
göre namaz zorla kıldırılır, oruç zorla tutturulur. Namaz kılmayan
dövülür ve kılmaya başlayana kadar hapsedilir. (Diğer 3 Sunni mezhepte
öldürülür.) Ayrıca Sunni mezheplere göre kişinin kafir olması çok kolaydır.
Örneğin “Kadın ile erkek el sıkışamaz”, “Kadın tek başına 90 km den uzağa
gidemez”, “Kadın erkeğin cerahat kaplı vücudunu yalayarak temizlese de
erkeğin hakkını ödeyemez” gibi hükümlerin veya bunlarla ilgili hadislerin
herhangi birinin saçma olduğunu söyleyen de Sunni mezheplere göre kafir
olur. Eğer bir Müslüman, bir alimi beğenmeyip ona “alimcik” derse, kendini
Müslüman sansa da kitapları yaygın Ehli Sünnet din bilginlerine göre
bu kişi kafirdir (Bakınız Ahmed Ziyaeddin Gümüşhanevi, Ehli Sünnet İtikadı).
Bu kişi “Ben Müslümanım” diyorsa da Hanefi mezhebine göre kafirdir
ve tövbe etmezse öldürülmesi gerekir. (Çünkü Müslüman aileden doğup
sonradan kafir olduğu için mürteddir.) Yani Hanefi mezhebinde, dinin evrensel
hükümlerinin ifade edildiğini düşünen bir kişi; bu görüşünde tutarlıysa,
Türkiye’nin çok büyük bir kısmının dinen öldürülebileceğini de savunmak
zorundadır. Dini anlamada yöntem çok önemlidir. Eğer siz Sunni mezhepler
adına ortaya konan görüşleri savunuyorsanız, sırf Müslüman olmadığı
için birçok kişinin öldürülmesini meşru gören terör örgütlerine nasıl kızarsınız?
Bu örgütler, kendi terörlerini meşrulaştıracak birçok izahı Sunni kaynaklardan,
hadis kitaplarından bulmaktadırlar. Sunni-Hanefi mezhebi adına
insanların ne kadar kolay kafir ilan edilebildiğini ve sonra öldürülmesine
karar verilebildiğini şu olaydan anlayabiliriz:
53
REFORM DEĞİL KURAN’A DÖNÜŞ
KABAK SEVMİYORUM DİYENİN KELLESİ GİDER
Ebu Yusuf, Hanefi mezhebinin 3 kurucusundan biridir ve Ebu Hanife’den
sonra ikinci en önemli kişisidir. Bir gün Ebu Yusuf “Peygamberimiz kabak
severdi” der. Bu lafı söylediği ortamda bulunan bir kişi, bu lafın üstüne;
“Ben kabak sevmiyorum.” der. Ebu Yusuf “Peygamber’in sünneti olan
bir şeyi sevmeyen Peygamber’e karşı gelmiş olur, Peygamber’e karşı gelen
Allah’a karşı gelmiş olur” der. Allah’a karşı gelen kafirliğe dönmüş olacağı
için Ebu Yusuf bu şahsın kellesinin kesilmesi için muşamba ve kılıç ister.
“Kabak sevmiyorum” izahına tövbe eden adam kellesini zor kurtarır. Bu
olay Hanefi mezhebini savunan kitaplarda, Ebu Yusuf’un dini konularda ne
kadar titiz olduğuna delil olarak anlatılır (Bakınız Ahmed Ziyaeddin Gü-
müşhanevi, Ehli Sünnet İtikadı, s. 80).
Diyanet İşleri, eğer bir kurucusunun “Kabak sevmem” diyen kişinin
öldürülmesini dinen gerekli gördüğü bir mezhebi doğru buluyorsa; kendi
içinde tutarlı kalarak, terör örgütlerini nasıl hatalı bulacaktır? Eğer dini anlamada
yönteminiz, Hanefi mezhebi adına ortaya konan hükümleri savunmaksa;
o zaman tüm bu izahları savunmak zorundasınız. Bizim yöntemimiz
belli; biz, din Kuran’a eşittir, Kuran dinin tek kaynağıdır diyoruz. O
yüzden bu yöntemimize dayanarak Kuran’da geçmeyen ve Kuran’a aykırı
olan Sunilik adına ortaya konmuş tüm bu izahlara karşı çıkıyoruz. Sizin
yönteminiz ne? Örneğin Kurban bayramında “Hanefi mezhebine göre kurban
kesmek vaciptir.” diyorsunuz. Bu izahınızla Hanefi mezhebine göre bir
hususu açıklamayı dinle özdeşleştiriyorsunuz. O zaman, Hanefi mezhebine
göre dinden dönenlerin -mürtedlerin- öldürülmesi gerektiğini de açıklamanız
gerekmez mi? Sizin yönteminiz ne? Yöntemsiz, keyfi yaklaşımlarla din
anlaşılır mı? Dini yöntemsiz şekilde açıklamaya kalkmak; kendi görüşünü,
gelenekleri, siyasal çıkarları dinselleştirmek değil de nedir?
Diyanet İşleri’ndeki çalışanlar -tahminimizce- teröre karşıdır. Fakat Sunniliğin
kaynak kitaplarının, dinden dönenlerin veya namaz kılmayanların öldürülmesini
gerektirdiği de gerçektir. İslam adına yapılan birçok şiddet eyleminde
bu tip uydurmaların önemli bir rolü olmuştur. Siz ne kadar iyi niyetli 
54
UYDURULAN DİN VE KURAN’DAKİ DİN
olursanız olun, savunduğunuz sistemi objektif olarak değerlendirmek ve tutarlı
bir şekilde ortaya koymak zorundasınız.
OSMANLI’DAN MİRAS KALAN MEZHEPÇİ ZİHNİYET
Osmanlı’da, İslamiyetle uyumlu bir şekilde, birçok güzellikler ortaya
konmuş; Allah’ı çok anan, İslam ahlakının güzelliklerini üzerinde taşıyan
birçok kişi, bu impatorluğun topraklarında, bu impatorluğun sağladığı olanaklar
sonucunda yetişmiştir. Fakat mezhepçi anlayışın eksiklikleri ve yanlışları
da kendini göstermiştir. Osmanlı padişahları Sunniliğin halifesiydiler
ve Sunniliğin dört mezhebinden biri olan Hanefi mezhebindendiler. Bu
tarihsel süreçte dinimiz, bu topraklarda, Hanefi mezhebi ile eşitlendi. Bugün
din adına ortaya konan kadına bakış açısından, ibadetlere kadar her
husus bu mezhebin izahlarının etkisi altındadır. (Mezheplerin kökleri de
Emevi, Abbasi dönemlerine kadar gider: 13. bölümü okuyunuz.) İşte tam
da bu mezhepçi sistem üzerinde reform yapılması gerekmektedir. Fakat yapılan
bu reforma dinde reform denmez. Çünkü bu yaklaşım; dinin özüne,
kaynağına (Kuran’a) döndürülmesini gerektirir. Allah’ın sisteminde reform
(değiştirerek yeniden yapılandırma) düşünülemez. Çünkü Allah’ın sözlerini,
Allah’ın hükmünü insanlar değiştiremez. Sunni mezheplerin, Hanefiliğin
dinimizde yaptığı değişiklik (reform) ve bunun sonucu ortadadır. Yapmamız
gereken; mezheplerin Kuran-dışı izahlarını reddetmek ve Kuran’a gidip
din adına her konuyu Kuran’dan çıkarmak, böylece dinimizi Kuran’a
göre yapılandırmaktır. Eğer biri bize, dini bir konuda bir çıkarım, bir hüküm
söylerse; “Bu izahını neye göre yapıyorsun?” diye sormalıyız. İzah eğer
Kuran’a dayandırılmıyorsa, din adına bir şey ifade etmez. Bu izahları yapanlar
ister şeyh olsun, ister müftü olsun; dini izahlar, ağzından çıktıkları
kişinin makamına göre değil, Allah’ın kitabı Kuran’da dayanakları olmalarıyla
geçerlilik kazanırlar.
Tüm bu felaketlerden kurtuluşun formülü çok basittir: Allah’ın kitabı
Kuran’ı ele alıp, geri kalan her kaynağı bir kenara bırakmak. Tüm ibadetleri,
dini ahlakı, insanlar arası ilişkilerdeki dini gerekleri; yani hem teoriyi, 
55
REFORM DEĞİL KURAN’A DÖNÜŞ
hem hayatın pratiğini Kuran’a giderek öğrenmek. Kuran’da geçmeyen hususların
dinle alakası olmadığını, Kuran’ın açıklamadığı konularda Allah’ın
kendi tercihimizi belirleme hakkını bize verdiğini bilmek. Hiçbir mezhebe
bağlanmamak, “Müslüman” ismi dışında hiçbir isme gerek duymamak. Böylece
tek din, tek kitap, tek isim etrafında birleşmek.
4. BÖLÜM
•••
HADİSLERİN (SÜNNETİN) İNCELENMESİ
Kitabın ikinci bölümünde Kuran ayetlerinden hareketle Kuran’ın dini kaynak
olarak yeterli olduğunu ve dini konularda Kuran’ın dışında başka bir kaynağa
ihtiyaç olmadığını gördük. Bu bölümde hadislerin toplanışında kullanılan
yöntemleri ve Peygamberimiz’in hadisleri yazdırmadığı gibi konuları
irdeleyerek; neden Kuran dışında, dinin ikinci bir kaynağı olamayacağını
bir kez daha göreceğiz. Peygamberimiz’e iftira olarak nakledilen hadislerin
Kuran’la, mantıkla ve kendi içlerindeki çelişkisini ise 6, 7 ve 8. bölümlerde
görerek; sonuca bakıp, Kuran dışında başka kaynak aramanın felaketine
şahitlik edeceğiz.
“Hadis” kelimesi sözlükte “söz, haber” manalarına gelmektedir. Sünnet
ise “izlenen yol, alışılmış yol, adet” anlamında kullanır. Halk arasındaki
yaygın kullanımına göre Peygamberimiz’in söylediği iddia edilen sözlere
“hadis”, Peygamberimiz’in davranış biçimleri, hareket tarzları olduğu iddia
edilen davranışlara ise “sünnet” denir. (Kuran’daki “hadis” ifadesinin kullanım
tarzını da bu bölümde göreceğiz. “Sünnet” ifadesinin kullanımı için
16. bölüme bakın.) Davranış biçimleri sözlerle açıklandığı, aktarıldığı için
“hadis” ve “sünnet” terimlerinin birbirlerinin yerine kullanıldığını, “hadis”
ve “sünnet”i inceleyen kitapların çoğunda görebilirsiniz. Örneğin Lübnan
Üniversitesi’nden Dr. Subhi es Salih, bunu şöyle açıklamaktadır: “Hadisçilerce
hadis ve sünnetin, biri diğerinin yerinde kullanılan iki kelime olduğu
kabul edilmiştir. Hadis ve sünnet ifadelerinden, bir sözün, bir hareketin, bir 
57
HADİSLERİN (SÜNNETİN) İNCELENMESİ
takrinin veya bir sıfatın Peygamberimiz’e izafesi anlaşılmaktadır.” Bu kitabımızda
da “hadis” veya “sünnet” ifadelerini kullandığımız birçok yerde,
bu ikisini birbirinin yerine kullanacağız.
Hadisleri incelemeye Peygamberimiz’in dönemine giderek ve sonra yavaş
yavaş kendi dönemimize gelerek başlayalım. Peygamberimiz’in hadis yazımına
izin vermediğini, kendi sözlerinin yazımını yasakladığını hadisçiler
bile kabul etmektedir. En doğru kabul edilen iki hadis kitabından biri olan
Müslim’de ve Hanbeli mezhebinin kurucusu İbni Hanbel’in Müsned’inde şu
hadis rivayet edilerek; Peygamber’in, kendi sözlerinin yazımını yasakladığı
kabul edilir. “Benden Kuran dışında hiçbir şey yazmayın. Kim benden Kuran
dışında bir şey yazmışsa imha etsin.” (Müslim, Sahihi Müslim, Kitab-ı
Zühd; Hanbel, Müsned, 3/12, 21, 33) Darimi’deki hadis ise şöyledir: “Sahabe
Allah’ın elçisinden sözlerini yazmak için izin istediler. Ancak onlara
izin verilmedi.” (Darimi, es-Sünen) El Hatib’teki hadis şöyledir: “Biz hadis
yazarken Hz. Peygamber yanımıza geldi ve ‘Yazdığınız şey nedir?’ dedi.
‘Senden işittiğimiz hadisler’ (sözler) dedik. Hz. Peygamber; ‘Allah’ın kitabından
başka kitap mı istiyorsunuz? Sizden evvelki milletler Allah’ın kitabı
yanında başka kitaplar yazdıkları için yoldan çıktılar.’ dedi” (El Hatib, Takyid,)
Tirmizi’den de bunu öğrenebiliriz: “Allah elçisinden sözlerini yazmak
için izin istedik, bize izin vermedi.” (Tirmizi, es-Sünen, K. İlm)
Hadisleri inceleyen kitaplarda olsun, hadislerin dinin kaynağı olduğunu
iddia eden kitaplarda olsun; Peygamber’in kendi sözlerinin yazımını yasakladığı
kabul edilir ve bunun hadislerle Kuran’ın karışmaması için olduğu
söylenir. Oysa Ehli Sünnet mezheplerin yaklaşımını savunanlara göre hadislerden
de aynı Kuran gibi dini hükümler çıkartılmalıdır. Yani hadisler
de Kuran gibi dinin kaynağıdır. Peki dinin kaynaklarından biri de hadis ise
Peygamber nasıl olur da hadis yazımını yasaklar; insanların dini eksik öğ-
renmelerini, kendi sözlerine yalan katılmasını, sözlerinin bir kısmının unutulmasını
göze alır? Kuran’da kalemle yazı yazmaya dikkat çekilir; vasiyetin,
borcun yazılması söylenir.
58
UYDURULAN DİN VE KURAN’DAKİ DİN
Eğer hadisler dinin kaynağı ise; vasiyetler ve borç bile yazılırken,
Peygamber’in dinin kaynağının yazılmasını engellemesi hiç mümkün mü-
dür? Eğer Peygamber dinin bir kaynağının kayda geçmiş olmasını engellemişse,
dinin tam ve eksiksiz bir şekilde öğrenilmesini de engellemiş olmaz
mı? İlerleyen sayfalarda göreceğimiz gibi birçok hadis uydurulmuştur. Eğer
hadisler dinin kaynağı olsaydı, Peygamberimiz onları yazdırır ve şu anda
olduğu gibi hadislerin içine onbinlerce yalan karışmasını önlemiş olurdu.
Oysa bizzat Kuran ayetleri Kuran’ın din adına yeterli ve tek geçerli kaynak
olduğunu söylemektedir. Bunu da en iyi anlayan şüphesiz Peygamberimiz
Hz. Muhammed’dir. Görüldüğü gibi Peygamber’in sünneti (davranış
tarzı); hadislerin Kuran’a ilaveler yapan kitaplar olarak yazılması değil, hiç
yazılmamasıdır. Peygamber hadis yazdırmamakla kalmamış, üstelik bunu
yasaklamıştır. Yani hadis yazmak Peygamber’in tavrı olmadığı gibi üstelik
bir yasağıdır. Basiret sahibi Peygamberimiz; insanların detaysever, Peygamberleri
ilahlaştırıcı, mezheplere bölünmeye müsait karakterlerini bildiğinden,
bunlara yol açacak hadis yazımını yasaklamıştır. Bugün gelinen nokta
Peygamberimiz’in basiretini bir kez daha takdir etmemizi gerektirmektedir.
HADİSLERİN SAYISAL ÇOKLUĞU
Ahmed Emin, hadis uydurmacılığının boyutlarını gösteren şu zeki tespiti
yapar: “İlginçtir ki eğer hadisleri açıklayıcı bir şekilde ele alacak olsak
piramit biçiminde olduklarını görürüz. Piramitin tepesi Allah’ın elçisinin
dönemi olup aşağıya indikçe piramitin eni artmaktadır. Piramitin temeline
vardığımızda Peygamber döneminden ne kadar geniş olduğunu farkederiz.
Halbuki makul olan tersidir. Çünkü Peygamber’in yanında olanlar hadisleri
(Peygamber’in söylediklerini) en çok bilenlerdi. Sonra onların ölümüyle hadisleri
bilenlerin sayısı azalacak ve bu şekilde üstteki piramit ters şekilde gelişecekti.
Ama bizler Emevi dönemindeki hadislerin, bu dönemdekilerden
daha kabarık olduğunu görüyoruz.” (Ahmed Emin, Duhaul İslam) Bazı hadis
bilginlerinin iddiasına göre 2 milyon hadis vardır. “En doğru” hadis kitabının
derleyicisi olarak gösterilen Buhari’nin kitabındaki hadisleri 600 bin 
59
HADİSLERİN (SÜNNETİN) İNCELENMESİ
hadis arasından, Müslim’in ise 300 bin hadis arasından seçtikleri söylenir.
Ebu Davud’un kitabındaki hadisleri 500 bin hadisten, mezhep kurucusu olan
Malik’in Muvatta’sını 100 bin hadisten, İbni Hanbel’in ise Müsned’ini 750
bin hadisin arasından seçtiği söylenir. Peygamberimiz’in aşağı yukarı 23 yıl
Peygamberlik yaptığını esas alır ve miladi takvime göre hesaplarsak, yaklaşık
23x365=8395 gün Peygamberlik yapmış olur. Toplam 2 milyon hadis
olduğu söylendiğinde, Peygamberimiz’in Peygamberlik yaptığı her gün ba-
şına 200’den fazla hadis düşer. Herhangi bir kişiye bir yıl önce en çok beraber
vakit geçirdiği kişinin; babasının, çocuğunun, karısının veya kocasının
hadislerini (sözlerini) ve yaptıklarını yazmasını söyleyelim. Aradan bir yıl
geçmesine rağmen yazılan adetleri gördüğümüzde, Peygamberimiz’in vefatından
iki yüz yıl sonra, gün başına iki yüz adet rivayet edilen sözlerin, toplam
sayısından bile bunların içinde ne kadar çok yalan olduğunu anlayabiliriz.
Tüm bu hadis kitabı yazarlarının tüm bu hadisleri ezbere bildikleri ve
kendilerince en doğru gördükleri hadisleri seçtikleri söylenir. Hadisçilerin
kaç hadis bildiklerini söyleyebilmeleri için tüm hadisleri bir yere yazıp saymaları
gerekirdi, yoksa kimse ezbere 600 bin hadis bildiğini iddia edemez.
Türkçe konuşan bir topluluğa kaç tane kelimeyle Türkçe konuştuklarını soralım,
çoğu kimsenin tam cevap veremediğini görürüz. Sayı 600 bin gibi
rakamlara tırmandığında insanın ezberindekini sayması ise imkansızlaşır.
HADİSLER DİNİN KAYNAĞI OLSAYDI DİNİMİZ EKSİK
OLURDU
Müslim sahih olan, yani kesin doğru olduğu kanaatine vardığı her hadisi
kitabına almadığını söyler (Müslim, 1. cilt). Müslim’in mantığına göre
hadisler dinin kaynağıdır, fakat kendisi her doğru bildiği hadisi kitabına almaz.
Yani bu mantığa göre dinimiz eksiktir. Müslim’in atladığı bir hadisi,
başka birinin atlamadığının garantisi olmadığına göre; geleneksel Ehli Sünnet
yaklaşım, kendi kendini eksik ilan eden bu izahı kaynaklarında taşımaktadır.
Hadisler dinin kaynağıdır diyen Buhari 600 bin hadis bilip 6000-7000
tanesini yani % 1’ini kitabına yazmıştır. Geriye kalan % 99’u ise bunlara 
60
UYDURULAN DİN VE KURAN’DAKİ DİN
ihtiyacımız olmadığına veya bunların güvenilir olmadıklarına kanaat getirip
kitabına almamıştır. Nitekim Buhari, kitabında, kitap uzamasın diye kitabına
almadığı sahih hadis sayısının kitabına aldıklarından çok olduğunu
söylemiştir. Eğer hadisler dinin kaynağı olsalardı; biz tamamen Buhari’nininsafına ve seçme yeteneğine kalmış olacaktık. Eğer dinin eksiksiz olması
için hadisler gerekli olsaydı; % 99’luk kesimde, gerekli olan hadislerin olmaması
imkansız olduğuna göre, hadisleri dinin kaynağı kabul eden zihniyeti
dikkate alırsak, dinimiz geri dönülemeyecek ve düzeltilemeyecek şekilde
eksik olacaktı. Buhari öldüğüne ve bize ulaştırmadığı, yazmadığı %
99’luk kesimi bildiğini iddia edecek kimse olmadığına göre, biz eksik bir
dinin üyeleri olmuş olacaktık.
Buhari’nin 600.000 hadis bildiği iddiasını ele alalım ve bu iddianın ne
kadar güvenilir olduğunu da irdeleyelim. Buhari’nin hayatında hiçbir iş yapmadığını,
hiç uyumadığını ve her hadisin doğruluğunu, nakil zincirinin sağ-
lamlığını anlamak için her hadise 2 saat ayırdığını düşünelim. Sırf bu süre
130 yıldan fazladır. Oysa bazen sırf bir hadisin bir zincirinin bir halkasının
sağlamlığının anlaşılması için günlerce seyahat edildiği iddiasını düşünürsek;
Buhari’nin bildiği tüm hadislerin doğruluğunu test etmesi binlerce yıla
bile sığmazdı. Kısacası Buhari’nin ve diğer hadisçilerin, yüz binlerce hadis
bildikleri ve tüm bu hadislerin sağlamlığını test edip, içinden en sağlamlarını
seçtikleri iddiası akıl dışıdır.
Kuran, başı sonu belli olan bir kaynaktır. Oysa “Bir tane duydum”, “Bir
tane de şu var…” diyerek, hadis nakilcileri hadisleri çoğaltmışlardır. Hadislerin
içine çok uydurma girmesinin en büyük sebeplerinden biri, hadislerin
başı ve sonu belirsiz bir kaynak oluşudur. Allah’a şükür ki Allah bizi
Kuran dışında başka kaynağa muhtaç kılmadı. Biz de Allah’ın bu lütfu sayesinde
eksiksiz, tastamam bir dinin üyeleriyiz. Farkında olarak veya olmayarak,
bizi eksik, belirsiz ve çelişkili bir dine mensupmuşuz gibi gösterenlerin;
Peygamber’e göndermeler yaparak meşrulaştırmaya çalıştıkları ve
Kuran’ın önüne koydukları bu uydurmalarla dolu hadisleri Kuran’ın önünden
kaldıralım ki, çelişkisiz ve tastamam dinimizin biricik kaynağı olan
Kuran bizi aydınlatsın.
61
HADİSLERİN (SÜNNETİN) İNCELENMESİ
PEYGAMBERİMİZ’İN YAZILMASINI YASAKLADIĞI
HADİSLER NASIL KİTAPLARA DÖNÜŞTÜ?
Peygamberimiz’in hadis yazımını yasak etme yönündeki tavrı, Peygamberimiz’in
vefatından sonra dört halife tarafından da; yani Hz. Ebu Bekir, Hz. Ömer,
Hz. Osman, Hz. Ali tarafından da devam ettirildi. Dört halifenin hadis yazma
girişimlerini nasıl engellediklerini, yazılan hadisleri nasıl yaktıklarını kitabımızın
11. bölümünde ayrıntılarıyla göreceğiz. Peygamber döneminde olan
olaylara şahitlik edenlerin bunları anlatması, Peygamber’le sohbet edenlerin
bu sohbetlerdeki konuşmaları birbirlerine aktarmaları gayet doğal ve sıradan
bir olay gibi görülebilir. Oysa sahabelerin, Peygamber’den bir şey duyduğunu
iddia edene şahitlerini sormaları ve tüm bu sohbetlerin yazımını yasaklamaları;
Peygamber’deki basiretin, kendisinden sonra da devam ettirildiğini; ileri
görüş ile hadislerin dini nasıl dejenere edebileceğini ve yüzeysel bir bakışla
doğal olarak algılanabilecek bir davranışın aslında ileride nasıl bir felakete
yol açacağını tahmin ettiklerini gösterir. Dört halife, doğruluğunu kendilerinin
bildikleri birçok Peygamber sözünün yazımına Peygamber’in vefatından
hemen sonra bu sözler zihinlerde henüz tazeyken dahi izin vermediler.
İzin verildiğini iddia eden olursa “Hani, bu dönemde yazılı olan kitap nerede?”
diye sorun, hiçbir şey gösteremediklerini göreceksiniz.
Harevi şöyle der: “Ne sahabe (Peygamber’i görenler) ne de tabiyun
(Peygamber’i görmeyen ama sahabe görenler) hadisleri yazmıyorlardı. Ama
söz olarak aktarıyorlardı. Basit yazılı bir kaç metnin dışında bunun bir istisnası
yoktur. İlmin kaybolup, ulemanın ölüp gitmesinden korkulunca, Ömer
bin Abdülaziz, Ebu Bekr el Hazm’a bir mektupla hadisleri araştırıp, yazmasını
emretti.” Yeni halife Yezid bin Abdülmelik ise Ömer bin Abdülaziz
ölünce Ebu Bekr el Hazm’ı ve onunla çalışanları bu görevden aldı. Sonra
gelen Halife Hişam, ez Zuhri hadislerini ilk toplayan kişi olarak kabul edilir.
Mahmud Ebu Reyye tüm bu gelişmeleri ayrıntılarıyla anlatırken baskı
ortamına da değinir: “Hadislerin toplanmasıyla emrolunan tabiyun bunu
ancak baskı altında kabul etmişlerdir. Zira yaşanan tarz ve sahabenin hadisleri
toplamaması, onları böyle bir şeye girişme hususunda oldukça sıkıntıya
sokuyordu. Ez Zuhri’nin şu sözü nakil edilmiştir: Biz hadisi yazmaktan 
62
UYDURULAN DİN VE KURAN’DAKİ DİN
hoşlanmıyorduk. Ne var ki o yöneticiler bizi buna zorladılar.” (Mahmut Ebu
Reyye, Muhammedi Sünnetin Aydınlatılması)
Oysa geleneksel Ehli Sünnet görüşü benimseyen hadisçiler, Emevi dönemini
bile düzenli bir tasnif dönemi olarak kabul etmezler. Bu dönemde, varolan
yazmalarda hadis, fıkıh, şiir, haber gibi farklı farklı konular, doğruluk
derecesi irdelenmeden karışık bir şekilde yazılmıştır. Gazali (Peygamber’den
sonraki ikinci kuşağın) hadis yazımını kötü gördüğünü ve kendileri gibi sonrakilerin
de ancak hadisleri ezberlemelerini söylediklerini nakleder. (Gazali,
İhyayı Ulumiddin, 1. cilt) Hadislerin ayrı ayrı ele alınıp, bu konuda müstakil
eserlerin verilmesi ilk olarak Abbasiler dönemindedir. Hicri ikinci asrın
sonlarında elimize geçen bu tarzdaki tek çalışma Maliki mezhebinin
kurucusu Malik’in Muvatta’sıdır. (İbni Ferhun, ed dibae el Muzehheb kitabında;
Malik’in Muvatta’da onbine yakın hadis topladığını, bu hadisleri gözden
geçirip her sene içinden ayıkladığını, sonunda çok az kaldığını, biraz
daha yaşasa hepsini atabileceğini anlatır.) Hemen ardından Hanbeli mezhebinin
kurucusu İbni Hanbel’in Müsned’i gelir. Hicri 241 yılında vefat eden
Hanbel’in kitabına da Muvatta’ya da; “sahih” ve “zayıf “ayrımları yapılmadan
(hadisler doğru olma ihtimaline göre kategorileştirilmeden), o günlerdeki
rivayet selinin içinde sürüklenen her şeyin, ciddi bir ayrım yapılmaksızın
girdiğini görüyoruz.
Buhari’den önce ise hadisleri doğruluk derecelerine göre ayırma çabası
dahi olmamıştır. “Sahih” ve “zayıf” şeklinde hadisleri ayırma çabası Buhari
ile başlar. Hadisler incelendiğinde, bu çabanın gerekli sonucu vermediği anlaşılır.
Meşhur altı tane hadis kitabının -kütübü sitte- yazarlarından Buhari
hicri 256’da, Müslim 261’de, Tirmizi 279’da, Ebu Davud 275’de, Nesei 303
yılında, İbni Mace 273’de vefat etmişlerdir. Şiilerin hadis kitapları ise farklıdır
ve Sunniler de Şiiler de birbirlerinin hadis kitaplarını geçerli kabul etmezler.
Şiilerin hadis kitaplarının oluşumu daha da ileri tarihlere denk gelir.
Meşhur Şii hadisçilerinden Kulani hicri 329’da, Babuvay 381’de, Cafer
Muhammed Tusi 411’de, El Murtaza 436’da vefat etmiştir.
Örneğin Osmanlı padişahı 2. Mahmut’un söylediği iddia edilen bir söz,
hiçbir tarih kitabında kaydedilmemiş olsaydı ve sırf kulaktan kulağa iletilme 
63
HADİSLERİN (SÜNNETİN) İNCELENMESİ
yoluyla günümüze gelseydi, bu söze ne kadar güvenebilirdik? Üstelik bu
sözün, sadece bir kişiden, o bir kişinin başka birinden, onun da birinden...
şeklinde 2. Mahmut’a kadar tek bir zincirle bize ulaştırıldığı söylenseydi bu
söze kim inanırdı? Oysa 1839’da vefat eden 2. Mahmut’tan günümüze kadar
geçen süre, Peygamberimiz’in vefatıyla meşhur kütübü sitte hadis kitaplarının
ilk yazılanı arasında geçen süreden çok daha azdır. Kimi meş-
hur hadis kitaplarının yazıldığı zaman ile Peygamberimiz’in vefatı arasında
geçen süre ise bu sürenin 2 katından da fazladır. 5. bölümde göreceğimiz
birçok sebepten dolayı en meşhur hadisçiler kitaplarını derlediklerinde, onbinlerce
hadis ayıklanamayacak şekilde uydurulmuş bulunuyordu. Bu hadis
kitaplarının Kuran, mantık ve diğer hadislerle çelişen birçok hadisi içermeleri
ve hem yöntemleri, hem naklettikleri hadislerle kendi aralarında da
çelişmeleri; Kuran dışında başka kaynak aramanın felaketini gözler önüne
sermektedir. Daha evvel bahsettiğimiz piramit, bu kitaplar yazıya geçtiğinde
uydurmalar ile genişlemişti. Söz konusu hadisçiler ise Peygamber’in ve dört
halifenin yolunu izleyip onlar gibi hadis yazımına karşı çıkacaklarına; İslam
âlemine büyük zararlar veren, Kuran’a aykırıyken sözde Peygamber sevgisi
kılığında, yalan yanlış birçok sözü “hadis” başlığı altında kitaplarına aldılar.
Unutmayalım ki Hz. İsa’yı ilahlaştıran Hıristiyanların da mazeretleri Hz.
İsa’ya sevgileridir. Fakat niyetleri ve mazeretleri aynı bizim hadisçilerin niyetleri
ve mazeretleri gibi kabahatlerini örtmeye yetmez. Biz kimsenin niyetini
sorgulayamayız; bizim için önemli olan İslam adına yapılan bu yanlışın
düzeltilmesinin gerekliliğidir.
SAHABENİN HATASIZLIĞI İDDİASININ HADİS
NAKLİNDEKİ ZARARLARI
“Sahabe” ifadesi; Peygamberimiz ile hiç konuşmasa bile Müslüman olarak
-uzaktan dahi olsa- Peygamberimiz’i gören herkes için kullanılmaktadır.
Buhari’nin yaptığı bu tanım genel kabul görmüştür. Meşhur hadis kitaplarında,
cerh ve tadil adı altında hadis nakleden kişilerin doğru sözlülüğü, hafızası,
inancı sorgulanır. Oysa Hicri 3. asra kadar “ben şundan, şu bundan, 
64
UYDURULAN DİN VE KURAN’DAKİ DİN
bu ondan duydu” diye yapılan nakillerdeki, aradaki tüm “bu, şu ve o”ların
binlercesinin dürüstlüğü, hafızası ve diğer özelliklerinin sınanmasına kimsenin
ömrü yetmez. Ebu Şame bu hususta şöyle der: “Hadis nakil edenler
hakkındaki görüşler o kadar farklılık kazanmıştır ki, tek bir nakilci bazılarına
göre müminlerin emiri, bazılarına göre ise insanların en yalancısı olarak
nitelenebilmiştir.” Örneğin İkrime, Buhari ve meşhur birçok hadisçiye
göre çok muteber bir nakilci iken, Müslim’e göre yalancıdır. Bunun örnekleri
çoktur. Fakat örnekler içinde kanaatimizce en ilginç olanı geleneksel
İslam’ın en meşhur hadis kitabının yazarı Buhari’nin, geleneksel İslam’ın en
büyük mezhebinin başı Ebu Hanife’yi “gayri-sika” yani “güvenilmez” ilan
edip, ondan tek bir hadis dahi nakletmemesidir. En ünlü hadisçiye göre en
ünlü mezhebin kurucusu güvenilmezdir, fakat geleneksel taklitçi zihniyete
göre bunlar en güvenilir, en mübarek iki kişidir. Cerh ve tadildeki, yani hadis
nakil edenlerin güvenilirliği hakkındaki tartışmalarda çelişkili izahlar
en az hadislerdeki çelişkiler kadar çoktur. Bunların çoğunun gereksiz ve sı-
kıcı olmasından dolayı daha fazla detaya girmiyoruz.
Yazının başına dönersek, tüm bu hadisler, önce nakil zincirlerinin sonunda
sahabeye atfedilir, daha sonra Peygamber’den duyulduğu söylenir. Sahabelerden
sonraki kişiler, bir sonuç alınamasa dahi, hiç olmazsa tartışma
konusu olmuşlardır. Oysa sahabe isimleri geçince, sahabeden duyulan söz;
sahabe olduğu söylenen kişinin kim olduğuna bakılmadan doğru kabul edilir.
Kuran’ın hiçbir yerinde Peygamber’i her görene güvenileceğine dair bir izah
yoktur. Bilakis Peygamberimizin etrafındaki “Müslümanım” diyenlerin bir
kısmı Kuran’da eleştirilir. Münafıkların (ikiyüzlülerin), Müslümanların arasına
girdiği de Kuran’da belirtilir. 9- Tevbe Suresi 101. ayette; Peygamberimiz’in
dönemindeki ikiyüzlülerin hepsini Peygamber’in bile bilmediği söylenir. Peki,
Peygamber’in bile bilmediği ikiyüzlüleri (münafıkları) hadis imamları nasıl
bilmişlerdir? Hadis nakil ettikleri kişilerin bu bahsedilen münafıklardan
biri olmadığını nasıl iddia edeceklerdir? Yoksa Kuran’da, Peygamber’in hayattayken
bilemediği söylenilen kişileri; bu mezhep imamları, bu kişiler öldükten
200 yıl sonra mı bilebiliyorlar? Peygamber’in vefatından sonra sahabelerin
bir kısmının diğerleriyle savaşı, birbirlerini kafirlikle ithamları da 
65
HADİSLERİN (SÜNNETİN) İNCELENMESİ
her sahabe olduğunu söyleyene güvenilemeyeceğini gösterir. Oysa sahabeyi
tartışmasız doğru kabul eden zihniyet, sahabeyle aralarındaki zincirlerde bir-
çok yanlış ve birbirleriyle çelişkili değerlendirme yaptıkları gibi, sahabeyi
toptan doğru kabul edip yine hata yapmışlardır. G.H.A. Juynboll’un dikkat
çektiği gibi, eğer tüm sahabenin güvenilir olduğu iddiasının yanlışlığı kanıtlanırsa,
bütün hadis mantığı çökecektir. 12. bölümde bazı hadis uydurucularını
incelerken, bu konuyu detaylı bir şekilde irdeleyeceğiz.
MANA İLE HADİS NAKLİNİN GETİRDİKLERİ
Hadislerin ne kadar güvenilir olduğunu anlamak için günümüzde anaokulunda
oynanan bir oyunu, bir de biz deneyelim. On veya yirmi kelimelik
bir hadisi alalım ve yedi-sekiz kişinin bu hadisi kulaktan kulağa söylemesini
sağlayalım. Acaba bu hadisler ne kadar doğru olarak iletilecektir? Hadis
naklinde ise bu hadislerin; hem metin, hem nakil zincirleriyle ezberlenip,
yüzlerce yıllık süreçte dağ, tepe ve çöl arasında, kulaktan kulağa seyahat
ettiğini unutmayalım. Daha evvel saydığımız hadislerin kasıtlı uydurulma
sebeplerini, hadis nakil zinciri olmayan hadislere nakil zincirlerinin uydurulduğunu
yok saysaydık, tüm hadis zincirlerinin doğru, tüm hadis nakilcilerinin
iyi niyetli olduğunu varsaysaydık bile hadisler güvenilir olamazdı.
Hadisler konusunda yeterli bilgiye sahip olmayan halktan büyük bir kesim,
hadislerin Peygamber’in ağzından çıktığı şekilde kelimesi kelimesine
bize ulaştırıldığını zannederler. Hadislerin içinde doğruyla yalanın karış-
mış olması bir yana, hadislerin Peygamberimiz’in ağzından çıktığı şekliyle
bize ulaştırıldığını hadisçiler bile iddia etmez. Buhari başta olmak üzere
birçok hadisçi, hadisin manasının muhafaza edilmesinin yeterli olduğunu,
asıl metnin ezberlenmesinin şart olmadığını kabul etmişlerdir. Bu ise hadislerin
içine birçok kimsenin kendi görüşünü sokması, tam anlayamadığı
halde anlayamadığını anlamayanların, hadis metnini bozup manayı da bozmaları
gibi sonuçlar doğurmuştur. Her nakilci, hadisin metnini akılda tutabilecek
güçte bir hafızaya sahip olmadığından aklında kaldığı şekliyle hadisleri
nakletmiş, bu da dilden dile anlam kaymalarına sebebiyet vermiştir. 
66
UYDURULAN DİN VE KURAN’DAKİ DİN
Tüm bu sakıncalara rağmen Buhari ile en büyük iki Sunni mezhep olan
Hanefi ve Şafii mezheplerinin başları Ebu Hanife ve Şafii de mana ile rivayeti
yeterli görmüşlerdir.
Peygamberimiz’in en geniş topluluğa konuştuğu anın Veda Hutbesi olduğunu
ve burada yüz binden fazla kişinin bulunduğunu hadisçiler kabul
eder. Yüz binden fazla kişinin şahit olduğu iddia edilen bu hutbenin ayrı
ayrı metinlerde, nasıl farklı farklı olduğunu görmemiz, mana ile hadis naklinin
ve hadis uydurmacılığının; en sağlam hadis olması beklenen veda hutbesinde
bile nasıl tahrifat yaptığını gösterir.
Mana ile hadis nakli olabilir denilince, hadisin başını sonunu duymamak
da önemli mana kaymaları yapmıştır. Ebu Hureyre’den “Uğursuzluk
üç şeyde olur; ev, kadın ve at” diye Peygamber’e hadis atfettiğini duyan
Hz. Aişe: “Allah’a yemin ederim ki Allah’ın elçisi bunu asla söylememiş-
tir. O ancak şunu söylemiştir. Cahiliye ehli şöyle derlerdi: Uğursuzluk şu üç
şeyde olur; ev, kadın ve at.” Görüldüğü gibi Hz. Aişe’ye atfedilen ve Ebu
Hureyre’ye yapılan bu itiraz; “mana ile hadis nakli mümkündür” deyip ba-
şını, sonunu, durum ve şartları nakletmeden yapılan hadis rivayetlerinin yol
açtığı felaketlere bir örnektir.
Saydığımız tüm bu koşullardan dolayı, hadisçilerin benzer ölçülerle hadis
toplayanları bile birçok hadiste ihtilaf etmişlerdir. Buhari’nin birçok hadisi
Müslim’e göre yanlış, Müslim’in birçok hadisi de Buhari’ye göre yanlıştır.
Hele dört mezhebin kurucuları Ebu Hanife, Şafi, Malik ve Hanbel’in
hadislere bakışı ve değerlendirişinde sahih, zayıf, hasen tipinde net kategorik
ayrımlar da yoktur. Dört imam kendi akıllarına yatan hadisleri, “kü-
tübü sitte”yi (altı meşhur hadis kitabı) yazan hadis imamlarının ölçülerine
uymaksızın, mezheplerini kurmuşlardır. Bunlardan en büyük mezhebin kurucusu
Ebu Hanife; hadis bilgisinin zayıflığı ve hadisi de bir kenara bırakıp
kendi görüşünü, “reyi” ön plana çıkarması yüzünden, başta Buhari olmak
üzerine hadis imamlarınca eleştirilmiş ve sözüne güvenilmez bir kişi
olarak ilan edilmiştir.
67
HADİSLERİN (SÜNNETİN) İNCELENMESİ
HADİS NAKİL ZİNCİRLERİ
Sahabelerin hatasız ilan edilerek, hepsinin doğru sözlü olduklarının peşinen
kabul edildiğini gördük. Hadis kitapları yazılmaya başlandığında ne bir
sahabe, ne de sahabeyi gören(tabiin) bir kimse yaşıyordu. Peygamberimiz’in
vefatından hadis kitaplarının yazımına kadar 6-7 nesil geçmişti ve bu hadisleri
nakleden meşhur hadis kitapları, bunları 6-7 kişinin birbirine söylediği
iddia edilen zincirlerle nakletmektedirler. Bu yöntem Buhari ile sistemli
bir şekilde başladı. Buhari’nin hicri 200’lü yıllarda yaşadığı düşünülürse,
Buhari’den önce olmayan bir metoda göre hadislerin nakil zincirlerinin akılda
tutulmuş olması; ilerde konulacak bu ölçünün baştan gözetilmiş olması hiç
de mantıklı değildir. Hadis nakillerini aynı şekilde eleştiren Kasım Ahmed,
“Hadis ve İslam” kitabında şu iki zinciri örnek gösterir:
1- Peygamberimiz
2- Ömer İbni Hattab
3- İbni Vakkas
4- İbni İbrahim et Taimi
5- Yahya İbni Said el Ensari
6- Sufyan
7- Abdullah İbni Zübeyir
8- Buhari
1- Peygamberimiz
2- Aişe
3- Urvan İbni Zübeyir
4- İbni Shiab
5- Ukail
6- El Baith
7- Yahya İbni Bukheir
8- Buhari
68
UYDURULAN DİN VE KURAN’DAKİ DİN
Söz konusu hadisler naklediğinde, Peygamberimiz’den sonraki halkadan
sonrakinden sonraki bile vefat etmişti. Yani hadisçilerin hadis nakil eden
şahısların doğru sözlü olup olmadıklarını tetkik edecekleri şahıslar ölüydü.
Bu yüzden mantıksız bir şekilde, tüm sahabeyi doğru sözlü bile kabul etseniz,
sahabeden sonraki nesillerin önemli bir kısmı da hadis kitapları yazıldığında
vefat ettiği için doğru sözlü olup olmadıklarının kontrolü imkansızdır.
Bu yüzden hadis yazarlarının “cerh ve tadil ilmi” dedikleri uğraş,
mezardakilere uygulanamayacağına göre, tamamen neticesiz bir uğraştır.
Yaşayan kimselerin dahi doğru sözlü olup olmadıklarını kısa görüşmelerle
anlamanın ne kadar zor olduğunu hepimiz biliriz. Hadis kitaplarının
yazıldığı yıllarda Müslümanlar çok geniş bir coğrafyaya dağılmış bulunuyorlardı.
Hadis nakil zincirlerinin yaşayan halkalarının tamamına deve üstünde
ulaşmak mümkün olmadığı gibi ulaşılanların doğru sözlü olduğunun
anlaşılması da mümkün değildir. Kısa bir ziyaretle bir insanın doğru sözlü
olup olmadığı nasıl anlaşılacaktır? Din gibi kesinlik gerektiren bir yapı, nasıl
böyle subjektif kriterlere dayandırılabilir?
Görüldüğü gibi mezhepçi yaklaşımın hadis imamı adeta bir süpermendir.
Öyle bir süpermendir ki; yüzbinlerce hadisi hem de nakledenleriyle ezbere
bilir. Bunlar arasından en doğruyu bizim için bulur. Hadis zincirinde
hiç görmediği, kendileri daha doğduğunda ölmüş olanlar vardır, ama olsun,
hadis imamı onlardan da kimin yalancı kimin doğru sözlü olduğunu belirleyebilir.
Emrinde helikopteri olan bir kişinin bile ziyaret etmekle bitiremeyeceği
kişileri, aynı hadis imamı, deve üstünde ziyaret eder. Üstelik bir ziyaretle
doğru sözlüyü yalancıdan ayırt eder. Bunlar, hadis imamlarının bu
kitapları yazmak için sahip oldukları iddia edilen özellikleridir. Bir de manevi
üstünlük hikayeleri vardır ama inanılmaz abartılarla dolu bu anlatılara
burada girmeyeceğiz…
BU FİKİRLERİ İLK BİZ SÖYLEMİYORUZ
Hadisçiler “Ben şundan duydum, şu bundan, bu ondan, o başkasından
duydu” şeklinde oluşan zincirlerden, herkesin doğru sözlü olduğuna 
69
HADİSLERİN (SÜNNETİN) İNCELENMESİ
kanaat getirdiği zincire sahip olan hadisleri, metnine bakmaksızın sahih
(doğru) kabul eder. Bu tip hadisler genelde “ahad hadisler, ahad haberler”
olarak isimlendirilir. Buhari ve Müslim diye adlandırılan, en doğru hadis
kitapları olduğu iddia edilen hadis kitapları ve diğer meşhur Kütübü Sitte
kitapları, hep “ahad hadisler”den oluşmaktadır. Geleneksel yaklaşımı benimseyen
birçok kişi, uydurmalarla dolu görüşlerini kabul ettirmek için
aforoz silahına sarılırlar; Buhari ve Müslim’deki tek bir hadisi bile inkar
edenin kafir olacağını ilan ederler. Oysa Buhari ve Müslim birbirlerinin
birçok hadisini reddetmişlerdir. Gelenekselcilere göre onlar birbirlerine itiraz
ederse, “alimlerin ihtilafı rahmet olduğu” için iyi olur; biz itiraz edersek
kafir oluruz. Şiiler ile Ehli Sünnet birbirlerinin hadis kitaplarını kabul
etmezler. Mutezile’nin ve Hariciler’in hadislerin yazılmasına ve dini kaynak
ilan edilmelerine itirazları, kelamcılardan hadislerin zan olduğunu söyleyenler,
Murcie fırkasından gelen tepkilerin hadislerin savunulduğu kitaplarda
geçmesi gibi vakalardan; Kuran merkezli bir İslam anlayışını savunup,
hadislerin dinin kaynağı olamayacağını söyleyenlere “Bunu ilk siz mi akıl
ettiniz? Niye bugüne kadar kimse bunu söylememiş?” diye soranlar habersizdirler.
Hadisler ilk çıktıklarından beri dinin kaynağı olamayacaklarına
dair itiraza uğramışlardır. Fakat merkezi otoritenin baskı ve dayatmasıyla
karşı fikirler susturulmuştur. Bu fikirleri ne ilk biz söyledik, ne de bu fikirler
yeni türedi. Hadissiz, yalnız Kuran’ı dinin kaynağı kabul eden İslam
anlayışı, sonradan azınlığa düşmüş bir anlayış olsa da baştan beri var olan
İslam’dır. Bilakis hadis kitapları sonradan türemiş ve dini kaynak muamelesi
görmeye başlamışlardır.
Müslim’in, Buhari’nin adeta gelmiş geçmiş tüm İslam alimleri tarafından
kabul edildiğini, Peygamber’in ağzından çıkanı hemen kaleme almış kişiler
havasında sunanların birçoğunun; hadislerin mana ile naklinden bahsedilen
nakil zincirleriyle ilgili sorunlara, hadislerin yazım yasağından hadis-
çilerin birbirlerine itirazlarına, bazı grupların hadise toptan karşı çıkmalarına
kadar birçok konuyu bilmediğini gözlemliyoruz. Bilmelerine rağmen
mezhep taassubu ile bunları görmezden gelenlerin olduğu da tabi ki ayrı bir 
70
UYDURULAN DİN VE KURAN’DAKİ DİN
gerçektir. Allah’a şükür ki Allah bizi bu yalanlarla dolu, karmaşık, içinden
çıkılamayacak durumda, zan olan ciltlerle hadis ve ilmihal kitaplarına muhtaç
etmedi ve her açıdan yeterli olan Kuran’ı indirdi.
ESBABI NUZUL HADİSLERİ
Kuran’daki ayetlerin iniş sebeplerini anlatan hadislere “esbabı nuzul” hadisleri
denir. 3. bölümde gördüğümüz gibi Kuran yeterli, detaylı, açık ve din
adına her hükmü kapsayan kitabımızdır. Kuran hiçbir hadise gerek duymaz,
bu yüzden Kuran’ın indiriliş sebebiyle ilgili “esbabı nuzul” başlığı altındaki
hadislere de ihtiyaç yoktur. Kuran kendi kendini açıklamaktadır. Bir konuyu
öğrenmek istediğimizde Kuran’ın o konuyla ilgili tüm ayetlerini bir arada
değerlendirip, o konuyu öğrenmemiz gerekir. İçinde onbinlerce yalan olan
hadislerle Kuran’ı şartlanmış şekilde değerlendirmeye kalkmak; Kuran’ın
berraklığını ve saflığını yalanla ve gereksiz olanla karıştırmak demektir.
Kuran’ın sesini net olarak duymak için diğer frekanslardan gelen sesleri susturarak
kulağımızı yalnızca Kuran’a çevirmek zorundayız.
Onların sana verdiği her örneğe karşı biz sana gerçeği ve en güzel
yorumu (ahsena tefsir) veririz.
25- Furkan Suresi 33
Allah en güzel yorumu kendisinin verdiğini söylemektedir. Kuran’da
“yorum” diye çevirdiğimiz kelimenin Arapça orijinali “tefsir”dir. Günü-
müzde “esbabı nuzul” (Kuran ayetlerinin iniş sebebi) hadisleri diye anılan
hadisler, hep “tefsir” isimli kitapların malzemesi yapılmışlardır. Oysa Allah,
“tefsir”in en güzelini (ahsena tefsir) bizzat kendisinin verdiğini söylemektedir;
Allah’ın dini, insanların yazdığı tefsir kitapları olmaksızın tastamamdır.
Üstelik kanaatimize göre, esbabı nuzul hadisleri içinde diğer hadislerde
olduğundan çok daha fazla yalan bulunmaktadır. Kimi ünlü tefsir
kitabı yazarları, sahih ve zayıf ayrımı dahi yapmaksızın, birçok İsrailiyat
(eski Musevi hikayeleri) olduğu açıkça belli olan hadisleri kitaplarına 
71
HADİSLERİN (SÜNNETİN) İNCELENMESİ
doldurulmuşlardır. Aynı ayetin iniş sebebinin; “bir kavle göre şöyledir, di-
ğer kavle göre böyledir, bir başka kavle göreyse...” şeklinde birbiriyle alakasız
hikayelerle aynı kitaplarda anlatılması, bu sahadaki uydurmaların çokluğunu
göstermektedir. Bu konuda uydurmaların çokluğu o kadar açıktır
ki; kendisi de hadisçi ve Ehli Sünnet’in dört büyük mezhebinden birinin
imamı olan İbni Hanbel bile: “Esbabı nuzul konusunda tek bir doğru hadis
yoktur” demiştir.
En önemli sorunların başında akılların mezheplere ipoteklenmesi gelmektedir.
Mezheplerdeki uydurmaların ve akıl dışı izahların çokluğunu
hatırladığımızda, bunun yol açtığı sorunun büyüklüğü ortaya çıkar. Mezhepçi
yaklaşımla Kuran tefsiri yapanlar; Kuran’ı mezheplerinin doğrultusunda
açıklamaya çalışmış ve Kuran’ın metni ile ilgili alakasız açıklamalar
getirmişlerdir. Aynı ayetin iniş sebebini birçok farklı biçimde anlatan
esbabı nüzul hadisleri; mezhepçi tefsircilerin, Kuran’ı mezheplerine ve
şahsi fikirlerine uydurmaları için engin bir malzeme oluştururlar. Zaten
bu esbabı nüzul hadislerinin birçoğu; mezheplerin oluşumundan sonraki
hadis yazımı döneminde, Kuran’ı kendi şahsi ve mezhepsel fikirlerine uydurmak
isteyenler tarafından uydurulmuştur.
Elmalılı Hamdi Yazır’ın tefsirinin giriş bölümünde Elmalılı’nın resmi
otoriteyle yaptığı bir antlaşma vardır. Bu antlaşmanın 5. maddesinde tefsirin
Ehli Sünnet fikrine ve Hanefi mezhebine uygun hazırlanacağı kabul edilir.
Prof. Dr. Mehmet Aydın’ın ifadesine göre “ideolojik tefsir”, bizim daha çok
kullandığımız ifadeye göre “mezhepçi tefsir” anlayışı; Elmalılı’nın daha
ilk sayfalarında ortaya çıkmaktadır. Bilgisi ne kadar geniş olursa olsun,
zihinlerini Allah’ın onay vermediği insani bir ürün olan bir mezhebe, mutlak
gerçekmiş gibi ipotek edenlerin yapacağı tefsir ne kadar isabetli olmuş
olabilir? Hadisi dinin kaynağı kabul edenlerin, Kuran’ı, Kuran dışı uydurma
kutsallarla açıklama çabaları; Kuran’ı, Kuran’la alakasız bir noktaya getirmekten
başka bir işe yaramamıştır. Bu uydurma kutsalların adı ister mezhep
imamı olsun, ister şeyh olsun, ister hadis olsun, ister esbabı nüzul olsun...
72
UYDURULAN DİN VE KURAN’DAKİ DİN
SALMAN RÜŞDÜ’NÜN “ŞEYTAN AYETLERİ” KİTABI
ASLINDA ŞEYTAN HADİSLERİDİR
Kuran’ı “esbabı nuzul” hadisleriyle açıklamaya kalkmanın İslam dünyasının
başına açtığı en büyük dertlerden biri; din düşmanı kişilerin bu uydurmaları,
din gibi gösterip, dinimize saldırmaları olmuştur. Örneğin Salman
Rüştü’nün kitabının temeli bu tip hadislere dayanır. Bu uydurma hadislere
göre; bir gün Peygamberimiz Kuran okurken, şeytan Peygamber’in bedeninin
içine nüfuz edip, Peygamber’in ağzından Lat, Menat, Uzza putlarını övmüş
ve onların şefaatlarının umulduğunu söylemiştir. (“Garanik” kıssası olarak
bilinen bu olay, Ehli Sünnet açısından muteber birçok kaynakta aktarılır.)
Hadislere göre, sonradan Peygamberimiz Hz. Muhammed; bunları kendisinin
değil, şeytanın söylediğini açıklamıştır. Birçok Müslümanın Salman
Rüştü’ye küfürler ettiğine, Humeyni’nin Rüştü’nün öldürülmesine fetva vermesine
ve bu olayın ülkeler arası diplomatik krize yol açtığına şahit olduk.
Fakat hiç kimse kalkıp da bu uydurma hadisleri, gerçekmiş gibi kitaplarında
kullanmış olanları kınamadı. Bu hadisleri savunan hadisçilere “alim” etiketi
yapıştırılmıştır bir kere. Yani bu hadisleri din adına savunursanız “alim” olur
el üstünde tutulursunuz, Salman Rüştü gibi aynı hadisleri dinsizlik adına
kullanırsanız ise... Biz, dine mal edilen uydurmaları dinden atmazsak; bunları
malzeme yapan İlhan Arsel’e, Turan Dursun’a, Salman Rüştü’ye, Server
Tanilli’ye ne kadar kızabiliriz? Din adına çarpık bir sistemi ortaya çıkaranlar
ve muhafaza edenler, din düşmanlarının türemesinde ve söz konusu
çarpıklıkları malzeme yapmasında günahsız kalabilirler mi?
PİYASADAKİ KURAN TEFSİRLERİ
Kuran tefsiri diye piyasada satılan birçok kitabın “esbabı nuzul” hikayeleriyle
doldurulduğunu görüyoruz. Diğer yandan bu hikayelerle, Kuran ayetleri
sanki belli bir olay için inmiş; bölgesel, sınırlı bir zaman dilimine hitap
ediyormuş gibi bir hava verilmiştir. Bu da Kuran’ın evrenselliğini ve her dö-
neme hitap eden yönünü gölgeleyen bir yaklaşımdır. Kuran’ın izahları bir
zaman dilimine ve tek bir hikayeye indirgenemez. Kuran’ın tüm âlemlere 
73
HADİSLERİN (SÜNNETİN) İNCELENMESİ
bir hatırlatma olduğunu söyleyen 81-Tekvir Suresi 27. ayeti ve Kuran’ın tüm
insanların doğruya iletilmesi için indirildiğini söyleyen 2-Bakara Suresi 185.
ayeti bu anlayışı yalanlar. Allah istediği zaman Kuran ayetlerinin iniş sebebini
yine Kuran’da anlatmıştır. Örneğin “Sana soruyorlar, de ki” şeklindeki
ayetlerde, sorulara karşılık olarak Kuran’ın ayetlerinin indiği yine Kuran’da
bellidir. Allah’ın açıklamadıkları bizim için gereksiz olanlardır; din adına
gerekli olan her şey Kuran’dadır.
Kuran’ı yetersiz görenler ne yazık ki uydurmalara müracaat etmiş ve
Kuran’ın berrak sesinin kötü frekanslarla karışmasına sebep olunmuştur.
Kuran, Dünya’nın geoit şeklinden Güneş’in ve Dünya’nın hareketlerine, ceninin
anne rahmindeki oluşumundan denizlerin altındaki suların karışmamasına
kadar birçok konudaki izahlarıyla; 1400 yıl öncesinden, günümüz biliminin
son asırda farkettiği bir takım gerçekleri en güzel şekilde anlatarak
mucizelerini sergiler. Kuran’ın tefsirini hadislerden hareketle yapmaya kalkanlar
ise; İbni Kesir’in Bakara Suresi’nin 29. ayetinin ve Kalem Suresi’nin
1. ayetinin tefsirinde, aşağıdaki mantık dışı açıklamasında olduğu gibi komik
durumlara düşmüşlerdir:
“Allah, yarattıklarını yaratmak isteyince ince sudan buhar meydana getirdi.
Buhar suyun üzerinden yükseldi ve bu yükselen şeye yükseklik manasında
gök dedi. Sonra suyu katılaştırdı ve ondan bir tek yer meydana getirdi,
sonra bu yerleri parçaladı ve onları iki günde; pazar ve pazartesi günü
yedi yer haline getirdi. Yeri balığın üzerinde yarattı ki balık Allah Teala’nın
Kalem suresinde: ‘Nun ve Kaleme andolsun ki…’ diye söz konusu edilen
Nun balığıdır. Balık sudadır. Su ise kayalığın üzerindedir. Kayalık ise hiç-
bir bitki bitirmeyen büyük bir taşın üzerindedir. Taş ise, bir meleğin sırtındadır,
melekte bir kayanın üzerindedir, kaya rüzgardır. İşte Hz. Lokman’ın
‘Ne gök vardı, ne yeryüzü, balık hareket etti ve kımıldadı, yeryüzü sarsıldı
ve üzerine dağlar çekilerek durduruldu. Bunun için dağlar yeryüzünün üzerine
oturtulmuştur’ diye bahsettiği kaya budur.”
İbni Kesir, Kuran Tefsiri
74
UYDURULAN DİN VE KURAN’DAKİ DİN
Kuran’ın dışındaki kaynakların dindeki otoritesini reddetmeden, dünyanın
balığın üzerinde durduğunu iddia eden hadisçi görüşlerden kurtulmak
mümkün değildir. Aynı tablodan rahatsız olan Mehmet Akif Ersoy bakın
şiirleriyle bu durumu nasıl yeriyor:
Hani vaiz diye geçinen maskara şeyler var ya Der ki bir tanesi peş-tahtayı yumruklayarak: Dinle, dünya neyin üstünde duruyor hey avanak! Yerin altında öküz var, onun altında balık; Onun altında da bir zorlu deniz var kayalık,
Öteden Kürd atılır: Doğru mu dersin be hoca? Ne demek doğru mu dersin? Gidi cahil amuca!bSözlerim basma değil yazma kitaptan tekmil Kim inanmazsa kızıl kafir olur böylece bil.
(Safahat)
Başka bir şiirinde Mehmet Akif maskara diye nitelendirdiği tipe şöyle
çatar:
Nebiye atf ile binlerce herze uydurdun.
Yıktın da din-i mübini yeni bir din kurdun.
Mehmet Akif bu din adamı tipini yererken hiçbir zaman ümitsiz değildir.
Aşağıdaki mısralarda ise uydurmalara karşı çözümünü şöyle dile getirir:
Doğrudan doğruya Kuran’dan alarak ilhamı.
Asrın idrakine söyletmeliyiz İslam’ı.
KURAN’DAN SONRA HANGİ HADİSE İMAN EDİYORLAR?
Bu alt başlığımız 7-Araf Suresi’nin 185. ayetinde geçmektedir. Ayetin
Türkçe çevirilerinde “hadis” kelimesinin yerine “söz” denildiğine de şahit
olabilirsiniz. Bu çeviri de tabi ki doğrudur; çünkü Arapça “hadis” kelimesi
Türkçe “söz” kelimesinin karşılığıdır. Bu ayette ve diğer ayetlerde “hadis”
kelimesinin kullanımı ve Kuran’a eş kaynaklar olarak uydurulan sözlere 
75
HADİSLERİN (SÜNNETİN) İNCELENMESİ
“hadis” denmesi, Kuran’ın bir mucizesidir. Kuran, dinimizin temel bir sorunubolacak, Peygamber’e atfedilecek, dinin tek kaynağını yüzlerce kitaba çı-bkaracak hadislere mucizevi bir tarzda işaret etmiştir. Peygamber’e birçok yalanıbatfeden hadisçiler; “agval=sözler”, “ahbar=haberler”, “hikam=hikmetler”
ve başka bir Arapça kelimeyi Peygamber’in sözlerini belirtmek için kullanabilirlerdi.
Her hususta çelişen hadisçilerin bu sözlere oy birliğiyle “hadis” deyip, Kuran’ın bu ayetlerinin işaretine girmeleri, Kuran’ın sayısız mucizelerinden biridir:
Bu Kuran uydurulacak bir hadis (söz) değildir. Aksine o önündekini
tasdikleyici, her şeyi detaylandıncıdır. İnanan bir topluluk için
kılavuz ve rahmettir.
12- Yusuf Suresi 111
Allah, Kuran’ın “uydurulan bir hadis olmadığı”nı söylediği bu ayette; kitabın detaylandırıldığı gibi geleneksel yaklaşımda bir türlü anlaşılamamış olan bir gerçeği de vurgular. Oysa gelenekselciler, Kuran’ın detaylı olduğunu görmezlikten gelip hadisleri, gelenekleri, şahsi görüşlerini Kuran’ınbdetayları yetersizmiş gibi dine sokmuşlardır. Bunda ise hadisler başroldedir.
aynı ayet, Kuran’ın “uydurulmuş bir hadis olmadığı”nı söyleyerek, anlamaya niyeti olana mucizesini sergiler.bŞimdi sen bu hadise (söze) inanmazlarsa, belki de arkalarından kendini eritircesine üzüleceksin.
18- Kehf Suresi 6
Ayetten, Peygamber’in, insanlar inanmıyor diye üzüldüğü yegane hadisin (sözün) Kuran olduğunu anlıyoruz. Peygamber Kuran dışında bir hadise kimseyi davet etmemiştir. Hiç kimsenin kendi hadislerini yazmasını da söylememiştir. Eğer Peygamber’in kendi hadisleri de dinin kaynağı olsaydı, Peygamber’imiz onları da yazdırırdı, insanlar o hadislere inanmadığı için
kendisini eritircesine üzülürdü. Peygamberimiz’in uğrunda mücadele verdiği tek hadis Kuran’dır. Kuran’ın hadis kelimesiyle belirtip, uymamızı istediği
tek hadis de Kuran’dır. Kuran kendisi dışında uymamız gereken hiçbir 
76
-

Silinmesin *T6952550267*DOSYA GÖNDERME FORMU(HUKUK)YARGITAY 20. HUKUK DAİRESİ BAŞKANLIĞINA ANKARADOSYAYA İLİŞKİN BİLGİLERMAHKEMESİKARAR TAR...