ABDÜLHAMİT’İN AJANLARI RODOP’TA
Osmanlı Devleti, 1878 Osmanlı-Rus Savaşı’nda, Rus ve Romen kuvvetlerine yenildi. Rus kuvvetleri 22 Ekim 1877’de Edirne’yi işgal etti. II. Abdülhamid, Rusları mümkün olduğu kadar uzakta durdurmak amacıyla, Ruslarla Edirne’de, barış şartlarını tespit eden, bir mütareke imza ettirdi. Bu mütareke ile Ruslar, bir taraftan Terkos Gölü-Küçükçekmece, diğer taraftan Marmara, Ege kıyıları ve Ustruma Nehrine kadar bütün Batı Trakya’yı ve Doğu Rumeli’yi işgal hakkını elde edeceklerdi. Ruslarla, 3 Mart 1878’de Ayastefanos (Yeşilköy) Antlaşması imza edildi. Bu antlaşma ile Osmanlı Devletinin Rumeli’deki toprakları ikiye ayrılmış; Selanik, Yanya ve Arnavutluk’un İstanbul ile karadan irtibatı kesiliyordu.
Yeşilköy Antlaşması’nın Bulgaristan’a bıraktığı yerlerde nüfusun büyük çoğunluğunu oluşturan Türklerdi ve II. Adülhamid, buradaki Türk ve Müslüman halkları Rusların Osmanlı toprakları üzerinde uyguladıkları taktikle, Çarlık ordusuna karşı kışkırtacaktı.
Abdülhamid’e bağlı ajanlar, bölgede Türk ve Müslümanları kışkırtarak çete savaşlarını başlattılar. 14 Nisan 1878’de Çirmen civarında Yıldız ajanlarının örgütlediği Türk çetelerle işgal kuvvetleri arasında ilk silahlı çatışma başladı. Rus ve Bulgar idaresi altında kalan Türkler, Ayastefanos Antlaşmasını tanımadıklarını belirten bildirileri her yerde dağıtmaya başladılar. Bu bildiriler İstanbul’dan basılıp gönderildiği gibi, Selanik ve Yanya’daki matbaalarda da çoğaltılıyordu.
Çirmen’de Kazak süvarilerine saldıran Türk çetecileri, onlara büyük zayiatlar verdirerek geri çekilmelerini sağlıyorlardı. Buradaki Yıldız Teşkilatı’na bağlı ajanlardan biri oldukça ilginç bir simadır. İngilizler tarafından İstanbul’a görevli olarak gönderilen bu casus, kısa zamanda saraya sızmayı ve Abdülhamid’e yakın olmayı başarır. Devrinin bütün casusluk romanlarını okumakla ünlenen padişah, bu şahsın casus olduğunu anlar ve bir gece kendisi ile gizli görüşerek Yıldız Jurnal Teşkilatı’nda çalışmasını teklif eder.
İngiliz İstihbarat Servisi’nin ajanı Padişah’ın bu önerisini kabul eder ve o günden sonra Yıldız’a çalışır. Yıllar sonra aynı ajan, yine padişahın “özel emri” ile bir grup teşkilatlı arkadaşlarıyla beraber Rodop dağlarına gelerek buradaki Türkleri Rus ve Bulgar işgal kuvvetlerine karşı kışkırtır. Örgütler, çeteler kurdurur ve kendisi de elde tüfek, bu çetelerin başında savaşmaya girer. Bu ajanın adı, Yıldız Jurnal Teşkilatı kayıtlarında Hidayet Paşa olarak geçer. Oysa gerçek ismi Sinclair’dir.
Yıldız casuslarının Rodop ve Doğu Rumeli’deki çalışmaları kısa sürede meyvelerini vermeye başlar. Her ajan neredeyse bir çetenin başındadır ve Ruslarla Bulgar işgal kuvvetlerini yıpratmaya başlarlar. Bu çeteler önce Rus Orduları Başkomutanı Grandük Nikola’ya başvurarak, yapılan zulümlere bir son verilmesini isterler, ancak bu başvuru ve şikâyetler Grandük tarafından dikkate alınmaz. Son umutlarını da yitiren Yıldız ajanları, Rodop’lu Türk çetecilerle dağa çıkarlar.
Rus ve Bulgar ordularına yenilen Süleyman Paşa komutasındaki Türk birliğinin artakalanlarını da bu çetelerin arasına dağıtan Yıldız ajanları, özellikle Rus Kazak Süvari Alayları’nı yıpratan gerilla saldırılarını yaparlar. Rus kuvvetleri, Bulgar çeteleriyle birlikte ayaklanmaları bastırmaya çalışır ancak bir türlü başarılı olamazlar.
Savaş sırasında kendi askeri birliklerine bile yardım etmekten çekinen Türk ahalinin birden çeteler halinde gelip planlı ve sistematik bir şekilde ordunun en güçlü birliklerine saldırmaları Rus Komutanı Grandük’ü farklı tedbirler almaya iter. Osmanlı Devletinden gelebilecek bütün yardım kollarını kapatır. Osmanlı’dan ümidi kesen Rodop Türkleri ise mücadeleyi daha düzenli bir şekle dönüştürmeye başlarlar. Derhal Rodop Türk Mukavemet Hükümeti’ni kurduklarını bütün dünyaya ilan ederler. (Yıldız Jurnal Teşkilatı ajanlarının bu çalışması yaklaşık 35 yıl sonraki Teşkilat-ı Mahsusa’nın ilham kaynağı olacak ve bu istihbarat servisi de birkaç devlet kuracaktır.)
Bazı kaynaklara göre bu hükümet, 16 Mayıs 1878, başka kaynaklara göre ise 4 Mart 1878 tarihinde, Sultanyeri kazasınınKaratarla köyünde kurulmuştur. Hükümetin dört kişilik bir kurucular heyeti vardır. Bunlar, Ahmet Aga Timirski, Hacı İsmail Efendi, Hidayet Paşa(Sinclair) ve Kara Yusuf Çavuş’tur. Ayrıca otuz kişilik bir Temsilciler Meclisi kurulur. Yaklaşık dört milyon Türk’ün yaşadığı bir bölgenin hükümeti her türlü hükümet icraatlarına başlar. Vergi toplama, askere alma, adalet, eğitim ve sağlık hizmetleri vermeye başlar.
Rodop Türklerinin kurduğu bu hükümeti yıkmak isteyen işgalci Rus ve Bulgar orduları, Nisan 1878’de, 11 süvari taburu (Yaklaşık 8 bin atlı) ve 7-8 Bulgar (yaklaşık 5 bin piyade) gönüllü taburu ile Kırcaali ile Mestanlı arasında Türk çeteleriyle savaşırlar. Türk milli kuvvetleri tarafından ağır kayıplar verdirilerek bozguna uğratılır ve geri püskürtülür.
Rodop’daki yeni kurulan Türk Hükümetinin milli kuvvetlerine yenilip geri çekilen Ruslar, 8 Şubat 1879 tarihinde Osmanlı Devleti’ne yeni bir barış önerisi götürür. Götürülen bu öneriye göre, Berlin Antlaşması’nın hükümleri kabul edildiği belirtilir. Böylece, Yıldız Jurnal Teşkilatı’nın daha sonra devamı olan ünlü Türk İstihbarat örgütü, Teşkilat-ı Mahsusa’ya devlet kurma ilhamı verir.