Diriliş Ertuğrul’da izleyenlerin araştırdığı karakter Süleyman Şah kimdir? Ertuğrul Gazi’nin babası Süleyman Şah nasıl öldü? Kutalmışoğlu Süleyman Şah Türkiye Selçuklu Devleti'ni kurmuştur. Hayatı en çok araştırılanlar arasına giren Süleyman Şah, Cihan-ı Alem - Penah (Alemin gölgesine sığındığı) devlet Osmanlının kurucusu Osman Gazi'nin de dedesidir.
İşte, Süleyman Şah kimdir sorusunun yanıtı ve Süleyman Şah hakkında merak edilenler.
Süleyman Şah kimdir?
TRT 1 ekranlarının sevilen dizisi Diriliş Ertuğrul’da Ertuğrul Gazi’nin babası olarak gündeme gelen Süleyman Şah kimdir, tarihteki yeri nedir? Süleyman Şah nasıl öldü?
Süleyman Şah veya Süleyman Şah bin Kaya Alp (d. 1178? – ö. 1227, Fırat), Osmanlı İmparatorluğu’nun resmî olarak kurulmasına giden süreçte önemli bir yere sahiptir. Kaya Alp’in oğlu, Ertuğrul Gazi’nin babası, Osman Gazi’nin dedesidir. Tarihi bir karakter olan Süleyman Şah hakkında merak edilenlere sayfamızdan ulaşabilirsiniz.
SÜLEYMAN ŞAH KİMDİR?
Süleyman Şah veya Süleyman Şah bin Kaya Alp (d. 1178? – ö. 1227; Fırat),Osmanlı İmparatorluğu’nun resmi olarak kurulmasına giden süreçte önemli bir yere sahiptir. Kaya Alp’in oğlu, Ertuğrul Gazi’nin babası, Osman Gazi’nin dedesidir. Oğuzların Kayı boyundandır. Doğum yeri ve tarihi hakkında kesin bilgiler olmadığı gibi 12. yüzyılın sonlarında doğduğu ve Kayı boyunun reisi olduğu bilinir. Moğol hükümdarı Cengiz Han'ın Orta Asya'daki istilâsı üzerine, 13. yüzyılda Türkistan'dan batıya doğru göç etmeye karar vermiştir. Türkistan’dan 50.000 kişiyle Kuzey Kafkasya üzerinden Doğu Anadolu’ya gelerek, 1214’te Erzincan ve Ahlat taraflarına yerleşti. Aynı boya mensup bazı aşiretler de Diyarbakır, Mardin ve Urfa’ya yerleştiler. 1225-1226 arası da Haçlı Kalesi’nin fethi onun devrinde gerçekleşti. Süleyman Şah’ın Kayı Boyu’ndan birkaç bey ile Caber’e giderken Fırat Nehri’nde boğulduğu iddia edilip, Melikşah’ın kardeşi I. Tutuş’un ordularıyla Halep yakınlarında yaptığı savaşta öldüğü düşünülür.
Ölümünden sonra Caber Kalesi’nin Fırat nehri hizasındaki kuzeyde (Türkiye’ye kuş uçuşu 30 km kadar güneyde) bir kümbete defnedildi. Süleyman Şah'ın Sungur Tekin, Gündoğdu, Ertuğrul Bey ve Dündar Bey adında dört oğlu vardı. Sungur Tekin ve Gündoğdu, kabileleriyle birlikte eski yurtlarına döndü. Dündar Bey ve Ertuğrul Gazi, 400 çadırlık aile efradıyla beraber yeni bir yurt aramak için Pasinler Ovası ile Sürmeliçukur yöresine gittiler.
Süleyman Şah veya Süleyman Şah bin Kaya Alp,
Osmanlı İmparatorluğu'nun resmî olarak kurulmasına giden süreçte önemli bir yere sahiptir. Kaya Alp'in oğlu, Ertuğrul Gazi'nin babası, Osman Gazi'nin dedesidir. Oğuzların Kayı boyundandır. Ölüm tarihi ve yeri: 1236, Fırat Ebeveynler: Kaya Alp Defin tarihi ve yeri: Süleyman Şah Türbesi, Suriye Dini: Sünnî İslam Eş: Hayme Hatun Çocuklar: Ertuğrul Gazi , Sungurtekin Bey, Dündar Bey, Gündoğdu Bey
Ertuğrul Gazi: Osmanlı Devletinin kurucusu Osman Bey'in babasıdır. Bugün günümüzde Diriliş Ertuğrul dizisiyle artık onu tanımayan yok fakat ne kadar doğru ve iyi tanıyoruz bunu bilen yok.
Dizide ve birçok yerde yazana göre Ertuğrul Beyin babası Süleyman Şahtır fakat bazı keskin tarihi bilgiler gerçeğin bu yönde olmadığı savını ortaya atıyor. Savaş göre Ertuğrul Bey'in babası Gündüz Beyden başkası değildir. Bu savı güçlendiren en büyük delil ise; Ertuğrul Gazinin büyük oğlunun isminin Gündüz olması. Bir diğer delil ise Osman Beyin bastırttığı sikkelerdir.
Bu sikkelerde Osman bin Ertuğrul bin Gündüz Alp yazar. Bu söz: Gündüz Alp oğlu Ertuğrul oğlu Osman anlamına gelir. Günümüzde İstanbul Arkeoloji Müzesinde bulunan sikkeler Ertuğrul Gazi'nin babasının Gündüz Alp olduğu savını kanıtlar niteliktedir.
Aslında babası Süleyman Şah mı yoksa Gündüz Bey mi? Osmanlı Döneminden bu yana bahsedilen çelişkili durum için 2 ayrı kaynak ele alınır. 1.'si: Osmanlı erken dönem kaynaklarından olan Ahmedî, Karamanî Mehmed Paşa, Enverî ve Ruhî'nin Ertuğrul Gazi'nin babasını Gök Alp'in oğlu Gündüz Alp olarak veriyor oluşlarıdır Aşıkpaşazâde, Oruç Bey ve Neşrî ise Ertuğrul'un babasını Kaya Alp'in oğlu Süleyman Şah olarak verir. Şükrullah, İdris-i Bitlisî, Kemalpaşazâde, Lütfi Paşa, Hoca Sadeddin ve Gelibolulu Mustafa Âlî'de bu iddiayı doğrular.
Süleyman Şah ve Fırat Nehrinde boğulma durumu
Bazı tarihçilere göre Süleyman Şah, Fırat Nehrinde boğulduktan sonra yerine karısı Hayme Ana geçmiş ve Selçuklu Sultanı Alâeddin Keykubad'ın yer göstermesi üzerine önce Ankara Karacadağ, ardından da Domaniç ve Söğüt'e yerleşmiştir. Fakat bazı tarihçilere göre aslında boğulan kişi I. Kılıçaslan'dır çünkü; Süleyman Şah' ın oğlu olan I. Kılıçarslan savaş sırasında Habur Irmağından geçerken zırhlarının ağır gelmesi sonucu batarak boğulmuştur.
Kaldı ki boğulan kişi Süleyman Şah dahi olsa onun Ertuğrul Gazi'nin babası olması kronolojik zamanlamada mümkün değildir. Çünkü; 1181'lerde doğduğu söylenen Ertuğrul Gazi ile aralarında tam olarak 100 yıl bulunmaktadır. Bu durum bir baba-oğul ilişkisi mümkün kılmamaktadır. Dolayısıyla burada adı geçen Süleyman Şah'ın, Türkiye Selçuklularının kurucusu olması tarihsel verilere göre de uygun değildir.
Halil İnalcık bu konu hakkında ne söyler?
İnalcık, NTV yayınlarından yayınlamış olduğu Osmanlı Tarihinde Efsaneler ve Gerçekler adlı kitabında bu konuya da değinmiş ve sanıldığı gibi Süleyman Şah'ın değil Gündüz Alp'in, Ertuğrul Gazi'nin babası olduğunu söylemiştir.
Necib Asım ve Mehmed Arif'in Osmanlı Tarihi'nde Kaya Alp'in oğlu olarak zikredilen Süleyman Şah'ın ölüm tarihini 1228 olarak vermeleri
2. bir Süleyman Şah'ın varlığını tartışmaya açar.Nitekim bu bilgi tarihsel kronolojiye de uygun olup, 13. yüzyıl başlarında vefat eden başka bir Süleyman Şah iddiasını ihtiyat kaydı şartıyla akla getirmektedir. Dolayısıyla, “Süleyman Şah, Osman Gazi'nin dedesi, Ertuğrul Gazi'nin de babasıdır." şeklindeki inanç bir başka Süleyman Şah'la ilgili olabilir. Bu noktada son dönemin popüler dizilerinden biri olan Diriliş filminde de Ertuğrul Gazi'nin babası olarak gösterilen Süleyman Şah karakteriyle ilgili olarak hiçbir tarihî altyapısı ve kaynağı yoktur denilemez.
Şeyh Edebali
Türk, ilahiyatçı Şeyh Edebali... Şeyh Edebali kimdir? İşte Şeyh Edebali'nin biyografisi. Osman Bey ile ilişkisi nedir? Mevlana Celaleddin-i Rumi ve Hacı Bektaşi alimlerinde sohbetlerinde bulundu mu? Tüm cevaplar haberimizde.
Şeyh Edebali 1206 senesinde Kırşehir'in Mucur ilçesi İnaç köyünde dünyaya geldi. Osmanlı Devleti'nin kurucusu Osman Bey'in kayınbabasıdır. İlk tahsilini Karaman´da yaptı. Hanefi hukukçusu Necmeddin ez-Zahidi´den eğitim aldı. Daha sonra Şam'a giderek Sadreddin Süleyman b.Ebül-iz ve Cemalettin el-Hasiri gibi dönemin tanınmış alimlerinden din alanında dersler aldı. Şam'dan ülkesine dönünce tasavvufa yöneldi ve Eskişehir yakınlarında bulunan İtburnu köyünde bir zaviye kurarak halkı irşada başladı. Tefsir, hadis ve İslam hukuku alanlarında uzmanlaşan Edebali, Mevlana Celaleddin-i Rumi ve Hacı Bektaşi Veli gibi dönemin ünlü alimlerinin sohbetlerinde bulundu. Bilecik'te bir dergah yaptıran Şeyh Edebali, Osman Bey'i birçok kez burada misafir etti. Edebali, Anadolu Ahileri'nin reislerindendir. Söğüt ve Domaniç yöresi Selçuklu Devleti tarafından aşiretine yaylak-kışlak olarak verilen Osman Bey, sık sık Edebali'nin misafiri oldu.
Şeyh Edebali 1326 senesinde Bilecik'de 120 yaşında hayatını kaybetti. Türbesi Osman Gazi tarafından yaptırılmıştır. Selcen Hatun kimdir? Selcen Hatun tarihte Dede Korkut hikayelerinde göze çarpmaktadır. Hikayelerde Selcen Hatun hem çok güzeldir hem de çok hünerli bir savaşçıdır. Selcen Hatun kimdir? Kuruluş Osman dizisinde yer alan bir karakter olan Selcen Hatun tarihteki yeri nedir, gerçekte var mı? Diriliş Ertuğrul dizisinde de bulunan Selcen Hatun karakteri hakkında dizi izleyicileri araştırma yapıyor. Selcen Hatun'dan tarihte iki tane vardır. Bunlardan biri Dede Korkut Hikayeleri'nde geçen gözü pek, savaşçı bir kadındır. Diğer Selcen Hatun ise gerçektir ve 1071 Malazgirt Savaşıyla Anadolu'nun kapısını Türklere açan Sultan Alparslan'ın karısıdır.
DEDE KORKUT HİKAYELERİNDE SELCEN HATUN
Dede Korkut Hikayelerinde Kanlı Koca adındaki bir aşiret beyi, Kan Turalı adındaki oğluna eş ararken kimseyi beğenmez, uzun gezmelerden sonra Trabzon tekfurunun kızı Selcen Hatun'u beğenir. Selcen Hatun hem çok güzeldir hem de çok hünerli bir savaşçıdır. Bu kızı koruyan üç hayvan vardır. Boğa, aslan ve deve hayvanlarını öldürene kız verilecektir. Kan Turalı adlı genç bunu kabul eder, üç hayvanı da öldürüp Selcen Hatun'u alır. Babası, kızı verdiği için pişman olup arkasından ordu gönderse de Selcen Hatun ve Kan Turalı koca orduyu yener ve ülkelerine dönerler.
SULTAN ALPARSLAN'IN EŞİ SELCEN HATUN
Selçuklu Hükümdarı Sultan Alparslan'in karısının adıdır. Sultan Melikşah'ın da annesi olmaktadır. Sultan Alparslan genç yasta vefat edince oglu Melikşah'ın emri üzerine Alparslan'ın kardeşi olan Kavurt Bey ile evlenmiştir. Kavurt Bey daha önce Alparslan'a ve Melikşah'a asi olmuşsa da sonraları affedilmiştir. Selcen Hatun davasına bağlı, dirayetli bir kadındır. Öz babası ölünce, sefer hazırlığından vazgeçmek üzere olan Kocası Alparslan'a "babamızı gömdük ama davamızı gömmedik tuğları kaldır orduyu yürüt," diyerek moral ve destek vermiştir.
Selçuklu Hükümdarı Sultan Alparslan'in karısının adıdır. Sultan Melikşah'ın da annesi olmaktadır. Sultan Alparslan genç yasta vefat edince oglu Melikşah'ın emri üzerine Alparslan'ın kardeşi olan Kavurt Bey ile evlenmiştir. Kavurt Bey daha önce Alparslan'a ve Melikşah'a asi olmuşsa da sonraları affedilmiştir. Selcen Hatun davasına bağlı, dirayetli bir kadındır. Öz babası ölünce, sefer hazırlığından vazgeçmek üzere olan Kocası Alparslan'a "babamızı gömdük ama davamızı gömmedik tuğları kaldır orduyu yürüt," diyerek moral ve destek vermiştir.
