İHLAS SURESİ
Bu sure İslam dininin temeli olan “Allah’ın birliği (tevhit) ” ilkesini en güzel, en özlü bir şekilde açıklayan bir suredir.. Allah Teâla, “Âyetelkürsi” ile bu İhlâs Sûresi’nde olduğu kadar, Kur’ân’dan başka hiçbir kitapta, İslâm’dan başka hiçbir dinde böylesine güzel tarif olunmamıştır.
Hafız İbnü Receb’in Ka’b’dan, Zemahşerî’nin Übey ve Enes’ten rivayetle zikrettikleri üzere “Gökler ve yer “Kul hüvallahü ehad” Sûresi üzerine kurulmuştur” ( Zemahşeri, Keşşaf tefsiri, c: 4, shf: 813) diye gelen haber akıl açısından dahi aksine ihtimal bulunmayan bir gerçektir.
Kur’ân-ı Kerîm’deki sureler içerisinde en çok mana ifade eden ve bundan dolayı en çok ismi olan sure İhlas suresidir. Tespit edilebildiği kadarıyla İhlas suresinin 19 tane adı vardır. (İhlas,iman,esas,tevhid,tefrid,tecrid,necat,velayet,marifet,cemal,nisbe,samed,muavvize,mania, berae, ihlaseyn,mukaşkışateyn,nur gibi isimler verilmiştir.)Halbuki İhlas suresinde 17 tane kelime vardır. İhlas suresinin isimleri, ifade ettiği kelimelerin sayısından fazladır. Bu aynı zamanda İhlas suresinin faziletini de göstermektir.
Ebu Hureyre’den (Radiyallahü anhü) rivayet edilen bir hadis-i şerif’te ;
اَقْبَلْتُ مَعَ النَّبِيِّى فَسَمِعَ رَجُلاً يَقْرَاُ قُلْ هُوَ اللَهُ اَحَدٌ اَللَهُ الصَّمَدُ فَقَالَ رَسُولُ اللَهِ صَلَّى اللَهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ وَجَبَتْ قُلْتُ وَمَاوَجَبَتْ قَالَ الْجَنَّةُ
”Resulullah ile birlikte gelirken Resulullah (Sallallahü ve Sellem) adamın birinin ”Kul huvellahü ehad” suresini okuduğunu işitti ve şöyle buyurdu; ”Vacip oldu” ” ben de ”ne vacip oldu.?” dedim. Şöyle buyurdular ; ”Cennet” Hemen gidip adamı müjdelemeyi istedim, fakat korktum ki, Rasûlullah sallallahu aleyhi ve sellem ile yemeğe gidiyorduk ve ben onunla yemek yeme şerefini kaybederim. Daha sonra da adamın yanına gittim ama ne var ki adam gitmişti.’ (Tırmizi)
İhlas suresinin bir özelliği de günahların silinmesine vesile olmasıdır.;
مَنْ قَرَاَ كُلَّ يَوْمٍ مِائَتَىْ مَرَّةٍ قُلْ هُوَ اللَهُ اَحَدٌ مُحِىَ عَنْهُ ذُنُوبُ خَمْسِينَ سَنَةً اِلاَّ اَنْ يَكُونَ عَلَيْهِ دَيْنٌ
”Kim her gün iki yüz defa ”Kul hüvellahü ehad” suresini okursa elli senelik günahları silinir,ancak borçlar müstesna.”(Tırmizi,Sevabül Kur’an 10,2900)
Şarihler kul borcunun istisna edilmesinde iki incelik görmüşlerdir.
1- Kul borcu,ödenmedikçe affedilmez. Hadislerde gelen bu çeşit ifadeler,kul borcunun ehemmiyetini anlatmaya,bundan korklutmaya racidir.
2- Kişinin üzerinde kul borcu gibi affedilmez bir günahı bulunsa bile,İhlas suresi belirtilen şekilde okunduğu takdirde,diğer günahları affedilebilir.Ancak bu suresinin okunması da kul borcundan gelen günahları sildirmez.
اَيَعْجِزُ اَحَدُكُمْ اَنْ يَقْرَاُ ثُلُثَ الْقُرْاَنِ فِى لَيْلَةٍ؟؟ فَقَالَ اَللَهُ اَحَدٌ اللَهُ الصَّمَدُ ثُلُثُ الْقُرْاَنِ
Ebu Said (Radiyallahü anhü) anlatıyor ; Resulullah Efendimiz (Sallallahü ve Sellem) bir gün eshabına ”Sizden biri bir gecede Kur’anı Kerimin üçte birini okumaktan aciz midir.??” Sahabe ”Buna hangimiz güç yetirebilir??” dediler.Efendimiz ”Allahü- ehad,Allahüs-samed (İhlas suresi) Kur’an’ın üçte biridir.” buyurdular.(Buhari,Fedailul Kur’an 13,Tevhid 1;Müslim, Musafirun 259 (811) Tırmizi,Sevabül Kur’an 11 (2898); Nesai,İftitah 69 (2,171) Muvatta,Kur’an 17,19(1,208) Ebu Davud,Vitr 18,salat 353 (1961)
Tırmızi’de uzunca bir asılla gelen rivayette Hazreti Enes (Radiyallahü anhü) şöyle anlatıyor
”Ensar’dan bir zat Kuba mescidinde imamlık yapıyordu.Fatiha ile başladıktan sonra her seferinde zammı sureden önce İhlas suresini okuyor,onu tamamladıktan sonra onunla birlikte başka bir sure okuyordu.Ayrıca namazın her rekatinde böyle davranıyordu.Cemaati kendisine bu hususta müdahale edip; ”Sen bu sureyi okuyor bu sana yetmiyormuş gibi bir başka sure daha zammediyorsun. Ya bu ihlasla yetin,ya da bunu terket,bir başka sure oku (ikisini beraber okumaktan vazgeç) dediler.O zat ; ”Hayır” dedi.Ben bu okuyuşu terketmem,bu şekilde imamlık yapmama razı iseniz devam ederim,razı değilseniz imamlıktan vazgeçerim.” diyerek cevap verdi. Cemeati, bu zatı içlerinde en efdal (imamlığa en layık kimse) görüyorlardı.Kendilerine bir başkasının imamlık yapmasını uygun görmediler.Resulullah Efendimiz oraya uğrayınca durumu haber verdiler.Resulullah Efendimiz (Sallallahü ve Sellem) imamı çağırarak ; ”Cemeatin arzusuna uymana engel olan nedir? her rekatta bu sureyi ısrarla okumanın sebebi nedir?” diye sordular.İmam ; اِنِّي اُحِبُّ هَذِهِ السُّورَةَ ”Ey Allah’ın Resulü,ben bu sureyi seviyorum.”cevabını verdi. Resulullah Efendimiz de (Sallallahü ve Sellem) اِنَّ حُبَّكَ اِيَّاهَا ادْخَلَكَ الْجَنَّةَ ”Onun sevgisi seni cennete sokacaktır.” buyurdular.(Tırmizi,Sevabül Kur’an 11,2903) Böylece hem o imamı cennetle müjdelemek suretiyle davranışını te’yid etmiş olmaktadır.
Ayrıca Sahiheynde Hazreti Ayşe’den bir rivayette her rekatta zamm-ı sureden sonra ihlas okuyarak kıraatini onunla tamamlayan bir seriyye komutanı bunun sebebini ”Çünkü bu sure,Rahmanın sıfatıdır,ben her reketta onu seviyorum” diye açıklayınca Efendimiz ”Ona haber verin Allah kendisini seviyor” demişlerdir. Alimler bu rivayetlerden hem İhlas suresini okumanın ne kadar faziletli olduğunu,hem de bir reketta iki ayrı surenin zamm-ı sure olarak okunabileceği hususunda hüküm çıkarmışlardır.
İhlas-ıŞerif bu faziletlerinin yanında okuyan kişinin cennete girme vesilelerindendir ;
مَنْ اَرَادَ اَنْ يَنَامَ عَلَى فِرَاشِهِ فَنَامَ عَلَى يَمِينِهِ ثُمَّ قَرَاَ قُلْ هُوَ اللَهُ اَحَدٌ مِائَةَ مَرَّةٍ قَالَ لَهُ الرَّبَّ تَعَالَى يَوْمَ الْقِيَامَةِ ادْخُلْ عَلَى يَمِينِكَ الْجَنَّةَ
”Kim yatağında uyumak isteyince,sağ tarafının üstüne yatar,sonra da Kul Hüvellalahü ehad’ı yüz kere okursa,Rab Teala kıyamet günü kendisine ”Sağın üzerinde cennete gir.!” diyecektir.(Tırmizi,Sevabül-Kur’an 10-2900)
قُلْ هُوَ اللَهُ اَحَدٌ تَعْدِلُ ثُلُثَ الْقُرْاَنِ
”Kul hüvallahü ehad (İhlas suresini okumak) Kur’anın üçte birine denktir”(Tergib ve Terhib 2187,Müslim ,Salatül-Müsafirin, 261; Tirmizi, Fedailül-Kuran, 11.]) Büyük hatmede toplam 1001 defa İhlas sûresi okunmaktadır. Bu da üç yüz otuz üç (333) Kuran hatim sevabına denktir. Hatmeye dahil olan herkes bu büyük ecre nail olurlar.
Evet, bakın Hazreti Rasûlullah ashabıyla bu konuda ne konuşmuş.Ebû Hureyre radı’yallâhu anh naklediyor:-”Toplanın, size Kur’ân’ın üçte birini okuyacağım. ” buyurdu Rasûlullah sallallahu aleyhi ve sellem.Bunun üzerine toplanıldı. Sonra Rasûlullah evinden çıkıp, <Kul hu Vallahu Ahad> sûresini okudu.Sonra tekrar evine girdi.Bunun üzerine birbirimize; Semâdan bir haber geldi herhalde ki, evine girdi; diye konuştuk yeni bir vahiy geliyor sandık.Sonra Rasûlullah salla’llâhu aleyhi ve sellem evinden çıktı ve buyurdu ki:”Ben size Kur’ân’ın üçte birini okuyacağım, dedim. Dikkat edin, İHLAS Sûresi, Kur’ân’ın üçte birine denktir!..”
Üç defa İhlas suresini okuyan, Kur’an-ı kerimi hatmetmiş gibi sevaba kavuşur. Bir defa Yasin-i şerif okuyan da on defa Kur’an-ı kerimi hatmetmiş gibi sevaba kavuşur. Kur’an-ı kerimi okuyan da hatim sevabına kavuşur. Hatim sevabı başka, hatmetmiş gibi sevaba kavuşmak başkadır.
Bir fakir, ”Param olsaydı Allah rızası için şuraya bir cami yaptırırdım” diye samimi olarak niyet etse, Cenab-ı Hak, o kimseye cami yaptırmış gibi sevap verir. Çünkü hadisle sabittir ki ; Ameller niyetlere göredir.Fakat camiyi bizzat yapan, cami yaptırma sevabına kavuşur. Yani daha fazla sevap alır. Cami yaptırma sevabı ile cami yaptırmış gibi sevaba kavuşmak farklıdır.
İhlas suresini üç defa okuyan Kur’an-ı kerimi hatmetmiş gibi sevaba kavuşur. Fakat Kur’an-ı kerimi baştan sona kadar okuyan hatim sevabına kavuşur.
مَنْ قَرَاَ قُلْ هُوَ اللَهُ اَحَدٌ عَشْرَ مَرَّاتٍ بَنَى اللَهُ لَهُ بَيْتًا فِى الْجَنَّةِ
”Her kim ”Kul huvellahü ehad” suresini on kere okursa,Allah-ü Teala onun için cennette bir ev bina eder. (İmam Ahmed)
İhlas suresini okumanın bazı fazitlerini zikretmeye çalışalım.;
– Namazlardan sonra on “İhlas” okuyan Allahü teâlânın rızasına ve mağfiretine kavuşur.[İ.Neccar]
– Sabah namazından sonra oniki “İhlas” okuyan, Kur’an-ı kerimi dört defa hatmetmiş gibi sevaba kavuşur. [Bezzar]
– Sabah-akşam üç kere “İhlas” ile “Muavvizeteyn”i okumak, bela ve sıkıntılardan korur.) [Tirmizi]
– Evine girerken “İhlas” okuyan yoksulluk görmez. [T.Kurtubi]
– Kim evinden sefere çıkarken onbir “İhlas” okursa, seferden dönünceye kadar Allahü teâlâ, onun evini muhafaza eder. [İ. Neccar]
– Arefe günü, [her birine Besmele çekerek] bin “İhlas” okuyanın bütün günahları affolur ve her duası kabul olur. [Ebuşşeyh]
– Cuma namazından sonra, yedi kere “İhlas” ve “Muavvizeteyn” (Felak ve Nas sureleri)okuyan, bir hafta kazadan, beladan ve kötü işlerden korunur. [İbni Sünni]
Kaynak : Hatme-i Hacegan Bahsi
