“Geçmişte yaşıyorum”
Çocukluk fotoğraflarına bakmak, eski lise arkadaşlıklarını anmak, geçmiş aşkları hatırlamak, kısaca geçmişte olduğumuz kimseyi ve bugün dönüştüğümüz insanı farketmek… Geçmişte dayanak bulunmak, bugünde varolmayı ve geleceği hazırlamayı olanaklı kılar. Dün mutlu da olsak, mutsuz da, geçmiş, kendimizi bulduğumuz güvenli bir küredir.
Bunun tehlikesi, geçmişten kopamamaktır. Bu durumda eldekilere güvenerek kişiliğimizin bir bölümünü kesip atmak ve potansiyelini gerçekleştirememek tehlikesiyle karşı karşıya kalırız. portrait Duyguları reddetmek. Geçmişten vazgeçmek, geçmişin yasını tutmak, birçok aşamadan oluşan duygusal bir çalışmadır. İlk aşama “inkâr”dır: geçmişte varolanların birgün yok olacağına inanamamak.
Ardından “kızgınlık” aşaması gelir: geçen zamana kızmak. Sonra da “korku”: “Şimdi ne olacak?”. En nihayet de “kabullenme”, ki bu da “pes etmek”le sonuçlanır. “Geçmişe bağlı yaşayanlar bu işlem sırasını sonuna kadar yaşayamazlar çünkü kendi duygularını inkâr etmektedirler.” diye açıklıyor psikolog Oliver Nunge. Ona göre, bu tutum genellikle çocuklukta aldığımız eğitimle şekillenmiştir. Küçük kıza “sinirlenmeye hakkı olmadığı”, küçük oğlana da “erkeklerin korkmadığı” söylenmiştir. “Ne yazık ki, duygularını doğru şekilde keşfedebilmiş az insan vardır.
Yani duyguları algılamak, kabullenmek ve ortaya çıktıklarında dışavurmak konusunda…” Sonuç olarak karşımıza belli bir duygu-durum içinde sıkışıp kalmış ve bunu aşamayan insanlar çıkmaktadır: kızgınlık, pişmanlık vb. Unutmayı reddetmek. Sıklıkla, geçmişin esiri olarak kalmak yarım kalmış hesaplaşmaların ve güçlü bir travmanın zamanında “sindirilemediğinin” göstergesidir. Bu durum bizi eskiye çeker ve ilerlememizi engeller. “Yas” çalışması her zaman bu denli zorsa, bunun nedeni yasın, bize kendi ölümümüzü çağrıştıracak bir “sonlanma” düşüncesini içten içe barındırmasıdır.
Bir diğer neden de, bir yakınımızı kaybettiğimizde yas tutmanın onu unutmaya varacağı düşüncesidir, ki bunu reddederiz. Bilinçsiz olarak, geçmişteki bu “ötekine” dönük kalır ve herşeye rağmen onu “yaşatmaya” çalışırız. The_Time_Traveler_by_xetobyteAyrılığı reddetmek. Sayfa çevirmeyi becerememenin altında “ilişkiyi koparmanın”, “köprü yıkmanın”, “çıkıp gitmenin” zorluğu yatmaktadır. Psikanalistler bunu çocukluktaki “anneden kopuş” endişesine eşdeğer tutarlar. Bu durum çocuğun karşısına çıkan ilk “yas”tır.
Bu ilk yas doğru şekilde sindirilememişse, geçmişe dönme yoluyla (regression), “kaynaşmışlık” ilişkisine yeniden dönülür, çünkü ya bundan mahrum kalmışlık hissi vardır ya da, tam aksine, bu durumdan hiç çıkmamışlık hissi geçerlidir. Bu durumda, babanın gerçek ya da sembolik eksikliği en büyük etkendir.
Gerçekten de, anne-çocuk ikilisinde araya girerek çocuğu bu kaynaşmışlık ilişkisinden çıkaran ve dış dünyaya yönelmeye teşvik eden babadır. Yine dolaylı olarak, çocuğu şimdi ile ilişki kurmaya ve geleceği düşünmeye iten de odur. Babanın eksikliği durumunda çocuk sembolik olarak annesine “yapışık” kalır.
Bu birey yetişkinlikte “eskiden herşey daha iyiydi” düşüncesiyle yaşayacaktır. Örnek durum A. N., 40 yaşında, gazeteci “25 yaşımdayken, yedi yıl süren ve ani bir şekilde sonlanan bir aşk yaşadım. Buna hazırlıksız yakalandım. Tutkuyla sevdiğim adam kişisel eşyalarını ve birlikte seçtiğimiz mobilyaların bir kısmını da alarak beni bir anda terketti. Yıllarca kendime gelemedim. Ondan başka bir şey düşünemiyordum. Birlikte geçirdiğimiz günleri yeniden yaşıyor ve geri dönmesini bekliyordum. Benim için aşk sadece geçmişte varolabiliyordu.
Beynimi işgal eden bu adamdan bahsedebileceğim bir terapi sürecine girdim ve onu “bırakmak” istemediğimi anladım. Kısa zaman önce ona sokakta rastladım. Yaşlanmış, biraz da şişmanlamıştı ve ancak fısıldayarak şunları söyleyebildi: “Şu anda seninle konuşamam, şimdiki eşim çok kıskanç…” Onu bu halde görmenin üzerimde dönüştürücü bir etkisi oldu. Onca gözümde büyüttüğüm geçmişimin üzerinde bir çizgi çektim. “ Ne Yapmalı? tension-headache-yoga
Bedenen de şimdiki zamanda yaşamak “Carpe Diem” (Zamanı Yakala) sadece bir düşünce değildir, bir uygulama da olabilir. Şimdiki zamanı yaşamak, fiziksel olarak da onun içinde olmaktır. Spor yapmak, yürümek, gevşeme egzersizleri, solunum kontrolü, duyuların uyanışı… Bütün bu faaliyetler bedenini yeniden sahiplenmeyi, şimdi ve burada olmanın tam idrakine varmayı sağlar. Yaratıcılık Sanatsal yaratıcılık da zamanda konumlanmayı sağlar. Boyadığımız ya da şekillendirdiğimiz nesne kendi evrimimizi farkettirecek bir “ilerleme” göstergesidir.
Yaratıcılık aynı zamanda kendine güven kazanmanın etkili bir yoludur. Bize “yeni şeyler” yapabileceğimizi keşfettirir. Korkuların listesini yapmak Proje yaparken karşılaşacağımız risklerin tümünü öngörmek ve bunlara hazırlıklı olmak imkânsızdır. Ancak önemsiz görünseler de, korkularımızın listesini yapmak geleceğe dair daha aydınlık ve daha az endişe verici bir bakış sahibi olmamızı sağlar. Artık geleceğe duygu değil akıl penceresinden bakmaya başlarız.
Geçmişten kurtulmak, özgürleşmek Nostalji, geçmişi idealize etmeye dayalı doğal bir eğilimdir. Yer, ortam ve anıya bağlı algılamalar abartılır. Takıntı haline gelen yerleri yeniden ziyaret etmek, oralara atfettiğimiz ideal resimden özgürleşmemizi getirebilir. Bazı durumlarda, bu eylem geçmişteki başka şeylerle de hesaplaşmaya ve daha sağlıklı temeller üzerinden yürümeye devam etmeye yarayacaktır. Böyle bir kişinin çevresindeki dostlara tavsiyeler Sürekli anılarından bahseden bir kişiyle birlikteysek ya ona aşırı bir ilgi gösterir ve geçmişe olan yolculuğunda ona eşlik ederiz ya da onu sert bir şekilde engelleriz.
Hiç şüphesiz doğru tutum bu iki eğilimin kesişiminde bulunur. Karşımızdakinin geçmişle bağ kurmasına ve bazı dayanak noktalarına kavuşmasına izin vermekle birlikte, bunlara fazla kapılmaması için bazı sınırlar da çizmeliyiz. Geçmişin birkaç dakika anılması bu insanın kendini güvende hissetmesi için yeterli olacaktır. Ardından, kendisini ilgilendirebilecek yeni bir konu açmak, onu şimdiki ana dönmeye teşvik edecektir.
