KONSANTRASYON

KONSANTRASYON

 Anthony Robbins; “Akıllı insan, bulduğundan daha fazla fırsatı yaratandır. Kaderimizi kontrol eden üç karar vardır: neye odaklanacağımıza karar vermek; bir şeyin bizim için ne anlam taşıdığına karar vermek; istediğimiz sonuçları elde etmek için ne yapmamız gerektiğini bilmek.” 

KONSANTRASYON NASIL GELİŞTİRİLİR? 

 Konsantrasyon, bir konuya zihinsel olarak belli bir süre odaklanabilmektir. Konsantrasyon süresi, kişiden kişiye değişebildiği gibi; aynı kişide konu ve yapılan işe göre de değişiklik gösterebilir.Sevdiğiniz,merak ettiğiniz,önemsediğiniz ve yapabildiğiniz işlere daha uzun süre konsantre olabilirsiniz. Konsantrasyonu geliştirmek önemli çünkü, düşük konsantrasyon hedeflerimize ulaşabilmemizde önemli bir engeldir. Aşağıda öğrencileri konsantrasyonlarını geliştirmeye yönelik teknik ve öneriler yer almaktadır. 

 ÖNERİ ve EGZERSİZLER 

 Ders çalışırken TV, bilgisayar ve telefon gibi dış uyaranlardan uzak durun. Bazılarımız müzikle daha iyi çalışıyor olabiliriz,özellikle dikkat bozukluğu olan kişiler müzikle daha iyi çalışabiliyorlar.Barok müziğinde dikkat ve konsantrasyonda etkili olduğu bilinmektedir. Kendinizi iyi tanıyın. Ders çalışmada en iyi verimi günün hangi zaman diliminde ve hangi yöntemle çalışırsanız alacağınızı bilmelisiniz. Görerek öğrenme, dikkat eksikliği olan kişilerin daha çabuk öğrenmelerini sağlar. Bu nedenle, öğrenirken görsel malzeme kullanın. Birini dinlerken yüzüne bakmaya dikkat edin. Özellikle sınıfta öğretmenden ve tahtadan gözünüzü ayırmayın. Küçük bir not defteriniz olsun. Hatırlamak istediğiniz şeyleri buraya not edin; evde pano yaparak buraya küçük notlarınızı yazabilirsiniz. Bir zaman diliminde yalnızca tek bir iş yapın. İnsan aynı anda birçok işi yapabilir; ama bunların içinden sadece bir tanesine odaklanabilir. 

 Bazen de daha iyi odaklanabilmek için böyle bir yöntem geliştirmiş olabilirsiniz.Önemli olan işe yarar olmasıdır. Çalıştığınız konudan sorular çıkarın ve sorulara cevap bulmak için çalışın. Bol bol su için.Çalışma sırasında bir şeyler yemeyin. Hele hele çerez! Çekirdek çıtlatarak ders çalışan bir öğrencinin çalıştığı konuya odaklanması çok zordur . Çalışmada çeşitliliğe yer verin. Uzun süre tek ders üzerinde değil, değişik ders ve konular üzerinde çalışın. Bu değişiklik motivasyonunuz üzerinde olumlu bir etki yapacaktır. Çalışma sırasında okuma, yazma, anlatım ve uygulama gibi çeşitli etkinliklere yer verin.

Bu çeşitlilik zihninizi olumlu yönde etkiler. Belli aralıklarla tekrarlar yapın. Birlikte çalışmak için çalışma arkadaşları bulun ancak bu arkadaşlar dikkat süresi uzun, bilgi düzeyi yeterli, çalışma ve öğrenme isteği yüksek kişiler olmalı ki; amacınıza ulaşmak kolay olsun. Projeniz hakkında spesifik olun. Neyi tamamlamak istediğinizden emin olun. Örneğin bir sınava çalışacaksanız, hangi bölümleri bitireceğinizi ve bu bölümler için ne kadar zaman ayıracağınızı belirleyin. Kendinizi ödüllendirin. Bir işe başlamadan önce, bitirdiğinizde kendinizi neyle ödüllendireceğinizi planlayın.

Ödül, sizi rahatlatan ve mutlu eden her şey olabilir. Sevdiğiniz bir yiyecek ya da içecek, yürüyüş yapmak, bir arkadaşınızla buluşmak gibi... Büyük ve pahalı bir şey olmak zorunda değil. Size keyif versin, yeter. Bu yöntem, motivasyonunuzu, dolayısıyla konsantrasyonunuzu artırır. Yazarak zihin karışıklığının önüne geçin. Önemli bir şey yapmaya çalışırken, zihninizi meşgul eden diğer şeylerin konsantre olmanızı engellediğini düşünüyorsanız, bunları bir kağıda yazın. Yanına da bu sorunla ne zaman ilgileneceğinize dair bir not düşün. Bu zihninizin diğer sorunlarla dağılmasını önler, sizi psikolojik olarak rahatlatır ve o anki işinize konsantre olmanızı sağlar.

 ‘5 TANE DAHA ’ STRATEJİSİ 

 Bir işin ortasındayken sıkılıp vazgeçmek üzereyken “5 tane daha” egzersizine geçin. Okumaktan sıkıldınız mı, “5 sayfa daha” okuyun. Sınava çalışıyorsunuz ve matematik sorusu çözmekten sıkıldınız “5 matematik sorusu daha” çözün. Çalışmaktan sıkıldınız, “5 dakika daha” çalışın. Bu stratejiyi uygularken zihniniz sıkılma noktasını aşar, zihinsel sabır ve dayanıklılık köprüsü oluşturursunuz. Atletler yoruldukları anda bu hisse yenilmeyip çalışmayı devam ettirerek başarı kazanırlar. Bu yöntem size direnç kazandırır. İşinizi küçük parçalara bölün. Zaman alıcı büyük çaplı işleri küçük parçalar bölerek tamamlarsanız bu, işin daha az yıldırıcı görünmesini sağlar. 

Mesela bir sınava çalışıyorsanız, çalışacağınız kısmı parçalara bölerek sırayla üzerinden geçin. Bir şeyi ilk ya da son kez yapıyormuş gibi hissedin. 

Bir şeyi ilk kez ya da son kez yapıyormuşsunuz gibi düşünürseniz, o şeye daha dikkatle odaklanır, konsantrasyonunuzu artırmış olursunuz. Bu, önceden kaçırdığınız detayları yakalama, gözlem gücünü artırma ve yeni bakış açıları geliştirme olanağı tanır. İşe tüm kalbinizle, istekle başlayın. Eğer isteksiz olursanız, bu, yaptığınız işin kalitesine de yansır. Bir işi daha iyi yapmak istiyorsanız, ilginizi esirgemeyin. İşin ilginizi çeken bir yanını bulmaya çalışın. Böylece en sıradan işlerden bile keyif alırsınız. “ 

BURADA KAL” Stratejisi. 

 Bu stratejiyi mutlaka uygulamalısınız. Düşüncelerinizin ilgilendiğiniz konudan başka bir noktaya kaydığını hissettiğiniz anda, “Bir dakika, hiçbir yere gitme, buraya gel” deyin kendi kendinize. Örneğin tam ders çalışırken aklınıza aldığınız başka bir not veya bir ödev, kız veya erkek arkadaşınız, veya karnınızın biraz aç olduğu veya bir şeyler atıştırma gibi düşünceler gelebilir. Böyle bir durumda hemen kendi kendinize, “hiçbir yere gitme, buraya gel” deyin. Ve hemen ilgilenmeniz gereken konuyu düşünerek, konuyla ilgili kendi kendinize birkaç soru sorun ve bunları cevaplamaya çalışın. Konuyla ilgili en son bölümün kısa bir özetini düşünün. Veya konunun ana başlıklarını şöyle bir hatırlamaya çalışın ve elinizden geldiğince dikkatinizi ilgilendiğiniz konuya toplamaya çalışın. Dikkatinizi dağıtan konudan uzaklaşmak için kesinlikle o konuyu düşünmemeyi düşünmeyin. 

Çünkü bu durum gittikçe daha çok dikkatinizin dağılmasına sebep olur. Bir şeyi düşünmemeye çalışmak, onun daha çok düşünülmesine sebep olur. “Şimdi fil düşünmeyeceğim” diye bir düşünün bakalım ne olacak. Şüphesiz hemen aklınıza bir fil gelecektir. Unutmayın, “fil düşünmemeliyim” diye düşünmek aklınıza filin gelmesini sağlamaktan başka bir işe yaramaz. Hepimiz zaman zaman konsantrasyon zorluğu yaşarız. Aşağıda verilen uygulamaları düzenli olarak tekrarlarsanız bir süre sonra zihninizi kolayca kontrol altına alabilir ve istediğiniz şeye kolayca konsantre olabilirsiniz. Başarılı olmak için tek bir şart var: Egzersizleri sakince tekrar etmek. Buradaki uygulamalar size basit gelebilir. Ancak buna aldanmayın. Çünkü bu egzersizlerde önemli olan düzenli tekrardır. Egzersizleri düzenli olarak tekrarladığınızda farkında olmadan konsantrasyon gücünüzün arttığını göreceksiniz. Özellikle 1 numaralı egzersizi her gün on ila yirmi dakika arasında bir ya da iki kez düzenli biçimde uygulayın. 

ZEN NEFES EGZERSİZİ 

 1. Dik ve rahat bir biçimde oturun. Çalışmaya başlamadan önce gerekli motivasyonu oluşturun. 

 2.Dikkatinizi burun deliklerinizdeki hava akışı ya da karnınızda toplayın ve nefesinizi kendi doğal akışına bırakın. 

 3.Bilinçli olarak birkaç derin nefes alın, ancak nefesinizi zorlamayın.

 4. Şimdi, bırakın nefesiniz kendi doğal ritminde aksın. Ona bilinçli olarak müdahale etmeyin. Yalnızca nefesinizin farkında olun. 

 5. Bırakın dikkatiniz nefesinizin değişen ritmleri üzerinde odaklansın. 

Ve dikkatiniz dağıldığında onu nazikçe nefesinize döndürün. Bu uygulamayı yaparken nefeslerinizi sayabilirsiniz. 

Her nefes verişte bir sayı sayarak 1’den 10’a kadar gelin ve sonra tekrar birden başlayın. Eğer dikkatiniz dağılırsa, tekrar birden başlayın. Burada amaç herhangi bir yere varmak değil, tam anlamıyla şu ana odaklanma kapasitesini geliştirmektir. Dikkatiniz dağılır ya da zihniniz donuklaşırsa bundan dolayı azminizi yitirmeyin. Bu gayet normaldir. 

Zamanla dikkat dağınıklığını çabucak yakalayıp dikkatinizi tekrar nefesiniz üzerinde toplamayı öğreneceksiniz. En sonunda konsantrasyonunuz sabitleşecek ve bir an için dağılsa bile yine istediğiniz noktada toplayabilir hale geleceksiniz. 

 KENDİNİ HATIRLAMA 

 Bu sözcükleri okurken okuduğunuzun farkında olmaya çalışın. Yaptığımız şeyin farkında olma yeteneğimizi geliştirmek “kendini hatırlama” olarak adlandırılır. Bu uygulama algı ve eylemlerimiz üzerinde ince ayarlar yapabilmemizi sağlar. Zihnimizi sakinleştirir, netleştirir ve daha yaratıcı ve etkili seçenekleri görüp seçebilmemiz için gerekli olan nitelikleri kazanabilmemizi sağlar. Bu farkındalıkla yaşamınızı ulaşmak istediğiniz hedeflere doğru yönlendirebilirsiniz. Kendi kendinize şu ifadeleri tekrarlayın ve sözü edilen eylemleri yaparken bunların farkında olmaya çalışın. Başlangıçta farkındalığınızın süresi kısa olabilir. Bundan dolayı motivasyonunuzu kaybetmeyin. 

Sabırla farkındalık sürenizi artırmaya çalışın. Bu çalışma için başlangıçta belli zamanları ve belli aktiviteleri seçebilirsiniz. Nefes alırken, nefes aldığımı biliyorum. Nefes verirken , nefes verdiğimi biliyorum. Dinlerken, dinlediğimi fark ediyorum. Dokunurken, dokunduğumu fark ediyorum. Kalkarken, kalktığımı fark ediyorum. Otururken oturduğumu fark ediyorum. Düşünürken, düşündüğümü biliyorum. Korkarken, korkumun farkında oluyorum. Neşelenirken, neşelendiğimi fark ediyorum. Niyetlenirken, niyetlendiğimin farkına varıyorum. Başlarken, başladığımın farkına varıyorum. Okurken, okuduğumu fark ediyorum. Bitirirken, bitirdiğimi fark ediyorum. 

 DİKKATİ YÖNLENDİRME 

 Gündelik yaşam içerisinde dikkatimiz sürekli farklı şeyler üzerinde gezinir. Bu süreç genellikle bilinçli olarak kontrolümüz altında değildir. Tamamen bilinçdışı bir şekilde zihnimiz oradan oraya sürüklenir durur. Aslında belli bir anda dikkatimizi ancak sınırlı sayıda noktaya odaklayabiliriz. Örneğin şu anda bu satırları okurken büyük bir olasılıkla dışarıdaki sesleri duymuyordunuz. Ve şimdi dikkat ettiğiniz için dışarıdaki sesleri duyabiliyorsunuz. Yine bu satırları okurken dizlerinizi hissetmiyordunuz. Ama şimdi dikkatinizi yönelterek dizlerinizi hissedebilirsiniz. Aslında kasıtlı olarak dikkatinizi belli noktalarda toplayabilir ve yönlendirebilirsiniz. Aşağıdaki egzersiz bu konudaki farkındalığınızı geliştirmenize yardımcı olacak. Bunu dilediğiniz şekilde çeşitlendirerek geliştirebilir hatta bunu kendi kendinize oynadığınız bir oyun haline de getirebilirsiniz. 

1.Bulunduğunuz mekanda etrafınızda bulunan cisimlere dikkatlice bakın ve onları birkaç dakika tek tek inceleyin. 

 2.Dikkatinizi etraftaki seslere yönlendirin ve bir süre dinleyin. Sesleri dinlerken etraftaki görüntülerin nasıl bulanıklaştığına dikkat edin. 

 3.Şimdi bedeninizin çeşitli bölgeleri üzerinde odaklanın. Bedeninizin oturduğunuz yere temas eden yerlerini hissedin. Sırayla ellerinizi hissedin. Nefesinizi gözlemleyin, nefes alıp verdikçe ciğerlerinizin nasıl inip kalktığını hissedin. Çevrenizdeki ısıyı hissedin. Burnunuzdan giren havanın burnunuzda meydana getirdiği hisler üzerinde odaklanın. Bütün bunları yaparken dikkatinizi nasıl yönlendirebildiğinizi ve bunun kendi elinizde olduğunu fark edin. 

 4.Şimdi gözleriniz açık durumda sıkça gördüğünüz ve zihninizde kolayca canlandırabileceğiniz bir mekanı hayal edin. O mekanın tüm detaylarını gözünüzün önünde canlandırın, zihinsel olarak o mekanda dolaşın. Bunu yaparken bulunduğunuz yerdeki görüntülerin ve seslerin nasıl silikleştiğini fark edin.

 5.Yine gözleriniz açık durumda zihninizde bir müzik parçasını ya da sesini çok duyduğunuz bir kişinin sesini veya dilediğiniz herhangi bir sesi canlandırın. Onu bütün detaylarıyla duymaya çalışın. 

 6.Geçmişte çok üşüdüğünüz veya sıcaktan dolayı rahatsız olduğunuz bir zamanı hatırlayın. Bu hisleri yeniden yaşayın. Ellerinizi soğuk bir suyun altına tuttuğunuzu hayal edin. Suyun soğukluğunu ellerinizde hissetmeye çalışın. Çok sevinçli olduğunuz bir zamanı hatırlayın ve o sevinç duygusunu yeniden yaşayın.

7.Şimdi dikkatinizi tekrar bulunduğunuz mekana ve etrafınızdaki cisimlere odaklayın ve ardından zihninizde başka bir mekanı canlandırın, bunu on kez tekrarlayın. Yani dikkatinizi bir bulunduğunuz mekana bir zihninizde canlandırdığınız mekana odaklayın. 

8.Bu kez aynı şeyi seslerle yapın. Dikkatinizi önce bulunduğunuz mekandaki seslere veya sessizliğe, daha sonra zihninizde canlandırdığınız seslere ve konuşmalara yöneltin, bunu birkaç defa tekrarlayın. 

9.Şimdi bedeninizi hissedin. Dikkatinizi bedeniniz üzerinde odaklayın. Daha sonra geçmiş zamanda bedensel olarak yaptığınız bir işi imgeleyin. Sonra tekrar şu an hissettiklerinize dönün. Bunu birkaç kez tekrarlayın.

 ZİHİNSEL ÇAĞRIŞIMLARIN İZLENMESİ 

Rahat bir pozisyonda gevşeyin ve gözlerinizi kapatın. Sessizce "bir" deyin ve zihniniz herhangi bir düşünceyle kesilene kadar, tekrar tekrar "bir" demeye devam edin. Kesilme anında, bir sonraki sayıyla devam edin ve yeniden kesintiye uğrayana kadar o sayıyı tekrarlayın. "İki, iki, iki..." diye tekrar edin. Sonra "üç, üç, üç..." Bu uygulamayı yaparaken, kesintilerin sıklığına dikkat edin. Bu uygulamadan amaç zihninizin ne kadar sıklıkla farklı düşüncelerle bölünmekte olduğunu ve konsantrasyonun ancak özel bir çalışmayla elde edilebileceğini farketmeniz içindir. 

 BELLİ BİR CİSME KONSANTRASYON 

 Konsantrasyon çalışmalarının en temel metotlarından biri seçilen her hangi bir obje üzerinde belli bir süre dikkatin odaklanmasıdır. Bu çalışma için her hangi bir obje seçin ve odanıza çekilerek sakin ve sessiz bir şekilde o cismin karşısına geçip oturun. Seçeceğiniz objenin bir mum alevi, kalem, bardak gibi küçük objeler olması daha iyidir. Hiç bir şey düşünmeden seçtiğiniz objeye konsantre olun. Kısa bir süre sonra o eşya hakkında çeşitli fikirler zihninize üşüşüverir. O eşyanın ismi ya da etiketi, gördüğü iş, güzelliği ya da çirkinliği; onunla ilgili daha önceden edinmiş olduğunuz bir çok düşünce zihninize gelmeye başlayacaktır. 

Bunlar geç­miş tecrübelerden kaynaklanan önceden algılanmış fikirlerdir. Şimdi ise, bunlar o anki tecrübelerinize engel olan şeylerdir. Bu fikirleri fark ettiğiniz anda, bırakın uzaklaşıp gitsinler. Siz karşınızdaki objeye dikkatinizi yöneltin ve sadece onu düşünün bir başka düşüncenin zihninizi bölmesine izin vermeyin. İlk başlarda dikkatinizi sadece o obje üzerinde tutmakta oldukça zorlanabilirsiniz. 

Sabredin ve bu çalışmayı her gün en az 4 - 5 kez tekrarlayın. İlk alıştırmalarınızın süresi 1 dakika civarında olmalıdır. Daha sonraları bunu 5-10 dakikaya kadar çıkartabilirsiniz. Bu çalışmalarınızı iş yerinizde, okulda ya da herhangi bir yerde de yapabilirsiniz. Çalışmanız süresince konsantrasyon isteğinizi canlı tutun. İçinizdeki yoğun konsantrasyon isteği sizi başarıya yaklaştıracak en önemli etkendir. Bıkmadan usanmadan bu pratik uygulamayı sürdürün. Za­man içinde konsantrasyon yeteneğinizin hızla arttığına şahit olacaksınız. Bu çalışmalar ileride başka alanlarda da size pek çok yararlar sağlayacaktır. Çevrenizde yapmakta olduğu bir işe tamamıyla kendini verememekten şikayet edenler varsa, onlara da bu alıştırmaları tavsiye edebilirsiniz. 

 KENDİ KENDİNE AYRINTILARA KONSANTRASYON 

 Az önceki alıştırmanın diğer bir versiyonunu, tek başınıza da uygulayabilirsiniz. Bu uygulamayı daha önce bilmediğiniz bir odada ya da mağazada dolaşarak, çevrenizdeki eşyaları 30 saniye gözlemleyerek yapabilirsiniz. Daha sonra bulunduğunuz yerden ayrılarak, gördüklerinizi bir yere not edin... Tekrar odaya ya da mağazaya dönüp kendinizi kontrol edin. Raporunuzda ne kadar ayrıntı vardı? Sadece kapıların, pencerelerin, elektrik priz­lerinin sayısı gibi şeylere mi dikkat ettiniz? Tavan nasıldı? Ya döşeme? Bu alıştırmalar, eşyalar hakkındaki kanaatlerinizi askıya alacak ve gözlem yapma becerilerinizi keskinleştirecektir. Gördüklerinizle ilgili hükümlerimizi askıya alacak olursak ve sadece gözlemleyebilirsek daha çok şey görürüz. 

Bu aynen bir TV kamerasının bir odayı taramasına benzer. Çevremizi izlerken çoğunlukla, çevremizdeki eşyalarla ilgili önceden edindiğimiz ön yargılarımızla onları gözlemleriz. Bu yüzden de çevremizi gözlemlerken, sürekli o ön yargılarımızın penceresiyle kendimizi kısıtlarız. Bu da konsantrasyonumuzun bozulmasına neden olur. Egzersiz amacı; konsantre olmayı öğrenmeyi sağlamaktır. Nasıl kaslar fiziksel egzersizlerle gelişirse, konsantrasyonda okuma egzersizleriyle gelişir. Bunun için planınıza günlük en az 10–15 dakikalık okuma egzersizleri koyun. 

Eğer okuma alışkanlığınız yoksa, önceleri çok sevdiğiniz yayınları okuyarak işe başlayabilirsiniz. Bu yayınlar roman, hikaye, dergi olabilir. Daha sonra yavaş yavaş düşünsel yazıları okumaya başlayın. 

Konsantrasyon düzeyiniz bir ders süresi için 20–40 dakikaya ulaşınca ideal noktaya ulaşmışsınız demektir. Egzersiz amacı; konsantrasyon sürenizi geliştirmektir. Beyaz bir A4 dosya kağıdına avuç içinizi geçmeyecek büyüklükte bir daire çizin. Bu daireyi demir para kullanarak da çizebilirsiniz. Sonra dairenin içini kalemle boyayın ve simsiyah duruma getirin. 

Yüzünüzü soğuk suyla yıkayın ve ortamı havalandırın. Rahatsız edilmeyeceğiniz parlak bir ortam oluşturun. Siyah noktalı beyaz kağıdı duvara asın. Sandalyede dik bir şekilde oturarak yarım metre uzaklıktan kağıttaki şekle sabit bir şekilde bakın. Şekle bakarken gözlerinizi kesinlikle hiç kırpmayın. 

Eğer gözleriniz çok sızlıyorsa, gözlerinizi sadece bir defa kapatabilirsiniz. Eğer bir süre hiç zorlanmadan 5 dakika bakabilmeyi başarırsanız bu defa bir sonraki gün 6 dakika bakın. Konsantrasyon sürenizi zamanla istediğiniz noktaya getirebilirsiniz. Egzersiz amacı; fiziksel olarak dinlenmenizi sağlayarak derse konsantre olmanıza zemin hazırlamaktır. Bunun için; sırada düzgün oturun. Sayacağım hareketleri yediye kadar sayarak yapın. Hareketi bitirince nefes alıp verin. Hareketler: ayak parmaklarınızı bükün. Bacağınızı gerilene kadar topuğunuzu yukarı kaldırın. Ayaklarınız yerden 30 cm aralıklı olarak, kalçanızdaki adaleleri gerdirin. Midenizi içeriye çekin. 

Dirseklerinizi bükün ve pazılarınızı sertleştirmeye çalışın. Omuzlarınızın kaslarını gerdirmeye çalışın. Çene kaslarınızı oynatın. Alın kaslarınızı oynatın. Bu egzersizi ders çalışırken yorulduğunuz zamanlarda rahatlıkla yapabilirsiniz. Egzersiz amacı; yorulan vücudunuzu rahatlatarak daha sonraki çalışma için konsantrasyona zemin hazırlamaktır. Ders çalışma sırasında ara verme zamanı geldiğinde ayağa kalkıp odanızın içinde birkaç adım yürüyün. Gerinin. Derin derin nefes verin. Daha sonra boynunuzun sağa sola çevirin. Eğilip düzelin. Yerinizde sekin. Sonra tekrar nefes alıp verin. Ellerinizi belinize koyun. Sağa sola doğru ayaklarınız sabit olmak üzere belinizden dönerek hareket edin, sonra tekrar nefes alıp verin. Bu hareketi birkaç kez tekrar edin. 

 TEK NOKTAYA BAKMA: 

 Ders çalışmaya başlamadan önce, tek noktaya yoğunlaşarak “dikkati odaklama” çalışması yapın. Oturma pozisyonumuzu aldıktan sonra, sağ elimize kaleminizi alıp kolunuzu uzatın. Kaleminizin ucuna 30 saniye süreyle bakın. Gözleriniz tam olarak o tek noktaya kilitlenmiş olsun. Bu uygulamayı ders çalışmaya başlarken, ara ara yorulduğunuz veya dikkatinizin dağıldığı zamanlarda da (30 saniye süresini artırarak da) tekrarlayabilirsiniz. 

 OKUMA HIZINIZI GELİŞTİRİN: 

 Bir araştırma, İnsan beyninin 1 dakikada 700 kelimeyi işleme kapasitesine sahip olduğunu ortaya koymuştur . Otomobil kullanan bir sürücü hızı düşükken mi yoksa yüksekken mi bütün dikkatini yola ve araca verebilir? Tabii ki, otomobilin hızının artmasıyla doğru orantılı olarak sürücünün dikkat ve konsantrasyonu artar. Siz de okuma hızınızı bu rakama(700 kelimeye) yaklaştırırsak, Okuma hızımız arttığı için, onunla birlikte dikkat ve konsantrasyonumuz da artacaktır. 

 KELİME ARAMA ÇALIŞMASI: 

 Herhangi bir okuma parçasında, belirli bir süre içinde(Örneğin 2 dakika) önceden belirlediğiniz metinde çok geçen bir kelimeyi bulup sayın. Verilen süre içerisinde kaç kelime bulduğunuzu belirleyin. Başarı oranınızı bir deftere yazın. Bu tekniği sık sık tekrarlarsanız yararını göreceksiniz. Yaşınıza uygun puzzle, satranç tarzı oyunlarla ilgilenin. Gazetelerin hafta sonu eklerinde verilen ‘farklılıkların bulunması’, ‘kelime avcılığı’, ‘sayı avcılığı’, ‘çapraz bulmacalar’, ‘mantık bilmeceleri’, ‘atasözü bulma’, ‘sayı ve sözcük eşleştirme’, ‘gizlenmiş nesneleri bulma’, ‘labirent’ ve ‘aynı şekli bulma’ gibi oyunlarla ilgilenebilirsiniz. 

 SU İÇMEK 

 Su içmenin birçok yararı olduğu gibi, dikkat aralığını da arttırdığı kanıtlanmıştır. Ders çalışırken ve önemli bir konuya odaklanmak istediğinizde yudum yudum su için. Masanızda sürahi ile su dolu bir bardak bulundurma alışkanlığı edinin. 

 NEFES 

 Ders çalışmaya başlamadan önce ya da konsantrasyon arttırmak istediğinizde, birkaç derin diyafram nefesi alın. Vücuda alınan oksijenin yüzde yirmi beşini beynimiz kullanır. Diyafram nefesiyle beynimize daha fazla oksijen sağlamış oluruz. Diyafram nefesi çalışma öncesi, yazılı veya sözlü sınav öncesi, stresli durumlarda ve yatmadan önce uygulanmalı. 

 ATEŞTEN SAYILAR 

 Rahat bir yere oturun. Sırtınız dik dursun. Gözünüzü kapatıp beş kez derin nefes alıp verin. Zihninizin temizlendiğini, sakinleştiğini hissedin. Durgun bir göl imgeleyin. Nefes alıp vermeye devam ederken sayı saymaya başlayın. Bir sayısından başlayarak beşer saniye arayla sayın. Saymakta olduğunuz sayıyı gökyüzünde ateşle yazılmış gibi imgeleyin. Canlı, net ve parlak olarak görmeniz çok önemlidir. Saymaya devam edin. Önce 20’ye kadar, daha sonra da 30’a, hatta 40’a kadar arttırın. 

 KONTROL ÇİZELGESİ 

 Ders çalışmaya başlamadan önce saate bakın. Zamanı kontrol çizelgesi yapmak üzere not edin. Zihniniz dağılıp konsantrasyonunuz bozulmaya, vücudunuz kıpırdanmaya başladığında hemen saate bakıp zamanı çizelgenize not edin. Konsantrasyonunuzun zamanla artacağını fark edeceksiniz. 

 YANA YATIK “8” İŞARETİ YAPIN. 

 Bu, bir şeye odaklanmak istediğiniz her an kullanabileceğiniz basit bir egzersiz. Bir tahtaya ya da bir duvara astığnız büyük bir kağıda yatık 8 rakamı (sonsuz işareti) çizin. Önce sağ elinizle, sonra sol elinizle aynı anda. Kağıdınız yoksa, bu işlemi havada parmaklarınızla da yapabilirsiniz. Önce büyük sonsuz işaretleri yapın, sonra bu işaretleri giderek küçültün. Şimdi konsantre olmanız gereken işe başlamaya hazırsınız. Herhangi bir şey yaparken konsantrasyonunuzu kaybettiğinizi düşünürseniz hemen bu egzersizi uygulayın. 

Gözleriniz kapalı olarak da yapabilirsiniz. Bu egzersiz, hem sağ hem sol görsel alanları çalıştırarak beynin konsantrasyon gücünü artırır. Konsantrasyonu artırmanın bir yolu da probleme daha geniş bir açıyla yaklaşmaktır. Hastalık kaynaklı nedenleri yok tamamen yok ettikten sonra diğer fiziksel boyutlara da göz atmak gerekir. Dinlenin ve enerji şarj edin. Uykusuzluk ve açlık konsantrasyonu yok eder; problem az beslenme ve az uyku ise, iyice dinlenin ve bir kase salata yiyin. Karbonhidratları azaltın. Bazı insanlar çok fazla rafine edilmiş karbonhidrat tükettiği zaman uykulu bir duruma girer. 

Eğer karbonhidratlara karşı hassassanız, öğle yemeğinde ekmeği azaltın ve biraz fazla protein ve sebze tüketin. Doğal tatlıları Kullanın. Rafine şeker başlangıçta size enerji verse de, bir süre sonra çoğu insanı zihinsel ve fiziksel olarak uyuşuk bir duruma sokar. Gün içinde enerjiye ihtiyacınız varsa, çikolatalı bir gofret yerine bir portakal, elma veya muz yemenizi tavsiye ederiz. B vitaminleri alın. Thiamine (bir B vitamini) seviyenizi artırarak konsantrasyonunuzu sağlamak istiyorsanız, buğday ekmeği, ceviz, fındık, fasulye, bezelye, süt, yağsız et, yeşil yapraklı sebzeler, avakado, karnabahar ve ıspanak gibi yiyecekler yemelisiniz. Demir oranına dikkat. Demir eksikliğinin sebep olduğu anemi, beyne kanın dolayısıyla oksijenin az gelmesi nedeniyle hafıza ve konsantrasyonu etkilemektedir. Demir kaplarda pişirilmiş et, deniz ürünleri, brokoli gibi yiyecekler yiyin. Doktor tavsiyesi ile demir içeren vitaminler de kullanabilirsiniz. 

 OMEGA 3 + E : Bebek ve çocuk uzmanı Profesör Robert Winston’un yaptığı bir araştırma, balıkyağının özellikle disleksi (öğrenme bozukluğu), egzama ve iletişim zorluğu çeken çocuklar üzerinde olağanüstü etkileri olduğunu ortaya çıkardı. BBC’de yayınlanan “Günümüzün Çocuğu” adlı belgeselde, Profesör Robert Winston davranış bozuklukları gösteren iki çocuğa günlük olarak belli dozlarda Omega 3 yağ asidi içeren balıkyağı tabletleri vermiştir. Üç ay sonra her iki çocukta da önemli gelişmeler gözlenmiştir. Saldırgan davranışlı olan çocuğun bu durumu olumlu yönde değişirken, çekingen ve içine kapanık olan diğer çocuğun da dışa dönük bir hale geldiği görülmüştür. Bu çalışma balıkyağının birçok probleme çözüm olduğunu ortaya koymuştur. Toksinler (vücudunuzdaki zararlı maddeler) 

 Herhangi bir işle uğraşırken neler atıştırdığınız konsantrasyonunuzu etkileyen en önemli faktördür. Yediğimiz hafif hazır yemek ve çerezlerde en çok kullanılan 12 tehlikeli katkı maddesini içeren “kirli düzine” diye bir liste vardır. Bunlardan iki tanesi en çok dikkat etmemiz gereken maddelerdir. Çünkü bu iki tehlikeli madde her türlü gevrekte, gazlı içecekte, sakızda ve yediğimiz birçok şekerlemede mevcuttur 

 1-) Mono Sodyum Glutamate (MSG) çeşni ve tat artırıcı dünyada 1950’lerde kullanılmaya başlamıştır. Bu madde hemen hemen her türlü tuzlandırılmış çerezde, hazır yemeklerde, hazır çorbalarda, bisküvilerde, soslarda, et suyu veya et suyu bulyonlarında, konserve ton balıklarında, donmuş hazır yiyeceklerde mevcuttur. Şeker pekmezi fermantasyonundan elde edilmesinden dolayı bu katkı maddesi migren, astım, egzema, barsak rahatsızlığı, kalp çarpıntısı, dalgınlık, unutkanlık, çabuk sinirlenme, rahatsızlık ve dikkatsizlik gibi durumlara sebep olur. 

 2-) Aspartame suni tatlandırıcı şekerden yaklaşık 200 kat daha tatlıdır. Aspartame diyet içecekler, kalorisi düşük yiyecek veya diyet tatlılar, sakızlar, pasta ve şekerlemeler dahil tam 9000 yiyecek ürününde kullanılmaktadır. Bu madde de baş ağrısı, heyecan, çabuk sinirlenme, depresyon, uykusuzluk, yorgunluk, baş dönmesi, hazımsızlık ve çeşitli alerjik reaksiyonlar gibi çeşitli şikayetlere sebep olmaktadır. 

Ayrıca bu maddenin beyin tümörü oluşmasına etkisiyle ilgili ön bulgular mevcuttur. Anthony Robbins diyor ki; “Akıllı insan, bulduğundan daha fazla fırsatı yaratandır. Kaderimizi kontrol eden üç karar vardır: neye odaklanacağımıza karar vermek; bir şeyin bizim için ne anlam taşıdığına karar vermek; istediğimiz sonuçları elde etmek için ne yapmamız gerektiğini bilmek.” Etkili bir konsantrasyon yeteneği kaderimizi belirleyecek kararlarımızı hayata geçirmede en önemli araçlardan biri olacaktır.