USÛLÜ'L-FIKIH-FIKIH USULÜ ............................ 5
GİRİŞ ....................................................................... 5
FIKIH USULÜNE DAİR GENEL BİLGİLER ......................................................................... 5
TARİFİ, KONUSU, GAYESİ, DOĞUŞU, TEDVİNİ, GELİŞMESİ ....... 5
Fıkıh: .................................................................... 5
Usul: .......................................................................... 5
Fıkıh Usulü: ............................................................. 6
Müctehid: .................................................. 7
Kurallar, Kaideler: ...................................... 7
Ahkam-Hükümler: ............................................................ 7
Şer’i Hükümler: .............................................................. 8
Şer’i Deliller: ................................................................... 8
Fıkıh Usulünün Konusu: ............................................................... 9
Fıkıhın Konusu: ..................................................................... 9
Usulcünün Faaliyet Tarzı: ...................................................................... 9
Fakihin Faaliyet Tarzı: .................................................................... 10
Usulcünün Görevi: .................................................................... 10
Fakihin Görevi: ........................................................................... 10
Fıkıhın Gayesi: .......................................................................... 10
Fıkıh Usulünün Gayesi: ........................................................................ 10
Fıkıh Usulünün Faydaları: ...................................................................... 11
Fıkıh ile Fıkıh Usulü Arasındaki Fark: ................................................... 11
Fıkıh Kaideleri ile Fıkıh Usulü Arasındaki Fark: ...................... 11
Usûlü'l-Fıkıhın Doğuşu ve Gelişmesi: ................................................ 12
a- Mütekellimîn Metodu: ........................................................... 12
b- Hanefî Metodu: ............................................................. 13
c- Mecz Metodu: .................................................................... 13
KUR'ÂN-I KERÎM ...................................................................... 13
Kur'ân'ın Toplanması: ........................................................... 14
Kur'an-ı Kerîm'in Muhtevası: ......................................................... 15
Kur’an’ın İ’cazi Özellikleri: ..................................................... 17
Kur’an’ın Muhteviyatı: ............................................................. 18
1. İbadetler: ...................................................................... 18
2. Muâmeleler: ..................................................................... 18
a. Adalet: ................................................................... 18
b. Şûrâ: ......................................................................... 19
c. Yardımlaşma: ............................................................... 19
d. Koruma: ................................................................... 19
İCMA' .............................................................................. 19
İcma Fikrinin Ortaya Çıkışı: ......................... 19
İcmanın Delilleri: ................................................................... 20
İcmaın Mertebeleri: .................................................................. 20
l) Sarih İcma: ...................................................................... 21
2) Sükûtî İcma: ..................................................................... 21
3) Müctehidlerin Belli Bir Ortak Noktada İttifak Etmeleri: ......... 21
İcma'ın Temelde Dayandığı Delil (Senet): ................................ 21
KIYAS ................................................................. 22
Kıyasın Delil (Huccet) Oluşu: ....................................... 23
Kıyası Kabul Etmeyenler ve Delilleri: ................................... 23
Kıyası Reddedenlerin Dayandığı Deliller: ................... 24
Kıyasın Rükünleri: ........................................................ 25
a) Asl (el-asl): ................................................... 25
b) Fer': ...................................................................... 25
c) Hüküm: .................................................................. 25
d) İllet: ........................................................................ 26
İlletin Şartları: ................................................. 26
İlletin Elde Edilme Yolları: ............................................. 26
1) Nasslar İle: ............................................................... 27
2) İcma İle: .................................................................. 27
3) İctihad İle: ..................................................................... 27
Kıyasın Kısımları: .................................................................... 27
1) Celî (Açık) Kıyas: .................................................................. 27
2) Hafî (Gizli) Kıyas: ........................................... 27
Kıyas ve Nasslar: ..................................................... 28
Kıyasın Haber-i Âhadla Çatışması: ......................................... 28
İLLET ........................................................................... 28
İlletin Şartları: ...................................................... 29
İlleti Bulma Yolları: ....................................................... 29
Tahrîcu'l-Menât ve Tahkîku'l-Menât:........................... 30
İllet ile Hüküm Arasındaki Münasebet ....................... 30
1. el-Münasibü'l-Müessir (Uygun Vasıf): ........................... 30
2. el-Münâsibü'i-Mülâyim (Elverişli Vasıf): .......................... 30
3. el-Münâsibü'l-Mürsel: ............................................... 30
4. el-Münâsibü'l-Mülgâ (Yürürlükten Kaldırılmış Vasıf): .......... 30
İSTİHSAN ......................................... 31
İstihsan İle Kıyas Arasındaki Fark: .................................... 32
İstihsanın Çeşitleri: ............................................................. 32
1. Nass Sebebiyle İstihsan: ....................................................... 32
2. İcmâ Sebebiyle İstihsan: ............................................................... 33
3. Zarûret ve İhtiyaç Sebebiyle İstihsan: .................................................. 33
4. Kapalı Kıyas Sebebiyle İstihsan: ................................................. 33
5. Örf Sebebiyle İstihsan: .......................................................... 34
6. Maslahat Sebebiyle İstihsan: ................................................ 34
Kıyas İle İstihsanın Çatışması: ............................................... 34
İstihsanın Hükmü: ........................................................ 35
ÖRF ........................................................................... 35
Örfün Sıhhat Yönünden Çeşitleri: ..................................... 36
1. Sahih Örf: .......................................................... 36
a. Genel Örf: ................................................................... 36
b. Özel Örf: ............................................................ 36
2. Fâsit Örf: ........................................................ 37
Kur'an'da Örfe Bırakılan Bazı Konular: ..................... 37
Sünnette Örfe Bırakılan Bazı Örnekler: ............................ 37
Örfün Değişmesiyle Hükümlerin Değişmesi: .................... 38
Örf ve Adet: .............................................. 38
MESÂLİH-İ MÜRSELE .......................................... 39
SEDDİ ZERAYİ' .............................................. 40
Sedd-i Zerayi’nin Delilleri: ........................................ 41
Kitabdan Deliller: ....................................... 41
Sünnetten Deliller: ................................... 41 HÜKÜM ................................................ 41
Hükm’ün Anlam Sahası: ................................................... 41
Kur’an-ı Kerim’de Hüküm: ............................................... 42
Hakimiyet Anlamında Hüküm: ............................................ 42
1-Teklifí Hükümler: ................................................. 43
2- Vad’í Hüküm: ................................ 43
AHKÂM ............................................. 43
Hükümlerin Kısımları: ........................................... 44
1) Teklifi Hükümler: ............................................. 44
2- Vaz'î Hükümler: ................................................ 44
1- İtikâdi Hükümler: .................................... 44
2- Amelî Hükümler: ............................... 44
3- Ahlâkî Esaslarla İlgili Hükümler: .................... 44
AHKÂMU'Ş-ŞER'İYYE ......................... 44
ŞER'İ HÜKÜM ............................. 44
Şer’i Hükümlerin Kısımları: ............................ 45
1- Teklifî Hüküm: ...................................... 45
2- Vaz'î Hüküm: ......................... 45
TEKLİF ....................................................... 45
EDİLLE-İ ŞER'İYYE ........................ 47
1) Kitap ....................................... 47
2) Sünnet ...................................................... 48
3) İcmâ' ........................................................ 50
4) Kıyas .................................................. 51
EDİLLE-İ ERBAA ................................................. 52
1) Kitap: ......................................................... 52
2) Sünnet: .......................................................... 53
3) İcmâ: ................................................. 53
4) Kıyas: ....................................... 54
FARZ ............................................................ 55
VÂCİB ........................................................... 55
Vâcibin Hükmü: .......................... 56
Vâcib'in Kısımları: ............................ 56
1- Vakte Bağlı Olan Vâcib: ........................... 56
2- Vakte Bağlı Olmayan Vâcip: .............................. 56
3- Yapılması İstenilenin Belirtilmesi Bakımından Vâcip: .......... 57
a- Muayyen Vâcib: ............... 57
b- Muhayyer Vâcip: ............... 57
4- Miktar Bakımından Vacip: .................. 57
a- Miktarı ve Sınırı Belli Vâcip: ............. 57
b- Miktarı ve Sınırı Belli Olmaya Vâcip: ............ 57
5- Yükümlü Bakımından Vacip: ........................ 57
a- Aynî Vâcip: ..................... 57
b- Kifâî Vâcip: .............................. 57
MENDÛB .............................................. 57
Mendubun Çeşitleri: ....................... 58
1) Sünnet-i Müekkede-Sünneti Hüda: .................. 58
2) Sünnet-i Gayri Müekkede-Nâfile-Müstehab:............. 59
3) Sünnet-i Zevaid: .............. 59
Mendubun Fayda ve Hikmetleri: ..... 59
MÜSTEHAP ............................ 60
NAFİLE ........................... 61
Nafile Nedir? ................................... 61
Nafilenin Önemi: ............................... 61
HARAM .............................. 61
Tanımı: ............... 61
Haram Neyle Sabit Olur? ............. 62
Haram Kılınmanın Tarzları: .............. 62
Haramın Çeşitleri: ....................... 62
1) Bizzat Haram (Haram Bizatihi, Haram Liaynihi): .... 63
2) Dolaylı Haram (Haram li Gayrihi): ... 63
1- Kat’i Haram: ..... 63
2- Zanni Haram: ....... 64
Haramın Hükümleri: ........... 64
Haram Konusundaki Prensipler: ... 66
MEKRÛH ...... 67
Haram İle Mekruh Arasındaki Fark: ........ 67
Mekruhun Kısımları: ......... 68
a) Tahrimen Mekruh: .............. 68
b) Tenzîhen Mekruh: ........... 69
KERAHET ....... 69
Kerâhet Vakitleri: ......... 70
MÜBAH ...................... 70
Mübahın Anlaşılma Yolları: ...................... 71
Mübahın Hükmü: ....... 72
MÜFSİD, MÜFSİT .
Fıkıh İlminde Müfsid: ............ 73
Fasit Satım Akdinin Feshedilemediği Durumlar: .... 73
Fasit Evlilikler: ............. 74
Fasit Evliliğin Hükümleri: ..... 74
