Yakın Tarihimiz Süleyman Demirel Dönemi..1
Süleyman Demirel
Gençliği [değiştir]
Vikipedi, özgür ansiklopedi
| Görev Süresi 16 Mayıs 1993 – 16 Mayıs 2000 | |
| Tansu Çiller Necmettin Erbakan Mesut Yılmaz Bülent Ecevit | |
| Turgut Özal | |
| Ahmet Necdet Sezer | |
| Görev Süresi 20 Kasım 1991 – 16 Mayıs 1993 | |
| Mesut Yılmaz | |
| Erdal İnönü | |
| Görev Süresi 12 Kasım 1979 – 12 Eylül 1980 | |
| Bülent Ecevit | |
| Bülent Ulusu | |
| Görev Süresi 21 Temmuz 1977 – 5 Ocak 1978 | |
| Bülent Ecevit | |
| Bülent Ecevit | |
| Görev Süresi 31 Mart 1975 – 21 Haziran 1977 | |
| Sadi Irmak | |
| Bülent Ecevit | |
| Görev Süresi 27 Ekim 1965 – 16 Mart 1971 | |
| Suat Hayri Ürgüplü | |
| Nihat Erim | |
| Sami Süleyman Gündoğdu Demirel 1 Kasım 1924 Isparta, Türkiye | |
| Türkiye | |
| Adalet Partisi Doğru Yol Partisi | |
| Nazmiye Demirel (evlilik tarihi 12 Mart 1948) | |
| Ankara | |
| İstanbul Teknik Üniversitesi | |
| İnşaat mühendisi | |
| 30, 31, 32, 39, 41, 43, 49 Türkiye Cumhuriyeti Hükûmeti. | |
| İslam | |
Sami Süleyman Gündoğdu Demirel (d. 1 Kasım 1924; İslamköy, Atabey, Isparta), Türk inşaat mühendisi ve siyasetçi. Türkiye'nin 9. cumhurbaşkanı olup, 1965-1993 yılları arasında da 7 farklı hükümette yaklaşık 12 yıllık bir süreyle başbakanlık yaptı.
Türkiye'nin en genç genel müdürü[kaynak belirtilmeli] ve İsmet İnönü'den sonra en uzun başbakanlık yapmış kişisi olan Süleyman Demirel, 31 yaşında genel müdür, 40 yaşında parti genel başkanı, 41 yaşında başbakan olmuştur.
Konu başlıkları
1 Gençliği 1.1 Görevleri 1.2 Siyasi kariyeri 1.3 Cumhurbaşkanlığı 2 Notlar 3 Kaynakça 4 Dış bağlantılar
[gizle]
|
Isparta'nın Atabey ilçesine bağlı İslamköy'de Hacı Yahya Demirel'in (1893-1972) oğlu olarak doğdu. İlköğrenimini doğduğu köyde, ortaokul ve liseyi Isparta ve Afyonkarahisar'da bitirdi.[1] 1949'da İTÜ İnşaat Fakültesi'nden inşaat yüksek mühendisi olarak mezun oldu.[2][3][4]
Görevleri [değiştir]
1953 yılında Seyhan Barajı inşaatı başladığında proje mühendisi iken Başvekil Adnan Menderes'in dikkatini çekerek 1954 yılında Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü'nde Barajlar Dairesi Başkanlığı'na atandı. 1955 yılında da DSİ Genel Müdürlüğü'ne tayin edildi. Bu arada Eisenhower Vakfı'nın onu bursiyer olarak seçmesiyle Amerika Birleşik Devletleri'ne gitti. 1962-1964 yılları arasında serbest müşavir-mühendis olarak çalıştı. Aynı yıllarda Orta Doğu Teknik Üniversitesi'nde inşaat mühendisliği alanında dersler verdi.
Siyasi kariyeri [değiştir] 
Nicolae Ceauşescu, Süleyman Demirel ile yaptığı görüşmede
Siyasal yaşamına 1962 yılında, Adalet Partisi Genel İdare Kurulu üyeliği ile başladı. 28 Kasım 1964 tarihinde Adalet Partisi genel kongresinde Sadettin Bilgiç, Tekin Arıburun ve Ali Fuat Başgil'inde yarıştığı seçimde 1679 oydan 1072'sini alarak genel başkan seçildi.[5] Dört partinin katılımıyla kurulmasını sağladığı 29. Türkiye Cumhuriyeti koalisyon hükûmeti'nde TBMM dışından başbakan yardımcısı olarak görev aldı. Aynı yıl babası Yahya Demirel memleketi Isparta'nın İslamköy beldesinde belediye başkanı seçildi.[6]
1965 Türkiye genel seçimleri'ne AP'nin genel başkanı olarak katılan Demirel, partisinin %52.8 oy alması ile tek başına iktidar oldu. Bu seçimlerde Isparta milletvekili olarak TBMM'ye girdi ve Türkiye'nin 12. başbakanı olarak 30. Türkiye Cumhuriyeti Hükûmeti'ni kurdu. 4 yıl süren 1. Demirel Hükümeti'nde ülke 68 öğrenci olaylarıyla sarsıldı.
10 Ekim 1969 tarihindeki genel seçimlerde de AP %48 oy alarak yine tek başına iktidar oldu. 2. Demirel Hükümeti'nde sol-sağ olaylarının önüne geçilemedi. Bir yandan da eski Demokrat Parti mensuplarının siyasi haklarının iadesi sorunu nedeniyle Celâl Bayar çevresindeki Adalet Partisi milletvekilleri istifa ederek Demokratik Parti'yi kurdular. Bu konuyu da kullanan Milli Demokratik Devrimciler 9 Mart 1971 darbe teşebbüsüne kalkışınca 1971 yılında 12 Mart muhtırası ile askeri darbe yapıldı. Demirel istifa etti, Nihat Erim Hükümeti kuruldu.
1973 yılında yapılan seçimlerde, siyasi rakibi olan Bülent Ecevit'in liderliğindeki Cumhuriyet Halk Partisi (CHP), Demirel'in AP'sinden daha çok oy aldı. 1975 yılında kurulan 1. Milliyetçi Cephe Hükümeti'nde (Adalet Partisi-Milli Selamet Partisi-Milliyetçi Hareket Partisi-Cumhuriyetçi Güven Partisi koalisyonu) tekrar başbakan oldu.
1977 seçimlerinde de en çok oyu alan parti Cumhuriyet Halk Partisi olduğu halde hiçbir parti tek başına hükümet kuramıyodu. 1977 yılında kurulan 2. MC Hükümeti'nde, "AP-MHP-MSP" koalisyonunda başbakanlık yaptı. Güneş Motel Olayı diye anılan operasyonla CHP'nin Adalet Partisi'nden seçilmiş 13 milletvekilini bakanlık vaadiyle transfer etmesiyle 2. MC Hükümeti düştü. 1978 başında Ecevit tek başına iktidar oldu. AP'den transfer edilen milletvekillerinin çoğuna bakanlık verildi. ABD ambargosunun getirdiği sıkıntılar, enflasyon va bir kısmı Türk Gladio'su tarafından organize edilen anarşik olaylar (özellikle Kontrgerilla tarafından tertiplendiği iddia edilen Kahramanmaraş olayları), Ecevit iktidarının halkın nezdinde güvenini kaybetmesine neden oldu. 1979 ara seçimlerinde, seçimleri devrimci grupların da boykot etmesiyle Demirel tek başına iktidar oldu. Bu sırada DPT Müsteşarlığı'na Turgut Özal getirildi. 24 Ocak 1980 Türkiye'nin liberal ekonomiye geçişinde tam bir dönüm noktası oldu. 1980 yılında olayların önüne geçilemezken; eski başbakan Nihat Erim, Tekel Bakanı MHP'li Gün Sazak ve Maden-İş Genel Başkanı Kemal Türkler gibi önemli kişilikler suikastlarla öldürüldü.
1971 muhtırası ile 1980 darbesi arasında 1975-1977, 1977-1978 ve 1979-1980 yıllarında 3 defa koalisyon hükümeti kuran Süleyman Demirel, 12 Eylül darbesinden sonra bir müddet Zincirbozan askeri tesislerinde tutuklu kaldı. 1987'ye kadar 7 sene yasaklı olarak siyaset dışı kaldı. 6 Eylül 1987'de yapılan halk oylaması ile siyasi yasaklar kaldırıldı ve 24 Eylül 1987 tarihinde, Doğru Yol Partisi Genel Başkanlığı'na seçildi.
29 Kasım 1987'de yapılan genel seçimlerde Isparta Milletvekili olarak tekrar TBMM'ye girdi. 20 Ekim 1991 tarihinde yapılan genel seçimler sonrasında da, DYP ile Sosyaldemokrat Halkçı Parti'nin bir araya gelerek koalisyon kurduğu 49.Hükûmetin başbakanı olarak görev aldı.
8. Cumhurbaşkanı Turgut Özal'ın görev süresini tamamlayamadan vefatından sonra 16 Mayıs 1993 tarihinde, Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından Türkiye'nin 9. Cumhurbaşkanı olarak seçildi. Görev süresinin bitimine doğru cumhurbaşkanlığı süresinin 3 yıl daha uzatılmasını öngören T.C. Anayasası'nın 101. maddesi ilgili değişiklik teklifi, 5 Nisan 2000 tarihinde TBMM Genel Kurulu'nda reddedildi.[7] 16 Mayıs 2000 tarihinde, görevini Ahmet Necdet Sezer'e devretmiştir.
Notlar [değiştir] Başbakan olarak tek başına iktidarda bulunduğu 1965-1971 döneminde Türkiye ekonomisi ortalama yıllık %7,0 oranında büyümüş ve Türkiye'nin GSMH'si Dünya toplamının binde 7.43'ünden binde 8.37'sine yükselmiştir.[8] Siyasi kariyeri boyunca, çocukluk yıllarında çobanlık yaptığı için "Çoban Sülü", 1950'li yıllardaki Devlet Su İşleri'ndeki çalışmaları için "Barajlar Kralı"[9], 1960'ların başlarında çalıştığı ABD'li Morrison Knudsen adlı mühendislik firması nedeniyle "Morrison Süleyman"[10], 12 Eylül Darbesi sonrasında siyasi yasaklı olduğu dönemde "Bir Bilen"[11] gibi lakaplarla anılmıştır. Kaynakça [değiştir]
^ http://www.tccb.gov.tr/sayfa/cumhurbaskanlarimiz/suleyman_demirel/ ^ http://itu24.com/haber/413 ^ http://www.itumezunlaridernegi.org.tr/default.asp?mct=detay&Topic_ID=40674 ^ http://www.facebook.com/media/set/?set=a.168680263190414.41945.154746204583820 ^ Şablon hatası:başlık gerekiyor. ^ Şablon hatası:başlık gerekiyor. ^ Hürriyet Almanak 2000 ^ http://www.ggdc.net/Maddison/Historical_Statistics/horizontal-file_03-2007.xls ^ 'Barajlar Kralı' Sıfatı Bana Ait-haberler.com ^ arsiv.sol.org.tr ^ cihandergi.com
Dış bağlantılar [değiştir]
